Fiscale behandeling afkoop alimentatie in Amsterdam
In Amsterdam kiezen veel scheidende koppels voor afkoop alimentatie: een eenmalige betaling in plaats van maandelijkse uitkeringen. Fiscaal gezien wijkt dit af van periodieke alimentatie. De afkoopsom is meestal niet aftrekbaar voor de betaler en beperkt belastbaar voor de ontvanger. Dit artikel volgt de Wet inkomstenbelasting 2001 en geeft advies voor inwoners van Amsterdam.
Wat houdt afkoop alimentatie in?
Afkoop alimentatie betekent dat de alimentatieplichtige eenmalig een som betaalt aan de rechthebbende, waarmee toekomstige periodieke betalingen eindigen. Dit speelt vaak bij partner- of kinderalimentatie na een scheiding in Amsterdam. Leg de afkoop vast in een echtscheidingsconvenant of notariële akte, en laat het goedkeuren door de Rechtbank Amsterdam.
Fiscaal bieden periodieke betalingen voordelen – aftrekbaar voor de betaler en belastbaar voor de ontvanger – maar bij afkoop vervallen deze grotendeels. Voor Amsterdammers met hoge woonlasten kan dit strategisch zijn.
Wettelijke basis voor Amsterdam
De regels staan in de Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001):
- Partneralimentatie: Art. 7.1 Wet IB (inkomen uit werk) en art. 7.24 Wet IB (aftrek). Bij de ontvanger valt de afkoopsom in box 1.
- Kinderalimentatie: Art. 3.110 Wet IB (geen box 3-belasting vanaf 2010). Afkoopsommen zijn onbelast bij ontvanger en niet aftrekbaar bij betaler.
Voor vaststelling geldt het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) (art. 157 Rv), beoordeeld door de Rechtbank Amsterdam. Check de Inkomstenbelastinggids van de Belastingdienst voor actuele regels.
Fiscale impact voor de betaler in Amsterdam
Voor de alimentatieplichtige, vaak de ex met beter inkomen in dure Amsterdam:
- Partneralimentatie: Afkoopsom niet aftrekbaar in box 1. Periodiek wel (tot 50% inkomen, met drempels).
- Kinderalimentatie: Altijd niet aftrekbaar, of periodiek of afkoop.
Financier uit box 3-vermogen (forfaitair belast). Pluspunt: geen indexatie-discussies meer in een stad als Amsterdam met stijgende kosten.
Fiscale impact voor de ontvanger
Voor de rechthebbende, vaak met kinderzorg in Amsterdam:
- Partneralimentatie: Belastbaar in box 1 als overig inkomen, wat de belastingdruk verhoogt bij bestaand inkomen.
- Kinderalimentatie: Onbelast, valt in box 3 met forfaitair rendement.
Uitzondering bij koppeling aan hertrouwen: mogelijk fiscaal neutraal.
Vergelijking periodiek versus afkoop
| Periodiek (partner) | Afkoop (partner) | Periodiek (kinder) | Afkoop (kinder) | |
|---|---|---|---|---|
| Betaler | Aftrekbaar box 1 | Niet aftrekbaar | Niet aftrekbaar | Niet aftrekbaar |
| Ontvanger | Belastbaar box 1 | Belastbaar box 1 | Belastbaar box 1 (tot 2020) | Onbelast (box 3) |
| Voordeel | Fiscaal neutraal | Eenmalig zeker | - | Geen box 1-belasting |
Praktijkvoorbeelden uit Amsterdam
Voorbeeld 1: Partneralimentatie
Jan uit Amsterdam-Zuid betaalt €12.000/jaar aan Maria. Afkoop €150.000: geen aftrek voor Jan. Maria declareert het in box 1; bij 49,5% marginale druk ca. €74.000 belasting. Netto €76.000 voor box 3-beleggingen.
Voorbeeld 2: Kinderalimentatie
Sarah in Amsterdam-Oost krijgt €6.000/jaar voor kids van Tom. Afkoop €100.000: Tom geen aftrek. Sarah: box 3, ca. 1,2% forfaitair (2023: €1.200 belasting). Beter dan periodiek.
Rechten en verplichtingen in Amsterdam
Rechten:
- Vrije afkoop mits redelijk (art. 1:401 BW).
- Toetsing door Rechtbank Amsterdam bij scheiding.
- Ontvanger meldt in aangifte.
Plichten:
- Vastleggen in convenant.
- Informeren Belastingdienst.
- Geen wijziging zonder rechter.
Veelgestelde vragen voor Amsterdammers
Is afkoop altijd fiscaal gunstig?
Nee, afhankelijk van type en inkomen. Kinderalimentatie vaak ja; partneralimentatie risico op hogere belasting. Laat rekenen bij Juridisch Loket Amsterdam.
Kan ik afkoop later intrekken?
Alleen met instemming of rechter (art. 1:404 BW) bij wijzigingen. Fiscaal definitief.
Hoe aangeven in aangifte?
Partner: box 1, vraag 8. Kinder: box 3-vermogen. Gebruik Belastingdienst-app.
Geldt voor buitenlands alimentatie?
Nee, verdragen als Brussel II apart. Check Belastingdienst of Juridisch Loket Amsterdam.
Tips voor Amsterdammers
- Laat berekenen: Schakel een fiscalist of Juridisch Loket Amsterdam in voor persoonlijke simulatie.
- Raadpleeg Gemeente Amsterdam voor scheidingsondersteuning.
- Overweeg notaris voor waterdichte akte bij Rechtbank Amsterdam.