Adoptie is een juridische procedure waardoor een kind de wettige afstammeling wordt van de adoptieouders. De familierechtelijke band met de oorspronkelijke ouders wordt verbroken.
Wat is adoptie?
Bij adoptie wordt een kind juridisch het kind van de adoptieouders. Dit betekent:
- Het kind krijgt dezelfde rechten als een biologisch kind
- De band met de oorspronkelijke ouders wordt verbroken
- Het kind kan de achternaam van de adoptieouders krijgen
- Het kind wordt erfgenaam van de adoptieouders
Vormen van adoptie
| Type | Kenmerken |
| Interlandelijke adoptie | Kind komt uit het buitenland |
| Binnenlandse adoptie | Nederlands kind wordt geadopteerd |
| Stiefouderadoptie | Partner adopteert kind van partner |
| Adoptie meerderjarige | Volwassene wordt geadopteerd |
Voorwaarden adoptie
De wet stelt voorwaarden aan adoptie:
- Adoptieouders zijn minimaal 18 jaar ouder dan het kind
- Het kind is minderjarig (uitzonderingen mogelijk)
- Het kind heeft minimaal 1 jaar bij de adoptieouders gewoond
- Adoptie is in het kennelijk belang van het kind
- Het kind heeft niets meer van de oorspronkelijke ouders te verwachten
Procedure
- Voorlichting en voorbereiding (bij interlandelijk: via Stichting Adoptievoorzieningen)
- Verzoekschrift indienen bij rechtbank
- Raad voor de Kinderbescherming doet onderzoek
- Rechter hoort betrokkenen (inclusief kind vanaf 12 jaar)
- Rechter spreekt adoptie uit
Toestemming
Voor adoptie is toestemming nodig van:
- De oorspronkelijke ouders (als zij gezag hebben)
- Het kind vanaf 12 jaar
- De echtgenoot van de adoptant (indien van toepassing)
Kunnen alleenstaanden adopteren?
Ja, alleenstaanden kunnen adopteren. Bij interlandelijke adoptie stellen veel landen wel aanvullende eisen. In Nederland is adoptie door alleenstaanden wettelijk mogelijk.
Kan een adoptie worden teruggedraaid?
Een adoptie kan in uitzonderlijke gevallen worden herroepen, maar dit komt zelden voor. Het verzoek moet worden ingediend door het kind of de adoptieouders, en de rechter wijst dit alleen toe bij zeer bijzondere omstandigheden.
Behoudt het kind contact met de biologische ouders?
Dit hangt af van de situatie. Bij open adoptie is er contact, bij gesloten adoptie niet. Steeds vaker wordt gewerkt met vormen van open adoptie waarbij enig contact behouden blijft.
## Veelgestelde vragen
**Hoe lang duurt een adoptieprocedure gemiddeld?**
Een adoptieprocedure duurt gemiddeld 6 tot 12 maanden, afhankelijk van het type adoptie. Bij interlandelijke adoptie kan dit langer duren door extra stappen zoals voorbereiding via Stichting Adoptievoorzieningen en internationale procedures. De rechtbankbehandeling zelf neemt meestal enkele maanden in beslag. Het jaar waarin het kind bij de adoptieouders moet wonen, telt vaak al mee in deze periode.
**Wat zijn de kosten van een adoptie?**
De kosten variëren sterk per type adoptie. Binnenlandse adoptie kost enkele honderden euro's (voornamelijk griffierechten). Interlandelijke adoptie kan €15.000 tot €30.000 kosten door buitenlandse instantiekosten, reis- en verblijfkosten. Stiefouderadoptie is goedkoper (circa €1.000). Subsidies of vergoedingen zijn soms mogelijk via gemeenten of adoptieorganisaties.
**Kunnen homoseksuele stellen adopteren in Nederland?**
Ja, homoseksuele stellen kunnen in Nederland adopteren, zowel binnenlands als (in sommige landen) interlandelijk. De procedure is identiek aan die voor heteroseksuele stellen. Bij interlandelijke adoptie hangt het af van de wetgeving van het land van herkomst van het kind. Sommige landen staan adoptie door homostellen niet toe.
**Wat gebeurt er als een biologische ouder geen toestemming geeft voor adoptie?**
Als een biologische ouder met gezag geen toestemming geeft, kan de rechter deze in uitzonderlijke gevallen vervangen. Dit gebeurt alleen als de ouder het kind ernstig verwaarloost of als het kind al langere tijd niet meer bij de ouder woont. De rechter weegt altijd het belang van het kind als doorslaggevend criterium.
**Kan een geadopteerd kind later zijn biologische ouders vinden?**
Ja, sinds 2014 hebben geadopteerden vanaf 16 jaar recht op informatie over hun biologische ouders via Stichting Adoptievoorzieningen. Voor interlandelijke adopties kan dit complexer zijn door buitenlandse wetgeving. Bij open adopties is contact vaak al geregeld. Biologische ouders kunnen ook informatie over het kind opvragen, maar alleen met toestemming van het kind.
**Wat zijn de gevolgen van adoptie voor erfrecht?**
Na adoptie heeft het kind dezelfde erfrechten als een biologisch kind. Het kind erft automatisch van de adoptieouders en verliest in principe het erfrecht ten opzichte van de biologische ouders. Uitzondering: als de biologische ouders expliciet iets nalaten aan het kind in een testament, blijft dit wel gelden.
**Is adoptie mogelijk als het kind al 16 of 17 jaar oud is?**
Ja, maar dit is uitzonderlijk. Voor kinderen van 16 of 17 jaar geldt dat de rechter extra strenge eisen stelt. Het kind moet zelf uitdrukkelijk instemmen en er moet sprake zijn van een zeer hechte band met de adoptieouders. Vaak wordt dan gekozen voor adoptie van een meerderjarige, wat een aparte procedure heeft.
### TL;DR
Adoptie is een juridische procedure waarbij een kind de wettelijke afstammeling wordt van adoptieouders, met verbreking van de band met biologische ouders. Het proces duurt gemiddeld 6-12 maanden en vereist toestemming van betrokkenen en een rechterlijke uitspraak. Er zijn verschillende vormen, elk met eigen voorwaarden en kosten.
### Key Takeaways
- Adoptie verbreekt de juridische band met biologische ouders en creëert een nieuwe familierechtelijke relatie
- Voor adoptie gelden strikte voorwaarden, zoals een leeftijdsverschil van minimaal 18 jaar en een kennelijk belang voor het kind
- De procedure omvat voorlichting, een verzoekschrift, onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming en een rechterlijke uitspraak
- Toestemming van biologische ouders, het kind (vanaf 12 jaar) en eventuele partners is meestal vereist
- Interlandelijke adoptie is complexer en duurder dan binnenlandse adoptie, met extra stappen en kosten