Schadevergoedingen bij letselschade zijn in principe onbelast, maar er zijn belangrijke nuances. Dit artikel behandelt de fiscale aspecten van letselschade-uitkeringen.
Hoofdregel: onbelast
Letselschade-uitkeringen zijn in principe vrijgesteld van inkomstenbelasting. Dit geldt voor zowel smartengeld als materiële schadevergoeding.
Reden vrijstelling
De schadevergoeding compenseert verlies en leed. Er is geen sprake van inkomen of vermogenswinst. U ontvangt wat u anders ook gehad zou hebben (bij materiële schade) of compensatie voor wat niet in geld is uit te drukken (smartengeld).
Verlies arbeidsvermogen
De vergoeding voor verlies van arbeidsvermogen vervangt gemist inkomen. Toch is deze vergoeding onbelast.
Netto-netto berekening
Bij de berekening van het verlies arbeidsvermogen wordt uitgegaan van het netto-inkomen dat u zou hebben verdiend. De schadevergoeding is dus al "netto" berekend en hoeft niet nogmaals te worden belast.
Voorbeeld
| Post | Bedrag |
|---|
| Bruto inkomensverlies per jaar | €50.000 |
| Belasting die zou zijn betaald | -€18.000 |
| Netto inkomensverlies (schadevergoeding) | €32.000 |
Vermogen en box 3
Ontvangen schadevergoeding wordt vermogen. Over dit vermogen is wel belasting verschuldigd in box 3.
Box 3-heffing
- Vermogen boven de vrijstelling wordt belast
- Vrijstelling 2024: circa €57.000 (per persoon)
- Heffing over forfaitair rendement
- Dit kan aanzienlijk zijn bij grote schadevergoedingen
Oplossingen
Periodieke uitkering
In plaats van een bedrag ineens kan een periodieke uitkering worden afgesproken. Dit voorkomt dat een groot vermogen in box 3 valt, maar heeft ook nadelen (afhankelijkheid van betalende partij).
Lijfrente
Het bedrag kan worden omgezet in een lijfrente. Dit verschuift de belastingheffing naar de toekomst en kan fiscaal voordelig zijn.
Schenk- en erfbelasting
Letselschade-uitkeringen kunnen ook relevant zijn voor schenk- en erfbelasting.
Situaties
- Schenking: als u de uitkering wegschenkt, kan schenkbelasting verschuldigd zijn
- Overlijden: de uitkering valt in de nalatenschap en is belast met erfbelasting
- Overlijdensschade: uitkering aan nabestaanden is geen inkomen, wel vermogen
Smartengeld en box 3
Ook smartengeld wordt vermogen en valt in box 3.
Bijzonderheid
Hoewel smartengeld bedoeld is als compensatie voor immaterieel leed, wordt het fiscaal gelijk behandeld als ander vermogen. Er is geen aparte vrijstelling voor smartengeld in box 3.
Aftrekbare kosten
Bepaalde kosten in verband met het letsel kunnen aftrekbaar zijn.
Specifieke zorgkosten
Niet-vergoede ziektekosten kunnen aftrekbaar zijn als specifieke zorgkosten:
- Eigen risico zorgverzekering
- Niet-vergoede medicijnen
- Reiskosten naar arts/ziekenhuis
- Dieetkosten (bij medisch voorschrift)
Let op: er gelden drempelinkomens en voorwaarden. Kosten die door de verzekeraar zijn vergoed, zijn niet aftrekbaar.
Voorschotten
Voorschotten op de schadevergoeding worden fiscaal hetzelfde behandeld als de definitieve uitkering.
Aandachtspunten
- Voorschotten zijn onbelast
- Worden wel onderdeel van vermogen
- Kunnen invloed hebben op toeslagen
Periodieke uitkeringen
Bij periodieke letselschade-uitkeringen zijn er bijzondere fiscale regels.
Kenmerken
| Aspect | Fiscale behandeling |
|---|
| Ontvangen uitkering | Onbelast (schadevergoeding) |
| Kapitalisatie | Vermogen in box 3 |
| Rendement | Belast in box 3 |
Tips
- Houd rekening met box 3-heffing over ontvangen schadevergoeding
- Overweeg periodieke uitkering of lijfrente bij grote bedragen
- Claim niet-vergoede ziektekosten als specifieke zorgkosten
- Schakel een fiscalist in bij complexe situaties
- Let op de gevolgen voor toeslagen
## Veelgestelde vragen
**Moet ik belasting betalen over mijn letselschade-uitkering?**
Nee, letselschade-uitkeringen zijn in principe onbelast. Dit geldt voor zowel smartengeld als vergoedingen voor materiële schade of verlies van arbeidsvermogen. De uitkering compenseert immers uw verlies of leed, en wordt niet als inkomen beschouwd. Wel kan het bedrag invloed hebben op uw vermogen in box 3, waarover u mogelijk belasting verschuldigd bent als het boven de vrijstelling (€57.000 in 2024) uitkomt.
