Ketenregeling in de arbeidsovereenkomst voor Amsterdammers
De ketenregeling vormt een cruciaal onderdeel van het Nederlandse arbeidsrecht en bepaalt wanneer opeenvolgende tijdelijke banen in Amsterdam overgaan in een vast contract. Deze regel helpt inwoners van de stad tegen langdurige onzekerheid, vooral in flexibele sectoren zoals horeca en tech. We duiken in hoe dit werkt, de juridische grondslag en de bijbehorende rechten en verplichtingen, met tips voor lokaal advies via het Juridisch Loket Amsterdam.
Wat houdt de ketenregeling in voor Amsterdam?
In Amsterdam, waar veel starters en flexwerkers in tijdelijke rollen zitten – denk aan barista's in de Jordaan of developers bij startups – regelt de ketenregeling, ook wel 'succesieve contracten' genoemd, dat een serie tijdelijke overeenkomsten (zoals nul-uren- of fixed-term contracten) kan resulteren in een onbepaalde tijd. Het voorkomt dat werkgevers oneindig tijdelijke krachten inzetten, wat inkomen en carrièrezekerheid ondermijnt in een bruisende stad als Amsterdam.
Praktisch gezien: meerdere tijdelijke contracten bij dezelfde werkgever leiden na een vast aantal of periode automatisch tot een vast dienstverband. Dit geldt voor contracten op afstand, maar niet voor stages of uitzendwerk, behalve als een cao anders voorschrijft. Voor Amsterdammers is dit extra relevant door de hoge vraag naar flexibele arbeid in de dienstensector.
Juridische basis van de ketenregeling
De regeling staat in artikel 7:668a Burgerlijk Wetboek (BW). Een werkgever mag maximaal drie tijdelijke contracten geven binnen 24 maanden. Een vierde of overschrijding van die periode maakt het contract automatisch vast. De Wet Werk en Zekerheid (WWZ) uit 2015 strenge deze aan om vaste banen te stimuleren; eerder gold 36 maanden.
Onderbrekingen tussen contracten mogen niet langer zijn dan zes maanden, anders start een nieuwe keten. In Amsterdam kan de cao afwijken, maar alleen gunstiger voor de werknemer, zoals kortere termijnen in de lokale horeca-cao. Zonder cao geldt de wet; check dit bij de Gemeente Amsterdam of het Juridisch Loket Amsterdam voor sector-specifiek advies.
Toepassing van de ketenregeling in Amsterdamse praktijk
Voorbeeld: Je start met een zesmaandencontract als medewerker bij een Amsterdams café. Vervolgens volgt een negenmaandenverlenging en een derde van twaalf maanden, totaal 27 maanden. Het vierde contract wordt dan vast, tenzij een onderbreking van meer dan zes maanden de keten doorbreekt – ideaal voor seizoenswerk in de stad.
Bij kortere pauzes, zoals drie maanden, blijft het één keten. Werkgevers in Amsterdam moeten dit nauwkeurig tracken om onverwachte vaste contracten te vermijden, vooral in drukke branches.
Uitzonderingen in de Amsterdamse context
Niet elk tijdelijk contract telt mee. Uitzonderingen omvatten:
- Contracten voor vervanging bij ziekte of zwangerschapsverlof.
- Seizoens- of piekbanen, zoals in Amsterdamse festivals of toerisme.
- Uitdétacheringswerk via bureaus, tenzij cao anders bepaalt.
- Nul-urencontracten, maar fixed-term varianten tellen wel mee.
Lokale cao's, zoals in de Amsterdamse zorg of retail, kunnen langere periodes toestaan. Raadpleeg je cao of het Juridisch Loket Amsterdam voor duidelijkheid.
Rechten en plichten bij de ketenregeling
Rechten voor Amsterdammers:
- Automatische overgang naar vast na drie contracten of 24 maanden.
- Transitievergoeding bij einde van tijdelijk contract, ook in de keten (post-WWZ).
- Bescherming tegen oneerlijk ontslag; de keten moet gerespecteerd worden.
Verplichtingen werkgever:
- Schriftelijke contracten met heldere duur en regels.
- Tracking van de keten en transparante info, zoals 'derde contract'.
- Geen trucs om de regeling te omzeilen; dit kan boetes opleveren bij de Rechtbank Amsterdam.
Werknemers moeten contracten doornemen en bezwaar maken bij overtredingen. Bij conflicten: schakel de kantonrechter bij de Rechtbank Amsterdam in voor een vaststelling van je rechten, of start bij het Juridisch Loket Amsterdam voor gratis advies.
Voorbeelden uit Amsterdam
Voorbeeld 1: Lisa, junior designer in de Amsterdamse creatieve sector, begint met zes maanden, gevolgd door twee verlengingen. Na 18 maanden is het vierde contract vast. Een langere break had dit voorkomen, maar de werkgever koos voor doorlopend werk.
Voorbeeld 2: In Amsterdamse winkels geldt vaak een cao met limiet tot twee contracten. Jamal's eerste twee (negen maanden elk, met een maand pauze) leiden na 19 maanden tot een vast contract.
Deze gevallen illustreren de balans tussen flexibiliteit en zekerheid in Amsterdamse sectoren als horeca en onderwijs.
Vergelijking: Ketenregeling voor en na WWZ
| Aspect | Voor WWZ (voor 2015) | Na WWZ (vanaf 2015) |
|---|---|---|
| Aantal contracten | Maximaal drie (of meer per cao) | Maximaal drie |
| Duur periode | 36 maanden | 24 maanden |
| Onderbreking | Minimaal drie maanden om keten te breken | Meer dan zes maanden om keten te breken |
| Doel | Flexibiliteit behouden | Meer zekerheid voor werknemers |
In Amsterdam helpt de aangescherpte WWZ vooral jonge professionals in tijdelijke rollen.
Veelgestelde vragen
Wat zijn mijn rechten als werknemer?
Je hebt recht op een veilige werkomgeving, minimaal loon, betaalde vakantie, bescherming tegen discriminatie en ongelijke behandeling.
Kan mijn werkgever me zomaar ontslaan?
Nee, ontslag moet vaak door de UWV worden goedgekeurd en moet redelijke gronden hebben. Waarschuwingen moeten voorafgaan aan ontslag.
Hoeveel betaald verlof heb ik?
Je hebt minimaal 20 werkdagen betaald verlof per jaar, tenzij je contract anders bepaalt. Dit moet worden opgenomen na verzoek.
Wat is een cao en wat betekent het voor mij?
Een cao (collectieve arbeidsovereenkomst) bevat afspraken tussen werkgevers en vakbonden over lonen, werkuren en andere arbeidsomstandigheden.
Hoe zit het met ziekteverzuim?
Als je ziek bent, moet je je werkgever onmiddellijk informeren. Je hebt recht op doorbetaling van loon voor de eerste twee jaar van ziekte.