Duurzame arbeidsongeschiktheid in Amsterdam
Duurzame arbeidsongeschiktheid houdt in dat een inwoner van Amsterdam door ziekte of een beperking permanent niet meer kan werken, zonder herstel binnen vijf jaar. Dit resulteert vaak in een IVA-uitkering van het UWV. In dit artikel voor Amsterdammers lichten we toe wat het precies betekent, hoe de beoordeling verloopt en welke rechten u heeft, inclusief lokale hulpmiddelen.
Wat houdt duurzame arbeidsongeschiktheid in voor Amsterdammers?
Duurzame arbeidsongeschiktheid is een term uit de sociale zekerheidswetgeving. Na twee jaar ziekte – de periode van loondoorbetaling en wachttijd voor de WIA – evalueert het UWV of de ongeschiktheid blijvend is en niet binnen afzienbare tijd verbetert.
Volgens de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) geldt dit als:
- De ongeschiktheid meer dan 65% bedraagt (volledig arbeidsongeschikt);
- Geen herstel verwacht binnen vijf jaar;
- De persoon onder de AOW-leeftijd is.
In tegenstelling tot tijdelijke ongeschiktheid, waar re-integratie in Amsterdamse banen nog mogelijk is, leidt dit tot de Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA): een uitkering voor het leven ter hoogte van 75% van het vorige loon.
Wettelijke basis
De WIA vormt de kern voor duurzame arbeidsongeschiktheid in Amsterdam. Relevante bepalingen:
- Artikel 4 lid 2 WIA: Definieert 'volledig en duurzaam arbeidsongeschikt' als iemand die blijvend minder dan 35% van het loon kan verdienen zonder kans op verbetering.
- Artikel 47 WIA: Stelt de IVA-uitkering in voor volledig en duurzaam ongeschikten.
- Artikel 39-43 WIA: Regelen de UWV-beoordeling, inclusief Ziektewet en arbeidsongeschiktheidskeuring (ZWA).
Het UWV gebruikt medische en arbeidsdeskundige rapporten. Tegen besluiten kunt u bezwaar maken en in beroep bij de Rechtbank Amsterdam, conform de Algemene wet bestuursrecht (Awb), art. 7:1 e.v.
Hoe beoordeelt het UWV duurzame arbeidsongeschiktheid?
Na twee jaar ziekte stuurt het UWV een uitnodiging voor de Ziektewet- en Arbeidsongeschiktheidskeuring (ZWA). Het traject omvat:
- Medische beoordeling: Een verzekeringsarts analyseert klachten, therapieën en vooruitzichten. Duurzaamheid geldt bij minder dan 5% herstelkans in vijf jaar.
- Arbeidsdeskundige toets: Berekening van restcapaciteit en 'maatmanloon'. Bij minder dan 35% volgt IVA.
- Hercontrole: Elke 1-5 jaar, behalve bij vastgestelde blijvende toestand.
Het proces duurt doorgaans 8-14 weken. Niet meewerken kan leiden tot sancties op uw uitkering.
Verschil tussen duurzame en tijdelijke ongeschiktheid
Dit verschil bepaalt uw inkomen. Vergelijking:
| Aspect | Duurzame (IVA) | Tijdelijke (WGA) |
|---|---|---|
| Arbeidsongeschiktheid | >65% blijvend (geen herstel >5 jaar) | 35-65% of tijdelijk |
| Uitkering | 75% loon, levenslang | 70% of loongerelateerd, tijdelijk |
| Re-integratie | Minimaal | Actief werk zoeken |
| Herbeoordeling | Zeldzaam | Regelmatig |
Praktijkvoorbeelden uit Amsterdam
Voorbeeld 1: Mevrouw Jansen (45) uit Amsterdam-Zuid heeft MS. Ondanks therapieën is werken onmogelijk. UWV keurt IVA goed: 75% van €2.500 = €1.875 netto maandelijks, levenslang.
Voorbeeld 2: Dhr. De Vries (52) uit Amsterdam-Noord krijgt dwarslaesie na een val. Volledig afhankelijk van rolstoel: IVA na ZWA.
Voorbeeld 3: Burn-out in de bruisende Amsterdamse arbeidsmarkt: bij snelle prognose WGA, maar chronische depressie met risico's kan IVA opleveren.
De medische voorspelling is doorslaggevend.
Rechten en verplichtingen voor Amsterdammers
Rechten:
- Levenslange IVA (art. 47 WIA).
- Bezwaar binnen 6 weken bij UWV.
- Beroep bij Rechtbank Amsterdam; gratis advies via Juridisch Loket Amsterdam.
- Aanvullende hulp zoals Wmo via Gemeente Amsterdam.
Verplichtingen:
- Deelnemen aan keuringen.
- Veranderingen melden (werk, buitenland).
- Fraude vermijden: boetes tot 100%.
Veelgestelde vragen
Kan ik werken met IVA in Amsterdam?
Nee, werken is verboden. Uitzonderlijk kleine klussen (tot 4 uur/week) mogelijk, maar altijd melden bij UWV.
Oneens met beoordeling?
Bezwaar binnen 6 weken bij UWV met medische bewijzen. Dan beroep bij Rechtbank Amsterdam. Succes ca. 30-40% met hulp van Juridisch Loket Amsterdam. Zie bezwaar UWV.
Wachttijd IVA-besluit?
8-14 weken na ZWA; bij drukte langer. Vraag loondoorbetaling uitstel aan werkgever.
Ouder dan 55 in Amsterdam?
Zelfde regels; WGA biedt soms ouderenkorting.
Tips voor Amsterdammers
Verhoog uw slaagkans voor duurzame arbeidsongeschiktheid:
- Verzamel medische dossiers van specialisten in Amsterdamse ziekenhuizen.
- Raadpleeg Juridisch Loket Amsterdam voor voorbereiding.
- Betrek uw huisarts voor prognose.
- Zoek Wmo-ondersteuning bij Gemeente Amsterdam.
- Overweeg rechtsbijstandverzekering.