Jeugdzorg omvat alle vormen van hulp en ondersteuning voor kinderen en gezinnen. Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdhulp via de Jeugdwet.
Wat valt onder jeugdhulp?
- Opvoedondersteuning en gezinsbegeleiding
- Psychische hulp voor kinderen (jeugd-ggz)
- Begeleiding bij gedragsproblemen
- Hulp bij een verstandelijke beperking
- Pleegzorg en residentiële opvang
- Jeugdbescherming en jeugdreclassering
Toegang tot jeugdhulp
| Via | Toelichting |
|---|
| Gemeente/wijkteam | Eerste aanspreekpunt voor hulpvragen |
| Huisarts | Kan doorverwijzen naar specialistische hulp |
| School | Zorgcoördinator kan verwijzen |
| Veilig Thuis | Bij zorgen over veiligheid |
| Kinderrechter | Bij gedwongen hulp (OTS, uithuisplaatsing) |
Vrijwillige vs. gedwongen hulp
De meeste jeugdhulp is vrijwillig. Alleen bij ernstige zorgen over de veiligheid kan de rechter gedwongen hulp opleggen via een OTS of uithuisplaatsing.
Gecertificeerde instellingen
Gecertificeerde instellingen (GI's) voeren kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering uit. Zij hebben speciale bevoegdheden en staan onder toezicht van de Inspectie.
Kosten
Jeugdhulp via de gemeente is gratis voor ouders. De gemeente betaalt de kosten. Er is geen eigen bijdrage voor jeugdhulp.
Klachten over jeugdzorg
Bij klachten over jeugdzorg kunt u terecht bij:
- De klachtencommissie van de instelling
- Het AKJ (Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg)
- De gemeentelijke ombudsman
- De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
Kan ik zelf kiezen welke hulpverlener ik krijg?
U kunt uw voorkeur aangeven, maar de gemeente bepaalt welke hulp wordt ingekocht. Bij specialistische hulp via de huisarts heeft u meer keuzevrijheid. Bij gedwongen hulp heeft u minder keuze.
Hoe lang duurt jeugdhulp?
De duur verschilt per situatie. Sommige hulp is kortdurend (enkele maanden), andere hulp kan jaren duren. Periodiek wordt geëvalueerd of de hulp nog nodig is.
Kan jeugdhulp worden geweigerd?
Vrijwillige jeugdhulp kunt u weigeren. Als er ernstige zorgen zijn over de veiligheid van uw kind, kan de rechter echter gedwongen hulp opleggen via een kinderbeschermingsmaatregel.
## Veelgestelde vragen
**Hoe vraag ik jeugdhulp aan voor mijn kind?**
Neem eerst contact op met het wijkteam van uw gemeente of uw huisarts. Zij beoordelen samen met u welke hulp nodig is. U kunt ook terecht bij de school van uw kind, waar de zorgcoördinator kan helpen met een verwijzing. Bij acute zorgen over de veiligheid van uw kind kunt u direct contact opnemen met Veilig Thuis (0800-2000). De gemeente beslist uiteindelijk welke hulp wordt toegekend en regelt de uitvoering ervan.
**Wat is het verschil tussen vrijwillige en gedwongen jeugdhulp?**
Vrijwillige jeugdhulp is hulp waar u als ouder of jongere zelf om vraagt en mee instemt. Gedwongen hulp wordt opgelegd door de kinderrechter als er ernstige zorgen zijn over de veiligheid of ontwikkeling van het kind, bijvoorbeeld bij een ondertoezichtstelling (OTS) of uithuisplaatsing. Bij gedwongen hulp heeft u minder zeggenschap, maar de rechter beslist alleen als het echt nodig is voor het welzijn van het kind.
**Moet ik betalen voor jeugdhulp?**
Nee, jeugdhulp via de gemeente is gratis voor ouders en jongeren. De gemeente betaalt de kosten van de hulpverlening. Er geldt geen eigen bijdrage, ook niet voor specialistische hulp zoals jeugd-ggz of pleegzorg. Wel kunnen er kosten zijn voor extra activiteiten of materialen die niet onder de jeugdhulp vallen, maar hierover wordt altijd van tevoren duidelijk gecommuniceerd.
**Wat kan ik doen als ik het niet eens ben met een beslissing van de gemeente over jeugdhulp?**
U kunt bezwaar maken tegen een beslissing van de gemeente. Dit doet u schriftelijk binnen zes weken na de beslissing. Leg uit waarom u het niet eens bent en wat u anders zou willen. U kunt hierbij hulp krijgen van een cliëntondersteuner of een juridisch adviseur. Als het bezwaar wordt afgewezen, kunt u in beroep gaan bij de rechtbank. Daarnaast kunt u een klacht indienen bij de gemeentelijke ombudsman.
**Hoe lang duurt het voordat jeugdhulp daadwerkelijk start?**
De wachttijd voor jeugdhulp verschilt per gemeente en type hulp. Voor lichte opvoedondersteuning kan de hulp vaak binnen enkele weken starten. Voor specialistische hulp, zoals jeugd-ggz, kunnen wachttijden oplopen tot enkele maanden. Bij acute situaties, bijvoorbeeld bij een crisissituatie of ernstige veiligheidszorgen, kan de hulp sneller worden ingezet. Vraag bij uw gemeente of hulpverlener naar de verwachte wachttijd.
**Kan mijn kind zelf om jeugdhulp vragen zonder toestemming van mij als ouder?**
Kinderen vanaf 12 jaar kunnen in sommige gevallen zelf om hulp vragen, ook zonder toestemming van hun ouders. Dit geldt vooral voor lichte vormen van hulp, zoals gesprekken met een jeugdconsulent. Voor intensievere hulp, zoals therapie of pleegzorg, is meestal wel toestemming van de ouders nodig. Bij ernstige conflicten of veiligheidsrisico’s kan de rechter beslissen dat hulp wordt geboden, ook als ouders niet meewerken.
**Wat doe ik als ik ontevreden ben over de jeugdhulp die mijn kind krijgt?**
Als u ontevreden bent, kunt u eerst terecht bij de hulpverlener of de instelling zelf. Leg uw zorgen uit en vraag om een gesprek. Als dit niet helpt, kunt u een formele klacht indienen bij de klachtencommissie van de instelling. Daarnaast kunt u contact opnemen met het AKJ (Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg) voor onafhankelijk advies. Bij ernstige misstanden kunt u een melding doen bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.
### TL;DR
Jeugdhulp omvat alle vormen van ondersteuning voor kinderen en gezinnen, geregeld via de gemeente sinds 2015. Toegang verloopt via het wijkteam, huisarts of school, en is meestal gratis. Hulp kan vrijwillig of gedwongen zijn, afhankelijk van de situatie. Bij klachten of onenigheid zijn er verschillende wegen om bezwaar te maken of een klacht in te dienen.
### Key Takeaways
- Gemeenten zijn verantwoordelijk voor jeugdhulp en bieden gratis ondersteuning aan kinderen en gezinnen.
- Jeugdhulp kan vrijwillig of gedwongen zijn; bij ernstige zorgen over veiligheid kan de rechter ingrijpen.
- Toegang tot jeugdhulp verloopt via het wijkteam, huisarts, school of Veilig Thuis, afhankelijk van de situatie.
- Bij klachten over jeugdhulp kunt u terecht bij de instelling zelf, het AKJ, de gemeentelijke ombudsman of de Inspectie.
- Kinderen vanaf 12 jaar kunnen in sommige gevallen zelf om hulp vragen, maar voor intensievere hulp is vaak ouderlijke toestemming nodig.