Afstamming bepaalt wie juridisch de ouders van een kind zijn. Dit heeft gevolgen voor gezag, onderhoudplicht, erfrecht en nationaliteit. De wet kent verschillende manieren waarop afstamming ontstaat.
Wat is afstamming?
Afstamming is de juridische familierechtelijke band tussen een kind en zijn ouders. Het bepaalt wie volgens de wet de ouders zijn, ongeacht de biologische werkelijkheid.
Manieren van afstamming
| Type | Hoe ontstaat het |
|---|
| Door geboorte | Moeder is altijd de vrouw die het kind baart |
| Door huwelijk/GP | Echtgenoot/geregistreerd partner van de moeder |
| Door erkenning | Vrijwillige erkenning door vader |
| Door gerechtelijke vaststelling | Rechter stelt vaderschap vast |
| Door adoptie | Rechterlijke uitspraak |
Juridisch moederschap
De juridische moeder is de vrouw die het kind baart, ook bij:
- Eiceldonatie: de draagster is juridisch moeder
- Draagmoederschap: overdracht via adoptie nodig
Juridisch vaderschap
Juridisch vader is:
- De man die getrouwd is met de moeder bij geboorte
- De man met wie de moeder een geregistreerd partnerschap heeft
- De man die het kind heeft erkend
- De man wiens vaderschap gerechtelijk is vastgesteld
Gevolgen van afstamming
- Naam: Kind kan naam van vader of moeder krijgen
- Nationaliteit: Kan via ouder verkregen worden
- Gezag: Ouder kan gezag krijgen
- Onderhoud: Ouder is onderhoudsplichtig
- Erfrecht: Kind is erfgenaam van juridische ouders
Wat als de biologische vader niet de juridische vader is?
De biologische werkelijkheid en juridische afstamming kunnen verschillen. De biologische vader kan het kind erkennen of via de rechter vaderschap laten vaststellen. De juridische vader kan het vaderschap ontkennen.
Kan een kind meer dan twee ouders hebben?
Nee, naar Nederlands recht kan een kind maximaal twee juridische ouders hebben. Dit kunnen twee moeders, twee vaders, of een vader en moeder zijn.
Heeft afstamming invloed op de naam van het kind?
Ja, bij de geboorteaangifte kiezen ouders welke achternaam het kind krijgt. Dit kan de naam van de vader of moeder zijn. De keuze geldt ook voor volgende kinderen van dezelfde ouders.
## Veelgestelde vragen
**Hoe kan ik mijn kind erkennen als ik niet getrouwd ben met de moeder?**
Als je niet getrouwd bent met de moeder, kun je je kind erkennen door een akte van erkenning op te laten maken bij de gemeente. Dit kan al tijdens de zwangerschap of na de geboorte. De moeder moet hiervoor toestemming geven als het kind jonger is dan 16 jaar. Erkenning zorgt ervoor dat je juridisch vader wordt, met alle rechten en plichten zoals onderhoudsplicht en erfrecht.
**Wat moet ik doen als de biologische vader weigert het kind te erkennen?**
Als de biologische vader weigert het kind te erkennen, kun je via de rechter het vaderschap laten vaststellen. Dit doe je door een verzoek in te dienen bij de rechtbank. De rechter kan een DNA-test gelasten om het biologisch vaderschap te bewijzen. Als het vaderschap wordt vastgesteld, wordt de man juridisch vader en ontstaat er een onderhoudsplicht en erfrecht.
**Kan ik de achternaam van mijn kind nog wijzigen na de geboorteaangifte?**
Na de geboorteaangifte is het niet eenvoudig om de achternaam van je kind te wijzigen. Dit kan alleen in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld als er sprake is van een fout in de akte of als beide ouders het eens zijn en het kind jonger is dan 12 jaar. Voor een naamswijziging moet je een verzoek indienen bij de rechtbank.
**Wat zijn de gevolgen van afstamming voor het erfrecht?**
Afstamming bepaalt wie de erfgenamen van een kind zijn en wie het kind kan erven. Een juridische ouder is automatisch erfgenaam van het kind en omgekeerd. Dit geldt ook voor grootouders en andere familieleden via de juridische ouders. Bij erkenning of gerechtelijke vaststelling van het vaderschap ontstaat dit erfrecht direct.
**Hoe werkt afstamming bij draagmoederschap?**
Bij draagmoederschap is de draagmoeder juridisch de moeder van het kind, ook als zij niet de biologische moeder is. De wensouders moeten het kind adopteren om juridisch ouder te worden. Dit gebeurt via een rechterlijke uitspraak. Tot die tijd heeft de draagmoeder het ouderlijk gezag en is zij verantwoordelijk voor het kind.
**Kan een kind twee juridische moeders hebben?**
Ja, een kind kan twee juridische moeders hebben als de moeder getrouwd is of een geregistreerd partnerschap heeft met een andere vrouw. De echtgenote of partner van de moeder wordt automatisch juridisch ouder als het kind tijdens het huwelijk of partnerschap wordt geboren. Dit geldt ook voor twee juridische vaders in eenzelfde situatie.
**Wat gebeurt er als de juridische vader het vaderschap wil ontkennen?**
Een juridische vader kan het vaderschap ontkennen via de rechter, bijvoorbeeld als hij niet de biologische vader is. Hij moet dit binnen vijf jaar na de geboorte doen of binnen een jaar nadat hij ontdekt dat hij niet de biologische vader is. Als de rechter het vaderschap ontkent, vervallen alle rechten en plichten zoals onderhoudsplicht en erfrecht.
### TL;DR
Afstamming bepaalt wie juridisch de ouders van een kind zijn, wat gevolgen heeft voor gezag, onderhoud, erfrecht en nationaliteit. De wet kent verschillende manieren waarop afstamming ontstaat, zoals door geboorte, huwelijk, erkenning of adoptie. Een kind kan maximaal twee juridische ouders hebben, die niet altijd de biologische ouders hoeven te zijn.
### Key Takeaways
- De juridische moeder is altijd de vrouw die het kind baart, ongeacht de biologische afkomst.
- Een kind kan via erkenning, huwelijk of gerechtelijke vaststelling een juridische vader krijgen.
- Afstamming heeft directe gevolgen voor naam, nationaliteit, gezag, onderhoud en erfrecht.
- Bij draagmoederschap is adoptie nodig om de wensouders juridisch ouder te maken.
- Een kind kan maximaal twee juridische ouders hebben, die van hetzelfde of verschillend geslacht kunnen zijn.