Terug naar Encyclopedie
Algemeen Bestuursrecht

Algemeen verbindende voorschriften

Algemeen verbindende voorschriften zijn regels die voor iedereen gelden. Lees welke soorten er zijn en hoe ze werken.

4 min leestijd

Algemeen verbindende voorschriften (avv's) zijn regels die voor iedereen gelden, zoals wetten, verordeningen en AMvB's. Ze zijn bindend voor burgers en overheid.

Wat zijn avv's?

Algemeen verbindende voorschriften zijn regels die:

  • Extern werken (gelden voor burgers)
  • Algemeen zijn (niet voor een specifiek geval)
  • Zelfstandig verplichtingen scheppen
  • Rechtstreeks bindend zijn

Soorten avv's

TypeVastgesteld doorVoorbeeld
Wet in formele zinStaten-Generaal + KoningBurgerlijk Wetboek
AMvBRegeringBouwbesluit
Ministeriële regelingMinisterRegeling voertuigen
Provinciale verordeningProvinciale StatenOmgevingsverordening
Gemeentelijke verordeningGemeenteraadAPV

Verschil met beleidsregels

AvvBeleidsregel
Bindt burgers rechtstreeksBindt alleen het bestuursorgaan
Geen afwijking mogelijkAfwijking bij bijzondere omstandigheden
Wettelijke grondslag nodigGeen wettelijke grondslag nodig

Toetsing door de rechter

De rechter mag avv's toetsen aan:

  • Hogere regelgeving
  • Algemene rechtsbeginselen (beperkt)
  • Verdragen en EU-recht

Let op: wetten in formele zin mogen niet aan de Grondwet worden getoetst (toetsingsverbod artikel 120 Gw).

Veelgestelde vragen

Kan ik bezwaar maken tegen een verordening?

Tegen de verordening zelf niet. Wel kun je bezwaar maken tegen een besluit dat op de verordening is gebaseerd. In beroep kan de rechter de verordening dan indirect toetsen.

Waar vind ik gemeentelijke verordeningen?

Op overheid.nl en in het Gemeenteblad. Ook staat veel op de website van je gemeente.

Geldt een verordening direct na vaststelling?

Nee, een verordening moet eerst worden bekendgemaakt in het Gemeenteblad. Daarna treedt deze in werking.

## Veelgestelde vragen **Wat is het verschil tussen een wet en een AMvB?** Een wet in formele zin wordt vastgesteld door de Staten-Generaal en de Koning, zoals het Burgerlijk Wetboek. Een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) wordt door de regering vastgesteld, vaak ter uitwerking van een wet. Beide zijn algemeen verbindende voorschriften, maar een AMvB heeft een lagere rang in de hiërarchie van regelgeving en mag niet in strijd zijn met een wet. **Kan een gemeente eigen regels maken die afwijken van een landelijke wet?** Nee, gemeentelijke verordeningen mogen niet in strijd zijn met hogere regelgeving, zoals wetten of AMvB's. Een gemeente kan wel aanvullende regels stellen, zolang deze niet conflicteren met landelijke wetgeving. Bij twijfel kan de rechter de verordening toetsen aan hogere regels. **Hoe weet ik of een regel een avv is?** Een algemeen verbindend voorschrift (avv) is herkenbaar aan drie kenmerken: het geldt voor iedereen (extern), het is algemeen (niet voor één specifiek geval) en het schept rechtstreekse verplichtingen. Voorbeelden zijn wetten, AMvB's en gemeentelijke verordeningen. Beleidsregels zijn géén avv's, omdat ze alleen de overheid binden. **Wat kan ik doen als ik een verordening oneerlijk vind?** Je kunt niet direct bezwaar maken tegen de verordening zelf, maar wel tegen een besluit dat op die verordening is gebaseerd. In beroep bij de rechter kun je dan betogen dat de verordening onrechtmatig is. De rechter kan de verordening indirect toetsen aan hogere regelgeving of algemene rechtsbeginselen. **Waarom mogen rechters wetten niet toetsen aan de Grondwet?** Dit volgt uit het toetsingsverbod in artikel 120 van de Grondwet. De wetgever (Staten-Generaal en regering) is democratisch gekozen en heeft het laatste woord over wetten. Rechters mogen wetten wel toetsen aan internationale verdragen en EU-recht, omdat Nederland zich daaraan heeft gebonden. **Hoe lang duurt het voordat een nieuwe verordening in werking treedt?** Een verordening treedt meestal in werking op de dag na bekendmaking in het Gemeenteblad of Provinciale Blad. Soms wordt een latere datum vastgesteld. Controleer altijd de tekst van de verordening zelf, want daar staat de ingangsdatum vermeld. Gemeenten en provincies zijn verplicht verordeningen openbaar te maken. **Kunnen avv's ook voor bedrijven gelden?** Ja, algemeen verbindende voorschriften gelden voor zowel burgers als bedrijven. Denk aan milieuvoorschriften, bouwregels of arbeidswetgeving. Bedrijven moeten zich net als particulieren houden aan wetten, AMvB's en verordeningen. Bij overtreding kunnen sancties volgen, zoals boetes of dwangsommen. ### TL;DR Algemeen verbindende voorschriften (avv's) zijn bindende regels voor iedereen, zoals wetten, AMvB's en verordeningen. Ze verschillen van beleidsregels omdat ze rechtstreeks voor burgers gelden en niet mogen worden overtreden. Rechters kunnen avv's toetsen aan hogere regelgeving, maar niet aan de Grondwet. ### Key Takeaways - Avv's zijn regels die voor iedereen gelden en rechtstreeks verplichtingen scheppen, zoals wetten en verordeningen. - Gemeenten en provincies kunnen eigen verordeningen maken, maar deze mogen niet in strijd zijn met hogere regelgeving. - Tegen een avv zelf kun je geen bezwaar maken, maar wel tegen een besluit dat daarop is gebaseerd. - Rechters mogen avv's toetsen aan hogere regels, verdragen en EU-recht, maar niet aan de Grondwet (toetsingsverbod). - Avv's moeten altijd openbaar worden bekendgemaakt, bijvoorbeeld via overheid.nl of het Gemeenteblad.