Gezamenlijk gezag

Gezamenlijk gezag betekent dat beide ouders samen verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en belangrijke beslissingen over hun kind. Dit is in Nederland de standaard bij getrouwde ouders en na scheiding.

Wanneer gezamenlijk gezag?

Gezamenlijk gezag ontstaat automatisch bij:

Gehuwde ouders (bij geboorte kind)
Ouders met geregistreerd partnerschap
Erkenning door vader na 1 januari 2023 (automatisch gezag)

Bij scheiding blijft gezamenlijk gezag de norm.

Rechten en plichten

Bij gezamenlijk gezag:

Gezamenlijk beslissen over	Toelichting
Schoolkeuze	Beide ouders moeten instemmen
Medische behandelingen	Toestemming beide ouders nodig
Verhuizing	Overleg en vaak toestemming vereist
Paspoort/ID	Handtekening beide ouders
Grote uitgaven	Gezamenlijke beslissing

Gezamenlijk gezag na scheiding

Na scheiding blijft gezamenlijk gezag in stand. Dit betekent:

Beide ouders blijven gezaghebbend
Belangrijke beslissingen worden samen genomen
Het ouderschapsplan legt de praktische uitwerking vast
Eenhoofdig gezag is uitzondering, niet de regel

Geschillenregeling

Als ouders met gezamenlijk gezag het niet eens worden, kunnen zij:

Eerst proberen er samen uit te komen
Een mediator inschakelen
De rechter vragen om een beslissing (vervangende toestemming)

Dagelijkse beslissingen

Niet voor elke beslissing is overleg nodig. De ouder bij wie het kind verblijft, neemt dagelijkse beslissingen:

Bedtijd en eetmomenten
Dagelijkse activiteiten
Kleding
Huiswerk

Kan mijn ex verhuizen met het kind zonder mijn toestemming?

Bij gezamenlijk gezag moet de verhuizende ouder toestemming vragen aan de andere ouder. Wordt deze geweigerd, dan kan de rechter vervangende toestemming geven. De rechter weegt het belang van het kind en beide ouders af.

Wat als mijn ex-partner mij niet betrekt bij beslissingen?

U kunt uw ex-partner schriftelijk wijzen op de verplichting om u te betrekken. Blijft dit zonder resultaat, dan kunt u de rechter vragen om een regeling of om een beslissing te vernietigen die zonder uw toestemming is genomen.

Kan gezamenlijk gezag worden beëindigd?

Ja, de rechter kan op verzoek van een ouder het gezamenlijk gezag wijzigen in eenhoofdig gezag. Dit gebeurt alleen als het in het belang van het kind is en gezamenlijk gezag niet werkt.

## Veelgestelde vragen **Hoe werkt gezamenlijk gezag als mijn ex en ik het niet eens worden over een belangrijke beslissing?** Bij meningsverschillen over belangrijke beslissingen (zoals schoolkeuze of medische behandelingen) moeten jullie eerst samen proberen tot een oplossing te komen. Lukt dit niet, dan kunnen jullie een mediator inschakelen. Als ook dat niet werkt, kan de rechter om vervangende toestemming worden gevraagd. De rechter beslist dan wat in het belang van het kind is. Dit proces is vastgelegd in het ouderschapsplan dat bij scheiding verplicht is. **Mag mijn ex zomaar met ons kind verhuizen als we gezamenlijk gezag hebben?** Nee, bij gezamenlijk gezag mag je ex niet zomaar verhuizen met jullie kind. De verhuizende ouder moet eerst toestemming vragen aan de andere ouder. Wordt deze geweigerd, dan kan de rechter om vervangende toestemming worden gevraagd. De rechter weegt hierbij het belang van het kind, de reden van de verhuizing en de gevolgen voor de omgang met de andere ouder af. **Wat kan ik doen als mijn ex mij niet betrekt bij belangrijke beslissingen over ons kind?** Als je ex je niet betrekt bij belangrijke beslissingen, kun je hem/haar eerst schriftelijk wijzen op de verplichting tot overleg. Blijft dit zonder resultaat, dan kun je de rechter vragen om een regeling of om een beslissing te vernietigen die zonder jouw toestemming is genomen. In extreme gevallen kan de rechter zelfs het gezamenlijk gezag wijzigen in eenhoofdig gezag. **Welke beslissingen mag ik alleen nemen als mijn kind bij mij verblijft?** Als je kind bij jou verblijft, mag je zelf beslissingen nemen over dagelijkse zaken zoals bedtijd, eetmomenten, kleding, huiswerk en dagelijkse activiteiten. Voor belangrijke beslissingen zoals schoolkeuze, medische behandelingen of grote uitgaven is altijd overleg met de andere ouder nodig. Deze verdeling staat meestal beschreven in het ouderschapsplan. **Kan ik gezamenlijk gezag laten beëindigen na een scheiding?** Ja, het is mogelijk om gezamenlijk gezag te laten wijzigen in eenhoofdig gezag, maar dit is een uitzondering. Je moet hiervoor een verzoek indienen bij de rechter. De rechter zal alleen instemmen als gezamenlijk gezag niet werkt en eenhoofdig gezag in het belang van het kind is. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij ernstige conflicten of als één ouder niet betrokken is bij de opvoeding. **Wat gebeurt er met het gezag als mijn partner en ik gaan scheiden?** Bij een scheiding blijft gezamenlijk gezag automatisch in stand. Dit betekent dat jullie beiden verantwoordelijk blijven voor de opvoeding en belangrijke beslissingen. Jullie moeten samen een ouderschapsplan opstellen waarin de praktische afspraken over de zorg en opvoeding van het kind worden vastgelegd. Eenhoofdig gezag is alleen mogelijk als de rechter dit in het belang van het kind vindt. **Hoe werkt gezamenlijk gezag als mijn kind erkend is na 1 januari 2023?** Sinds 1 januari 2023 ontstaat gezamenlijk gezag automatisch bij erkenning van het kind door de vader, mits de moeder hiermee instemt. Dit geldt ook als jullie niet getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben. Beide ouders zijn dan direct verantwoordelijk voor de opvoeding en belangrijke beslissingen. Voor erkenningen vóór 2023 geldt deze regel niet en moet gezag apart worden aangevraagd. ### TL;DR Gezamenlijk gezag betekent dat beide ouders samen verantwoordelijk zijn voor belangrijke beslissingen over hun kind, zowel tijdens een relatie als na scheiding. Dagelijkse beslissingen mag de verblijfouder alleen nemen, maar voor grote keuzes is overleg verplicht. Bij conflicten kan de rechter om een beslissing worden gevraagd. ### Key Takeaways - Gezamenlijk gezag is de standaard in Nederland, zowel bij gehuwde ouders als na scheiding - Belangrijke beslissingen (school, medische behandelingen, verhuizing) moeten altijd samen worden genomen - Dagelijkse beslissingen mag de ouder bij wie het kind verblijft alleen nemen - Bij conflicten kunnen ouders een mediator inschakelen of de rechter om vervangende toestemming vragen - Gezamenlijk gezag kan alleen door de rechter worden gewijzigd in eenhoofdig gezag als dit in het belang van het kind is