Diefstal is een van de meest voorkomende misdrijven. Van winkeldiefstal tot woninginbraak: de wet kent verschillende vormen met uiteenlopende strafmaxima.
Eenvoudige diefstal (art. 310 Sr)
Diefstal is het wegnemen van een goed dat geheel of gedeeltelijk aan een ander toebehoort, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen.
Elementen
- Wegnemen: onder eigen macht brengen
- Goed: stoffelijk voorwerp met waarde
- Van een ander: niet van de dader zelf
- Oogmerk toe-eigening: als eigenaar beschikken
- Wederrechtelijk: zonder toestemming
Strafmaat
Maximum: 4 jaar gevangenisstraf of geldboete 4e categorie
Gekwalificeerde diefstal (art. 311 Sr)
Bij verzwarende omstandigheden geldt een hoger strafmaximum.
Strafverzwarende omstandigheden
| Omstandigheid | Maximum |
|---|
| Door twee of meer personen | 6 jaar |
| Door braak, inklimming, valse sleutels | 6 jaar |
| 's Nachts in een woning | 9 jaar |
| Met geweld of bedreiging | 9 jaar |
| Bij brand, explosie of overstroming | 9 jaar |
Woninginbraak
Inbraak in een woning wordt extra zwaar bestraft vanwege de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer.
Aspecten
- Braak: forceren van toegang
- Inklimming: via raam, dak, etc.
- Valse sleutels: gestolen of nagemaakt
- Verbreking: openen van afgesloten ruimten
Winkeldiefstal
Winkeldiefstal is een veelvoorkomende vorm van diefstal.
Afdoening
- First offender: vaak strafbeschikking of OM-zitting
- Recidive: dagvaarding politierechter
- Civiele actie: schadevergoeding aan winkelier
Straatroof
Als bij diefstal geweld of dreiging wordt gebruikt, is sprake van diefstal met geweld of afpersing.
Strafmaat
- Diefstal met geweld: max. 9 jaar
- Afpersing: max. 9 jaar
- Met zwaar lichamelijk letsel: max. 12 jaar
- Met dood tot gevolg: max. 15 jaar
Veelgestelde vragen
Wat is mijn retourrecht?
Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.
Hoe lang geldt de wettelijke garantie?
Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.
Kan ik rente eisen over schulden?
Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.
Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?
Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.
Wat is een kredietovereenkomst?
Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.
## Veelgestelde vragen
**Wat moet ik doen als ik verdacht word van diefstal?**
Als je verdacht wordt van diefstal, is het belangrijk om eerst te zwijgen en direct een advocaat in te schakelen. De politie mag je verhoren, maar je bent niet verplicht te antwoorden. Een advocaat kan je bijstaan tijdens het verhoor en je rechten uitleggen. Bewijs zoals camerabeelden of getuigenverklaringen kan tegen je gebruikt worden, dus laat je goed informeren over de juridische stappen. Bij een eerste overtreding kan soms een transactie of strafbeschikking volgen, maar bij herhaling of ernstige feiten volgt vaak een rechtszaak.
**Hoe kan ik mijn woning beter beschermen tegen inbraak?**
Om inbraak te voorkomen, kun je verschillende maatregelen nemen. Zorg voor stevige sloten op deuren en ramen, bij voorkeur met een SKG-keurmerk. Installeer een alarmsysteem of camerabewaking en laat buitenverlichting branden als je weg bent. Laat geen waardevolle spullen in het zicht liggen en zorg dat de woning bewoond lijkt, bijvoorbeeld door rolluiken niet permanent dicht te doen. Ook burenalertheid helpt: vraag buren om op je huis te letten als je weg bent. Bij een inbraak is het belangrijk om direct aangifte te doen bij de politie.
**Wat is het verschil tussen diefstal en verduistering?**
Diefstal en verduistering lijken op elkaar, maar er is een belangrijk verschil. Bij diefstal neem je iets weg dat niet van jou is, zonder toestemming. Bij verduistering (art. 321 Sr) heb je het goed al legaal in bezit, bijvoorbeeld omdat je het geleend of gehuurd hebt, maar je houdt het achter of gebruikt het voor iets anders dan afgesproken. Verduistering wordt minder zwaar bestraft dan diefstal: maximaal 3 jaar gevangenisstraf of een geldboete. Voorbeelden zijn het niet teruggeven van een geleende fiets of het achterhouden van geld dat je voor een ander beheert.
