Herziening ten nadele bij Rechtbank Amsterdam
Herziening ten nadele is een zeldzame strafrechtprocedure in Nederland waarmee een eerdere vrijspraak, seponering of lichtere straf in Amsterdam kan worden omgezet naar een strengere uitspraak. Het doorbreekt het ne bis in idem-beginsel tijdelijk, maar alleen bij nieuw, overtuigend bewijs. Voor Amsterdammers is dit relevant bij zaken behandeld door de Rechtbank Amsterdam.
Waarom herziening ten nadele in Amsterdam?
Strafzaken in Amsterdam zoeken finale afwikkeling, maar nieuwe inzichten na een vonnis van de Rechtbank Amsterdam kunnen onrecht blootleggen. Deze procedure zorgt ervoor dat schuldigen niet vrijuit gaan, bijvoorbeeld door laat ontdekt bewijs. Het ne bis in idem (art. 68 Grondwet, art. 310 Sv) wordt beperkt als maatschappelijke belangen prevaleert bij zware delicten in de stad.
Wettelijke basis
De regels staan in het Wetboek van Strafvordering (Sv), artikelen 457-461. Kernpunten:
- Art. 457 Sv: Gronden zoals veroordeling van een mededader (lid 1a), nieuw bewijs (lid 1b) of valse getuigenis (lid 1c).
- Art. 458 Sv: Enkel het Openbaar Ministerie (OM) in Amsterdam kan aanvragen; verdediging niet.
- Art. 459 Sv: Hoge Raad toetst toelaatbaarheid.
- Art. 460 Sv: Bij goedkeuring nieuwe hoorzitting bij Rechtbank Amsterdam.
- Art. 461 Sv: Nieuwe straf mag zwaarder zijn dan origineel, met grenzen.
Dit evenwicht beschermt finale vonnissen én recht op correctie.
Voorwaarden voor herziening in Amsterdam
Strenge eisen gelden: nieuwe feiten moeten
- Nieuw zijn en niet eerder bekend bij Rechtbank Amsterdam.
- Doorslaggevend voor zwaardere straf.
- Val onder art. 457 Sv, bv. mededader veroordeeld, late bekentenis of vals bewijs.
Geen tijdslimiet, maar zeldzaam: paar zaken per jaar in Amsterdam.
Procedure stap voor stap
- OM-verzoek: OM Amsterdam dient verzoek bij Hoge Raad in.
- Hoge Raad-toets: Binnen 14 dagen hoorbaar maken en beslissen (art. 459 Sv).
- Nieuwe zitting: Terugverwijzing naar Rechtbank Amsterdam voor herbehandeling.
- Uitspraken: Rechter kan herzien en strengere straf opleggen.
Verdachte krijgt verdedigingskans met nieuw bewijs.
Praktische voorbeelden uit Amsterdam
Voorbeeld: Jan vrijgesproken van inbraak in de P.C. Hooftstraat door bewijsgebrek. Later duikt zijn DNA op, onbekend tijdens proces. OM verzoekt herziening (art. 457 lid 1b Sv); Hoge Raad keurt goed, Rechtbank Amsterdam veroordeelt tot 2 jaar.
Moordzaak: Maria vrijgesproken na delict in Amsterdam-West. Broer later veroordeeld als medeplichtige; art. 457 lid 1a Sv leidt tot herziening en 8 jaar cel.
Rechten en plichten in Amsterdamse zaken
Rechten verdachte
- Volledige verdediging, advocaat via toevoeging.
- Dossierinzage bij Rechtbank Amsterdam.
- Hoger beroep mogelijk.
Plichten
- Meewerken aan procedure.
- OM deelt alle feiten.
Raadpleeg Juridisch Loket Amsterdam voor gratis hulp.
Vergelijking: herziening ten nadele vs. ten gunste
| Aspect | Herziening ten nadele | Herziening ten gunste |
|---|---|---|
| Initiatief | Alleen OM | Verdachte of OM |
| Gronden | Art. 457 Sv | Art. 444-456 Sv |
| Instantie | Hoge Raad, dan Rechtbank Amsterdam | Hoge Raad |
| Uitkomst | Zwaardere straf mogelijk | Vrijspraak/strafvermindering |
| Frequentie | Iets vaker |
Veelgestelde vragen
Kan herziening ten nadele meerdere keren?
Nee, na herziening geldt ne bis in idem strikt (art. 461 Sv).
Wat bij opgelegde tbs?
Herziening mogelijk, Hoge Raad beoordeelt evenredigheid.
Hoe lang duurt het?
Meestal 6-18 maanden bij Rechtbank Amsterdam.
Advocaatkosten?
Nee, gratis via Raad voor Rechtsbijstand of Juridisch Loket Amsterdam.