De IOAZ (Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen) is een uitkering voor oudere zelfstandigen die hun bedrijf hebben moeten beëindigen. Je vermogen telt niet mee.
Wat is de IOAZ?
De IOAZ is bedoeld voor zelfstandig ondernemers die:
- 55 jaar of ouder zijn (of gedeeltelijk arbeidsongeschikt)
- Hun bedrijf hebben beëindigd of gaan beëindigen
- Minimaal 10 jaar zelfstandige zijn geweest (of 3 van de laatste 5 jaar)
- Een inkomen onder het sociaal minimum hebben
Voorwaarden IOAZ
| Voorwaarde | Toelichting |
|---|
| Leeftijd | 55 jaar of ouder (of gedeeltelijk arbeidsongeschikt) |
| Werkverleden | Minimaal 1.225 uur per jaar als zelfstandige gewerkt |
| Duur ondernemerschap | 10 jaar of 3 van de laatste 5 jaar |
| Bedrijfsbeëindiging | Bedrijf (bijna) beëindigd door onvoldoende inkomsten |
| Inkomen | Verwacht inkomen onder sociaal minimum |
Voordelen IOAZ boven bijstand
- Geen vermogenstoets: je spaargeld en eigen huis tellen niet mee
- Bedrijfsvermogen: opbrengst verkoop bedrijf hoef je niet op te maken
- Pensioenvoorziening: afgezonderd pensioenvermogen blijft buiten beschouwing
Hoogte IOAZ-uitkering
De IOAZ vult je inkomen aan tot de bijstandsnorm:
- Alleenstaande: € 1.281 netto per maand (2024)
- Gehuwden/samenwonenden: € 1.830 netto per maand samen
Aanvragen
Je vraagt IOAZ aan bij je gemeente, bij voorkeur voordat je je bedrijf beëindigt. Je hebt nodig:
- Jaarrekeningen van de laatste 3 jaar
- Bewijs van bedrijfsbeëindiging of plan daartoe
- Uittreksel Kamer van Koophandel
Veelgestelde vragen
Kan ik IOAZ aanvragen terwijl mijn bedrijf nog loopt?
Ja, je kunt IOAZ aanvragen tot 18 maanden voordat je verwacht te stoppen. Dit is zelfs aan te raden voor een soepele overgang.
Telt de verkoopopbrengst van mijn bedrijf mee?
Nee, bij de IOAZ wordt je vermogen niet getoetst. De opbrengst van je bedrijfsverkoop hoef je niet eerst op te maken.
Moet ik solliciteren met een IOAZ-uitkering?
Ja, ook met IOAZ heb je de plicht om te zoeken naar werk en mee te werken aan re-integratie.
## Veelgestelde vragen
**Hoe lang duurt het voordat ik mijn IOAZ-uitkering ontvang na aanvraag?**
De verwerkingstijd van een IOAZ-aanvraag varieert per gemeente, maar gemiddeld duurt het 8 tot 12 weken. Zorg dat je alle benodigde documenten compleet en correct aanlevert om vertraging te voorkomen. Vraag tijdig aan, bij voorkeur vóór je je bedrijf beëindigt, zodat je niet zonder inkomen komt te zitten. Neem contact op met je gemeente voor een specifieke inschatting.
**Wat gebeurt er als mijn inkomen na toekenning van de IOAZ hoger uitvalt dan verwacht?**
Als je inkomen hoger is dan de bijstandsnorm, wordt je IOAZ-uitkering verlaagd of stopgezet. Je bent verplicht wijzigingen in je inkomen direct door te geven aan de gemeente. Doe je dit niet, dan moet je mogelijk teveel ontvangen bedragen terugbetalen. Houd daarom je inkomsten goed bij en meld veranderingen tijdig.
**Kan ik IOAZ aanvragen als ik naast mijn bedrijf ook in loondienst werk?**
Ja, maar je totale inkomen (uit loondienst en eventuele overige inkomsten) moet onder het sociaal minimum liggen. De gemeente beoordeelt of je nog voldoende uren als zelfstandige hebt gewerkt en of je bedrijf daadwerkelijk (bijna) is beëindigd. Werk in loondienst kan invloed hebben op je recht op IOAZ.
**Wat als ik mijn bedrijf niet volledig stopzet, maar wel minder ga werken?**
De IOAZ is bedoeld voor zelfstandigen die hun bedrijf (bijna) volledig beëindigen. Als je nog actief bent als ondernemer, kom je mogelijk niet in aanmerking. Bespreek je situatie met de gemeente om te kijken of er ruimte is voor een gedeeltelijke beëindiging. Overweeg ook alternatieven zoals de BBZ (Besluit bijstandverlening zelfstandigen).
**Hoe werkt de sollicitatieplicht bij IOAZ precies?**
Met een IOAZ-uitkering ben je verplicht actief te zoeken naar passend werk en mee te werken aan re-integratie. Dit betekent dat je sollicitaties moet versturen, je inschrijft bij het UWV en eventuele aangeboden banen accepteert. De gemeente kan je hierop controleren. Weiger je zonder goede reden, dan kan je uitkering worden stopgezet.
**Telt mijn partnerinkomen mee voor de IOAZ?**
Nee, voor de IOAZ wordt alleen jouw inkomen en vermogen beoordeeld. Het inkomen van je partner telt niet mee bij de beoordeling van je recht op uitkering. Wel wordt bij gehuwden/samenwonenden de uitkering berekend op basis van het gezamenlijke sociaal minimum (€ 1.830 netto per maand in 2024).
**Kan ik IOAZ aanvragen als ik eerder een WW-uitkering heb gehad?**
Ja, een eerdere WW-uitkering sluit een IOAZ niet uit, mits je aan alle voorwaarden voldoet. Belangrijk is dat je minimaal 10 jaar zelfstandige bent geweest (of 3 van de laatste 5 jaar) en dat je bedrijf (bijna) is beëindigd. Je werkverleden als werknemer heeft geen invloed op je recht op IOAZ.
### TL;DR
De IOAZ biedt oudere zelfstandigen (55+) een uitkering zonder vermogenstoets als ze hun bedrijf beëindigen en onder het sociaal minimum komen. Je spaargeld, eigen huis en bedrijfsverkoop tellen niet mee, maar je moet wel actief blijven solliciteren. Vraag tijdig aan bij je gemeente voor een soepele overgang.
### Key Takeaways
- IOAZ is voor zelfstandigen van 55+ die hun bedrijf (bijna) beëindigen en onder het sociaal minimum komen
- Geen vermogenstoets: spaargeld, eigen huis en opbrengst bedrijfsverkoop tellen niet mee
- Je moet minimaal 10 jaar zelfstandige zijn geweest (of 3 van de laatste 5 jaar) en minimaal 1.225 uur per jaar hebben gewerkt
- De uitkering vult aan tot de bijstandsnorm (€ 1.281 voor alleenstaanden, € 1.830 voor gehuwden in 2024)
- Je hebt sollicitatieplicht en moet wijzigingen in inkomen direct doorgeven aan de gemeente