Herziening van strafzaken

Herziening is een bijzonder rechtsmiddel om een onherroepelijke veroordeling te laten herzien. Het wordt ingezet bij nieuwe feiten of omstandigheden die wijzen op een gerechtelijke dwaling.

Wat is herziening?

Herziening (artikelen 457-481 Sv) is het enige rechtsmiddel om een onherroepelijke veroordeling aan te vechten. Het is bedoeld voor gevallen waarin later blijkt dat de veroordeling waarschijnlijk onjuist was.

Gronden voor herziening

Herziening is alleen mogelijk bij:

• Novum - Een nieuw feit of omstandigheid dat de rechter niet kende
• Het novum moet het ernstige vermoeden wekken dat de rechter anders zou hebben beslist

Voorbeelden van nova

• Nieuwe DNA-technieken die onschuld aantonen
• Een getuige die later bekent te hebben gelogen
• De "echte" dader die wordt gevonden
• Nieuwe wetenschappelijke inzichten

Procedure

1. Aanvraag bij de Hoge Raad
2. De procureur-generaal onderzoekt de aanvraag
3. Eventueel nader onderzoek door ACAS (Adviescommissie Afgesloten Strafzaken)
4. De Hoge Raad beslist of herziening gegrond is
5. Bij gegrondverklaring: verwijzing naar ander gerechtshof

Wie kan herzieningsaanvraag indienen?

• De veroordeelde (via advocaat)
• De procureur-generaal bij de Hoge Raad
• Na overlijden: bepaalde familieleden

Bekende herzieningszaken

Bekende Nederlandse herzieningszaken zijn de Schiedammer Parkmoord en de Puttense Moordzaak, waarbij onschuldigen na jaren werden vrijgesproken.

Veelgestelde vragen

Wat gebeurt er als ik verdacht ben van een misdrijf?

Je hebt recht op juridische hulp, je kunt zwijgen, en de politie moet je rechten uitleggen. Verdacht zijn is niet hetzelfde als schuldig.

Hoe lang kan ik in voorarrest worden gehouden?

Maximaal 10 dagen zonder proces, daarna moet rechter voorarrest goedkeuren. Voorarrest mag niet onbeperkt duren.

Wat is het verschil tussen een misdrijf en overtreding?

Een misdrijf is ernstiger en kan met gevangenisstraf worden bestraft. Een overtreding kan met geldboete worden afgehandeld.

Heb ik recht op een advocaat?

Ja, je hebt altijd recht op juridische bijstand. Dit kan gratis zijn als je dit niet kunt betalen.

Kan ik in hoger beroep gaan?

Ja, je kunt tegen de uitspraak in beroep gaan bij het gerechtshof.

## Veelgestelde vragen **Wanneer kan ik een herzieningsaanvraag indienen?** Je kunt een herzieningsaanvraag indienen als er nieuwe feiten of omstandigheden (nova) zijn die tijdens de oorspronkelijke rechtszaak niet bekend waren en die ernstig vermoeden wekken dat de veroordeling onjuist was. Dit kan bijvoorbeeld nieuwe DNA-bewijzen, een bekentenis van een andere dader of nieuwe wetenschappelijke inzichten betreffen. De aanvraag moet via een advocaat bij de Hoge Raad worden ingediend. **Hoe lang duurt een herzieningsprocedure?** Een herzieningsprocedure kan enkele maanden tot jaren duren, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en de noodzaak van nader onderzoek. De procureur-generaal bekijkt eerst de aanvraag, waarna eventueel de Adviescommissie Afgesloten Strafzaken (ACAS) een onderzoek uitvoert. De Hoge Raad beslist uiteindelijk of de herziening gegrond is. **Kan ik herziening aanvragen als ik al ben overleden?** Ja, na overlijden kunnen bepaalde familieleden (zoals echtgenoot, geregistreerd partner, ouders of kinderen) een herzieningsaanvraag indienen. Dit gebeurt via een advocaat en is bedoeld om de naam van de overledene te zuiveren of om eventuele schadevergoedingen voor nabestaanden te realiseren. **Wat zijn de kosten van een herzieningsaanvraag?** De kosten van een herzieningsaanvraag kunnen variëren, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en de duur van de procedure. Je hebt altijd een advocaat nodig, waarvan de kosten kunnen oplopen. Als je onvoldoende financiële middelen hebt, kun je mogelijk een beroep doen op gesubsidieerde rechtsbijstand (toevoeging). **Wat gebeurt er als de Hoge Raad mijn herzieningsaanvraag gegrond verklaart?** Als de Hoge Raad je herzieningsaanvraag gegrond verklaart, wordt de zaak verwezen naar een ander gerechtshof voor een nieuwe behandeling. Dit hof beoordeelt de zaak opnieuw, waarbij rekening wordt gehouden met de nieuwe feiten of omstandigheden. Je kunt alsnog worden vrijgesproken, een lagere straf krijgen of de zaak kan worden geseponeerd. **Kan de procureur-generaal zelf een herzieningsaanvraag indienen?** Ja, de procureur-generaal bij de Hoge Raad kan zelf een herzieningsaanvraag indienen als er nieuwe feiten of omstandigheden aan het licht komen die wijzen op een gerechtelijke dwaling. Dit gebeurt bijvoorbeeld als er sprake is van ernstige misstanden in de oorspronkelijke rechtszaak of als er nieuwe bewijzen zijn die de onschuld van de veroordeelde aantonen. **Wat is het verschil tussen herziening en hoger beroep?** Hoger beroep is een regulier rechtsmiddel dat je kunt gebruiken voordat een veroordeling onherroepelijk is. Herziening is een bijzonder rechtsmiddel dat je pas kunt inzetten nadat alle reguliere rechtsmiddelen zijn uitgeput en de veroordeling onherroepelijk is geworden. Herziening richt zich op nieuwe feiten of omstandigheden die tijdens de eerdere procedures niet bekend waren. ### TL;DR Herziening is een bijzonder rechtsmiddel om een onherroepelijke veroordeling te laten herzien bij nieuwe feiten of omstandigheden die wijzen op een gerechtelijke dwaling. Het proces verloopt via de Hoge Raad en kan leiden tot een nieuwe behandeling van de zaak. Zowel de veroordeelde als de procureur-generaal kan een aanvraag indienen. ### Key Takeaways - Herziening is alleen mogelijk bij nieuwe feiten of omstandigheden (nova) die tijdens de oorspronkelijke rechtszaak niet bekend waren. - De aanvraag moet via een advocaat bij de Hoge Raad worden ingediend. - De procureur-generaal of bepaalde familieleden (na overlijden) kunnen ook een herzieningsaanvraag indienen. - Als de herziening gegrond wordt verklaard, wordt de zaak verwezen naar een ander gerechtshof voor een nieuwe behandeling. - Herziening verschilt van hoger beroep omdat het alleen mogelijk is na een onherroepelijke veroordeling.