**Hoe voorkom ik dat ik box 3-belasting moet betalen over mijn schadevergoeding?**
U kunt box 3-heffing beperken door de uitkering te spreiden via een periodieke uitkering of om te zetten in een lijfrente. Een periodieke uitkering voorkomt dat het volledige bedrag ineens in box 3 valt, maar maakt u wel afhankelijk van de betalende partij. Een lijfrente verschuift de belastingheffing naar de toekomst en kan fiscaal voordeliger zijn. Overleg met een fiscalist om de beste optie voor uw situatie te kiezen.
**Zijn er kosten die ik kan aftrekken na een letselschadezaak?**
Ja, niet-vergoede ziektekosten kunt u mogelijk aftrekken als specifieke zorgkosten. Denk aan het eigen risico van uw zorgverzekering, niet-vergoede medicijnen, reiskosten naar artsen of ziekenhuizen, en dieetkosten bij medisch voorschrift. Let op: er gelden drempelinkomens en voorwaarden. Kosten die al door de verzekeraar zijn vergoed, zijn niet aftrekbaar. Bewaar alle bonnen en facturen voor uw aangifte.
**Wat gebeurt er met mijn schadevergoeding als ik overlijd?**
Als u overlijdt, valt de schadevergoeding in uw nalatenschap en kan erfbelasting verschuldigd zijn. De uitkering wordt dan beschouwd als vermogen van uw erfgenamen. Bij overlijdensschade (uitkeringen aan nabestaanden) is de vergoeding geen inkomen, maar telt wel mee als vermogen in box 3. Plan tijdig met een notaris of fiscalist om fiscale gevolgen te beperken.
**Hoe worden voorschotten op mijn schadevergoeding belast?**
Voorschotten worden fiscaal hetzelfde behandeld als de definitieve uitkering: ze zijn onbelast, maar tellen wel mee als vermogen in box 3. Dit kan invloed hebben op toeslagen zoals huurtoeslag of zorgtoeslag, omdat uw vermogen hoger wordt. Houd hier rekening mee bij uw financiële planning en aangifte inkomstenbelasting. Overleg met uw letselschadeadvocaat of verzekeraar over de gevolgen.
**Valt smartengeld ook onder box 3-belasting?**
Ja, smartengeld wordt fiscaal behandeld als vermogen en valt onder box 3. Hoewel smartengeld bedoeld is als compensatie voor immaterieel leed, is er geen aparte vrijstelling voor in box 3. Als uw totale vermogen (inclusief smartengeld) boven de vrijstelling van €57.000 (2024) komt, betaalt u belasting over het forfaitaire rendement. Overweeg fiscale optimalisatie, zoals een lijfrente, bij grote bedragen.
**Kan ik mijn schadevergoeding wegschenken zonder fiscale gevolgen?**
Nee, als u uw schadevergoeding wegschenkt, kan schenkbelasting verschuldigd zijn. De vrijstellingen voor schenkbelasting gelden ook hier, maar bedragen zijn beperkt (bijv. €2.418 per jaar voor kinderen in 2024). Bij grote bedragen kan een hoge belastingdruk ontstaan. Overleg met een fiscalist over mogelijkheden om schenkbelasting te beperken, zoals gebruikmaken van jaarlijkse vrijstellingen of een notariële schenkingsovereenkomst.
### TL;DR
Letselschade-uitkeringen zijn in principe onbelast, maar kunnen wel invloed hebben op uw vermogen in box 3. Niet-vergoede ziektekosten zijn mogelijk aftrekbaar. Bij grote bedragen of overlijden kunnen er fiscale gevolgen zijn, zoals erf- of schenkbelasting. Overweeg fiscale optimalisatie, zoals een lijfrente of periodieke uitkering, om belastingdruk te beperken.
### Key Takeaways
- Letselschade-uitkeringen (smartengeld, materiële schade, verlies arbeidsvermogen) zijn onbelast, maar tellen mee als vermogen in box 3 boven de vrijstelling (€57.000 in 2024).
- Niet-vergoede ziektekosten (eigen risico, medicijnen, reiskosten) kunnen aftrekbaar zijn als specifieke zorgkosten, mits aan voorwaarden wordt voldaan.
- Bij grote schadevergoedingen kunt u box 3-heffing beperken via een periodieke uitkering of lijfrente, maar dit heeft ook nadelen (afhankelijkheid, toekomstige belastingheffing).
- Voorschotten zijn onbelast, maar kunnen invloed hebben op toeslagen en tellen mee als vermogen in box 3.
- Schadevergoedingen vallen bij overlijden in de nalatenschap (erfbelasting) en kunnen bij schenking leiden tot schenkbelasting.