Bestuursdwang zonder voorafgaand besluit door de Gemeente Amsterdam

Bestuursdwang zonder voorafgaand besluit in Amsterdam

Bestuursdwang zonder voorafgaand besluit is een middel uit het bestuursrecht waarmee de Gemeente Amsterdam onmiddellijk kan optreden tegen overtredingen, zonder een officieel besluit vooraf. Dit geldt vooral bij acute gevallen in de bruisende stad, zoals bij dringende situaties rond openbare orde. Het staat in artikel 5:25 Awb en bouwt voort op spoedeisende bestuursdwang. Na ingrijpen volgt alsnog een besluit, zodat Amsterdammers hun bezwaarrechten kunnen gebruiken.

Wettelijke basis in Amsterdam

De Algemene wet bestuursrecht (Awb), afdeling 5.3, regelt bestuursdwang. Standaard neemt de Gemeente Amsterdam eerst een besluit tot toepassing bestuursdwang (artikel 5:24 Awb), met hoor en wederhoor en kans op bezwaar.

Uitzonderlijk past de gemeente bestuursdwang zonder voorafgaand besluit toe volgens artikel 5:25 lid 1 Awb. Strenge voorwaarden gelden:

• Spoedeisendheid: Direct ingrijpen nodig, geen tijd voor een besluit (5:25 lid 1 onder a).
• Onbekende overtreder: De dader is onbekend of niet te traceren (onder b).
• Onmacht overtreder: De overtreder kan niet meteen handelen (onder c).
• Geringe kosten: Lage uitgaven, doorberekend aan de overtreder (onder d).

Daarna komt een nadere besluit (5:25 lid 2 Awb), gericht aan de overtreder met vermelding van kosten en rechtsgevolgen. Tegen dit besluit kun je bezwaar indienen bij de Gemeente Amsterdam (artikel 6:3 Awb).

Wanneer grijpt de Gemeente Amsterdam in?

Toepassing is beperkt tot crisissituaties in de stad. Bij spoed moet de gemeente bewijzen dat uitstel onherstelbare schade veroorzaakt, zoals aan gezondheid, veiligheid of milieu in Amsterdam. Achteraf moet ze zich verantwoorden bij de Rechtbank Amsterdam; foutieve dwang kan leiden tot vernietiging.

Andere gevallen: anonieme zwerfvuil in het Vondelpark wordt direct opgeruimd, dader later opgespoord. Of kleine ingrepen zoals illegale stickers verwijderen bij het Centraal Station.

Verschil met bestuursdwang met besluit

Hier een overzicht:

Zonder voorafgaand besluit heb je minder directe bescherming, maar de Awb waarborgt dit via het vervolgbesluit.

Praktijkvoorbeelden uit Amsterdam

Voorbeeld 1: Spoed in de stad. Asbest gedumpt in het Amsterdamse Bos. De Gemeente Amsterdam ruimt direct op tegen gevaar voor wandelaars. Later besluit met kosten (€5.000) aan de dader.

Voorbeeld 2: Onbekende overtreder. Wildplakposters op borden rond de Dam. Gemeente verwijdert ze meteen; plakker via camera's later geïdentificeerd met boete.

Voorbeeld 3: Lage kosten. Marktkraam op de Albert Cuyp te lang blijven staan. Handhaving sleept weg (kosten €150), factuur volgt.

Deze gevallen tonen de effectiviteit in Amsterdam, met behoud van burgerrechten.

Rechten en plichten als Amsterdammer

Rechten:

1. Informatie: Directe melding van dwang en nader besluit (5:25 lid 2 Awb).
2. Bezwaar en beroep: Binnen 6 weken bij de gemeente, dan naar Rechtbank Amsterdam (art. 6:7 Awb). Vraag voorlopige voorziening aan. Neem contact op met Juridisch Loket Amsterdam voor hulp.
3. Kosten betwisten: Bewijs dat je onschuldig bent of dwang onnodig.

Plichten:

• Voorkom dwang door direct te handelen.
• Betaal kosten, tenzij onterecht.
• Werk mee aan onderzoek.

Bij onrechtmatige dwang: eis schadevergoeding (art. 8:88 Awb) via Rechtbank Amsterdam.

Veelgestelde vragen