Justitiële Jeugdinrichting voor Amsterdamse jongeren

Justitiële Jeugdinrichting voor Amsterdamse jongeren

Een justitiële jeugdinrichting (JJI) is een beveiligde faciliteit voor jongeren tussen 12 en 23 jaar uit Amsterdam en omstreken, die door de Rechtbank Amsterdam zijn veroordeeld tot een strafmaatregel of in voorlopige hechtenis verblijven. Deze instellingen, beheerd door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), combineren strafvoltrekking met orde, onderwijs, therapie en sport om resocialisatie te bevorderen binnen het Nederlandse jeugdstrafrecht.

Wat is een justitiële jeugdinrichting precies?

In een JJI zitten Amsterdamse jongeren die delicten hebben begaan, zoals inbraken in de Jordaan, straatroof in de Pijp of drugsgerelateerde overtredingen. Naast strafuitvoering ligt de focus op ontwikkeling en veilige terugkeer in de Amsterdamse samenleving. In tegenstelling tot open jeugdzorg zijn JJI's zwaar beveiligd met hekken, bewaking en geschoold personeel.

Nederland telt negen JJI's, waaronder de Blokhuispoort in Leeuwarden en de Toekomstfabriek in Veenhuizen, waar veel jongeren uit Amsterdam worden geplaatst. Leefgroepen huisvesten 8 tot 12 bewoners met eigen kamers inclusief bed, bureau en badkamer. Het dagregime is strikt: lessen, arbeid, sport en behandelingen vormen de kern.

Wettelijke grondslag voor JJI's

JJI's zijn verankerd in het jeugdstrafrecht, met name Titel IIa van het Wetboek van Strafrecht (art. 77a-77zz Sr) en de Jeugdwet (art. 2.1 v.v.). Plaatsing en regimes volgen het Startselschema Jeugdinrichtingen en de Plaatsingsvoorwaarden Jeugdinrichtingen (PvJI). De Penitentiaire beginselenwet (Pbw) regelt orde (art. 24 Pbw), aangevuld met jeugdige bescherming uit de Jongerenwet.

De kinderrechter van de Rechtbank Amsterdam wijst plaatsing toe via een pro forma of eindvonnis. Voor PIJ (Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen, art. 77c Sr) kan dit tot 7 jaar duren, met periodieke herziening.

Wanneer komt een Amsterdamse jongere in een JJI?

Plaatsing volgt bij:

• Jeugddetentie (JD): Korte straf tot 7 dagen per delict (art. 77g Sv).
• PIJ: Behandelingsmaatregel voor zware feiten (art. 77c Sr).
• ISD: Voor stelselmatige daders (art. 77q Sr).
• Voorlopige hechtenis: Tijdens politieonderzoek (art. 77ee Sv).

De officier van justitie dient het verzoek in bij de Rechtbank Amsterdam; bij milde zaken volstaat HALT of een waarschuwing, maar bij herhaling of risico volgt een JJI.

Dagelijks leven in een JJI

Een standaard dag ziet er als volgt uit:

1. 07:00 - Ochtendroutine en ontbijt.
2. 08:30 - Onderwijs of werk tot 15:00.
3. 15:00 - Sport, therapie of ontspanning.
4. 17:00 - Diner.
5. 20:00 - Avondprogramma of isolatie indien nodig.
6. 21:30 - Rust.

Er wordt onderwijs aangeboden op alle niveaus (VMBO tot VWO), plus vakopleidingen en therapieën zoals voor agressie of verslaving. Wekelijks familieverkeer; verlof bouwt op.

Voorbeeld 1: Jamal uit Amsterdam-West

De 16-jarige Jamal uit West pleegt inbraken in winkels. De Rechtbank Amsterdam legt 2 jaar PIJ op. In de JJI volgt hij lessen, impulsbeheersingstherapie en basketbal. Na een jaar begeleid verlof, keert hij terug in Amsterdam.

Voorbeeld 2: Voorarrest

Een 15-jarige uit Oost verdacht van overval zit 3 weken in een JJI-jeugdaftak. Dagelijkse updates gaan naar de rechter-commissaris.

Rechten en verplichtingen in een JJI

Rechten:

• Onderwijs en zorg (art. 3 PvJI).
• Familiebezoek en bellen.
• Klachten bij directie of kinderrechter.
• Gelijke behandeling en geloofsvrijheid.

Plichten:

• Regels naleven, geen drugs/geweld.
• Meedoen aan programma's.
• Samenwerken met mentoren.

Overtredingen resulteren in maatregelen zoals kamerzetting (max. 14 dagen, art. 28 Startselschema).

Veelgestelde vragen

Tips voor Amsterdammers

• Voor ouders: Blijf betrokken via bezoeken en mentorcontact. Zoek hulp bij Juridisch Loket Amsterdam of Gemeente Amsterdam voor ondersteuning.
• Voor jeugdigen: Werk mee aan je traject voor snellere terugkeer in de stad. Volg therapie en onderwijs serieus.