Naamgebruik bij huwelijk in Amsterdam
In Amsterdam kun je bij een huwelijk vrij kiezen hoe je je achternaam hanteert. Standaard behoud je je eigen familienaam, maar opties zoals het aannemen van de naam van je partner, een gecombineerde naam of andere varianten zijn mogelijk. Het Nederlandse familierecht biedt deze flexibiliteit, zodat je je persoonlijke identiteit kunt behouden of fuseren met die van je partner. Dit artikel belicht de regels, keuzes en tips voor naamgebruik bij huwelijk in Amsterdam, met aandacht voor lokale procedures bij de Gemeente Amsterdam.
Wat betekent naamgebruik bij huwelijk?
Naamgebruik bij huwelijk beschrijft hoe echtgenoten na hun trouwen hun achternamen toepassen. In Nederland geldt het principe van individuele naamkeuze: je hoeft niet per se de naam van je partner over te nemen. Dit wijkt af van gebruiken in sommige andere landen, waar de vrouw traditioneel de mansnaam aanneemt. De wet prioriteert keuzevrijheid, gebaseerd op persoonlijke, culturele of praktische overwegingen. In Amsterdam kun je deze keuze maken tijdens de ceremonie bij de burgerlijke stand van de Gemeente Amsterdam. Na afloop registreer je eventuele wijzigingen officieel, maar dit is optioneel. Dit stuk bouwt voort op ons overzicht van naamswijziging na huwelijk, met nadruk op beslissingen bij de voltrekking in de hoofdstad.
Wettelijke kaders
De voorschriften voor naamgebruik bij huwelijk staan in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW), met name de bepalingen over de familienaam. Artikel 1:9 BW bepaalt de achternaam voor gehuwden en partners. Hierin is vastgelegd dat beide partijen hun eigen achternaam houden, behalve als ze bij het huwelijk anders besluiten. Kernartikelen omvatten:
- Artikel 1:10 BW: Kansen om de achternaam van je partner als eigen familienaam te kiezen.
- Artikel 1:11 BW: Voorziening voor een dubbele familienaam, door beide achternamen te koppelen (bijvoorbeeld Jansen-Van Dijk).
- Artikel 1:12 BW: Bepalingen voor kinderen; de ouderlijke familienaam beïnvloedt die van het kind, maar keuze is mogelijk.
Deze regels bevorderen gelijkberechtiging en voorkomen geslachtsdiscriminatie. Sinds de Wet individualisering familienaam in 1998 is de vrijheid toegenomen. Voor huwelijken met een internationaal karakter spelen extra normen via het Haags Naamrechtenverdrag (1980), dat Nederland hanteert. Trouwt u in het buitenland? Dan moet u de naamwijziging mogelijk laten erkennen bij de Gemeente Amsterdam via aanvullende stappen.
Opties voor naamgebruik bij huwelijk in Amsterdam
Tijdens de huwelijksvoltrekking in Amsterdam verklaar je bij de ambtenaar van de burgerlijke stand je voorkeur. De mogelijkheden zijn ruim en kunnen per persoon verschillen. Overzicht:
| Optie | Uitleg | Voorbeeld |
|---|---|---|
| Eigen achternaam vasthouden | Je behoudt je oorspronkelijke naam; geen aanpassing nodig. | Anna de Vries blijft Anna de Vries na haar huwelijk met Tom Jansen in Amsterdam. |
| Partners achternaam overnemen | Je adopteert volledig de familienaam van je echtgenoot. | Anna de Vries heet voortaan Anna Jansen. |
| Gecombineerde achternaam | Menging van beide namen, eventueel met koppelteken. | Anna de Vries en Tom Jansen kiezen beiden De Vries-Jansen. |
| Toevoeging voor of achter | Een naam wordt bij je eigen naam gevoegd. | Tom Jansen wordt Tom Jansen-de Vries. |
Voor gedeelde opties, zoals een dubbele naam, is instemming van beide partners vereist. Geregistreerde partners volgen dezelfde lijn (artikel 1:80a BW). Een latere aanpassing vereist een procedure bij de Rechtbank Amsterdam (zie naamswijzigingsprocedure). Het Juridisch Loket Amsterdam kan hierbij adviseren.
Rechten en verplichtingen bij naamgebruik
Je mag je naam vrij kiezen, zolang het geen misbruik inhoudt (zoals voor bedrog). Verplichtingen zijn onder meer het doorgeven van je keuze aan de burgerlijke stand en het actualiseren van documenten als paspoort en rijbewijs bij de Gemeente Amsterdam. Een dubbele naam impliceert extra administratie bij instanties.
- Privacyrecht: Je beslissing blijft vertrouwelijk, behalve in de huwelijksakte.
- Consistentieplicht: Pas de naam gelijkmatig toe op contracten, banken en werkplek.
- Herstelrecht: Fouten in registratie? Vraag correctie aan bij de Gemeente Amsterdam.
Voor kinderen na het huwelijk geldt dat ze de ouderlijke naam erven, maar bij aangifte kun je kiezen (artikel 1:5 BW). Dit behoudt familiebanden.
Praktijkvoorbeelden uit Amsterdam
Neem Lisa Bakker en Mark Smit, die trouwen in het stadhuis van Amsterdam. Lisa, bekend in haar baan als Lisa Bakker, houdt haar naam. Mark niet, maar voor kids kiezen ze Bakker-Smit. Post-huwelijk vernieuwt Lisa haar paspoort bij de Gemeente Amsterdam voor €10 en enige weken wachttijd.
In een internationaal geval: Juan Garcia (Spaans) en Sophie van der Linden (Amsterdammer) huwen lokaal. Ze behouden elk hun naam, maar Juan regelt een apostille voor Spanje. Dit toont de grensoverschrijdende aspecten van naamgebruik bij huwelijk.
Of als spijt optreedt: Na vijf jaar huwelijk wil een partner wijzigen. Dit vraagt een aanvraag bij de Rechtbank Amsterdam, met mogelijke hulp van het Juridisch Loket Amsterdam voor gratis advies.
Veelgestelde vragen
Wat is mijn retourrecht?
Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.
Hoe lang geldt de wettelijke garantie?
Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.
Kan ik rente eisen over schulden?
Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.
Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?
Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.
Wat is een kredietovereenkomst?
Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.