**Kan ik aangifte doen als mijn fiets is gestolen?**
Ja, je kunt en moet aangifte doen bij de politie als je fiets is gestolen. Dit kan online via de politiewebsite of op het politiebureau. Zorg dat je het framenummer en een beschrijving van de fiets bij de hand hebt. Aangifte is belangrijk omdat de politie zo kan proberen de dader op te sporen en omdat je aangiftebewijs nodig hebt voor een eventuele verzekeringsclaim. Bij een gestolen fiets is de kans op terugvinden klein, maar aangifte helpt wel om criminaliteitscijfers in kaart te brengen en prioriteiten te stellen in de aanpak van fietsendiefstal.
**Wat zijn de gevolgen van winkeldiefstal voor een minderjarige?**
Voor minderjarigen gelden andere regels dan voor volwassenen bij winkeldiefstal. Vaak wordt er eerst geprobeerd om het op te lossen via een Halt-traject, waarbij de jongere een taakstraf krijgt en excuses moet aanbieden aan de winkelier. Bij herhaling of ernstige feiten kan de zaak naar de kinderrechter. De ouders kunnen aansprakelijk worden gesteld voor de schade en kunnen een civiele vordering krijgen van de winkelier. Een strafblad kan gevolgen hebben voor toekomstige stages, banen of reizen. Het is belangrijk dat ouders en jongeren zich bewust zijn van de risico’s en eventueel juridische hulp inschakelen.
**Hoe lang duurt een strafzaak voor diefstal?**
De duur van een strafzaak voor diefstal hangt af van de complexiteit en de drukte bij de rechtbank. Bij een eenvoudige zaak, zoals winkeldiefstal, kan de zaak binnen enkele maanden worden afgedaan, vaak via een OM-zitting of strafbeschikking. Bij ingewikkeldere zaken, zoals woninginbraak of gewapende overval, kan het proces langer duren, soms tot een jaar of langer. Tussen de aanhouding en de zitting zit meestal een paar maanden. Na de zitting duurt het nog enkele weken voordat het vonnis wordt uitgesproken. Een advocaat kan je helpen om het proces te versnellen en je rechten te beschermen.
**Kan ik schadevergoeding eisen van de dief?**
Ja, je kunt schadevergoeding eisen van de dief via een civiele procedure of door je te voegen als benadeelde partij in de strafzaak. Je moet dan wel kunnen aantonen wat de schade is, bijvoorbeeld door facturen of taxatierapporten. De rechter kan de dief veroordelen tot het betalen van schadevergoeding, maar in de praktijk is het vaak moeilijk om dit geld daadwerkelijk te innen, vooral als de dader geen inkomen of bezittingen heeft. Je kunt ook je verzekering aanspreken als je een inboedel- of diefstalverzekering hebt. Bewaar altijd bewijs van de gestolen spullen en de aangifte.
### TL;DR
Diefstal en inbraak zijn strafbare feiten met uiteenlopende straffen, afhankelijk van de omstandigheden. Eenvoudige diefstal kan tot 4 jaar gevangenisstraf opleveren, terwijl gekwalificeerde diefstal (bijv. met geweld of inbraak) tot 9 jaar of meer kan leiden. Het is belangrijk om aangifte te doen bij diefstal en je rechten te kennen als je verdacht wordt. Preventie, zoals goede sloten en alarmsystemen, kan helpen om inbraak te voorkomen.
### Key Takeaways
- Diefstal is het wederrechtelijk wegnemen van een goed met het oogmerk het toe te eigenen, en kan leiden tot maximaal 4 jaar gevangenisstraf.
- Gekwalificeerde diefstal (bijv. met braak, geweld of 's nachts in een woning) wordt zwaarder bestraft, met straffen tot 9 jaar of meer.
- Aangifte doen bij diefstal of inbraak is belangrijk voor opsporing en eventuele verzekeringsclaims, en kan online of bij de politie.
- Minderjarigen die winkeldiefstal plegen, kunnen een Halt-traject krijgen of voor de kinderrechter verschijnen, met mogelijke gevolgen voor de toekomst.
- Je kunt schadevergoeding eisen van de dief via een civiele procedure of door je te voegen in de strafzaak, maar inning is vaak lastig.