Onrechtmatige overheidsdaad

Als de overheid onrechtmatig handelt en je daardoor schade lijdt, kun je schadevergoeding eisen. Dit heet de onrechtmatige overheidsdaad.

Wat is onrechtmatige overheidsdaad?

Een onrechtmatige overheidsdaad is een handeling van de overheid die:

• In strijd is met een wettelijke plicht
• Inbreuk maakt op een recht
• In strijd is met de maatschappelijke zorgvuldigheid

Voorbeelden

Situatie	Voorbeeld
Onrechtmatig besluit	Vergunning ten onrechte geweigerd
Feitelijk handelen	Schade door wegwerkzaamheden
Nalaten	Niet handhaven terwijl dit had gemoeten
Onjuiste informatie	Verkeerd advies door ambtenaar

Vereisten voor schadevergoeding

Voor schadevergoeding moet je aantonen:

1. Onrechtmatige daad van de overheid
2. Toerekenbaarheid (schuld of risico)
3. Schade
4. Causaal verband (de daad veroorzaakte de schade)
5. Relativiteit (de geschonden norm beschermt jouw belang)

Procedure

Schadevergoeding wegens onrechtmatige overheidsdaad kun je vorderen via:

• De bestuursrechter (bij vernietiging van een besluit)
• De civiele rechter (overige gevallen)

Veelgestelde vragen

## Veelgestelde vragen **Wanneer is een overheidsdaad onrechtmatig?** Een overheidsdaad is onrechtmatig als deze in strijd is met een wettelijke plicht, een recht schendt of niet voldoet aan de maatschappelijke zorgvuldigheid. Dit kan gaan om een onjuist besluit, nalatigheid, feitelijk handelen of het geven van verkeerde informatie. Je moet kunnen aantonen dat de overheid een norm heeft overtreden die jouw belangen beschermt. **Kan ik schadevergoeding eisen als de overheid een vergunning ten onrechte weigert?** Ja, als de weigering onrechtmatig was en je daardoor schade lijdt, kun je schadevergoeding vorderen. Eerst moet het besluit echter door de bestuursrechter worden vernietigd. Daarna kun je via de civiele rechter of bestuursrechter een vordering indienen voor de geleden schade, zoals gemiste inkomsten of extra kosten. **Wat moet ik doen als ik schade heb door wegwerkzaamheden van de gemeente?** Bij schade door feitelijk handelen van de overheid, zoals wegwerkzaamheden, kun je direct een schadeclaim indienen bij de gemeente. Verzamel bewijs zoals foto’s, facturen en getuigenverklaringen. Dien een schriftelijke claim in met een duidelijke beschrijving van de schade en het causale verband. Als de gemeente weigert, kun je naar de civiele rechter stappen. **Hoe bewijs ik dat de schade door de overheid is veroorzaakt?** Je moet aantonen dat er een direct causaal verband bestaat tussen de onrechtmatige daad van de overheid en jouw schade. Dit kan met documenten, rapporten, deskundigenverklaringen of getuigen. Bijvoorbeeld: als een vergunning ten onrechte is geweigerd, moet je laten zien dat dit heeft geleid tot financiële schade, zoals gemiste omzet. **Kan ik ook immateriële schade vergoed krijgen?** Ja, in sommige gevallen kun je immateriële schade vergoed krijgen, zoals emotionele schade of reputatieschade. Dit is echter niet altijd het geval en hangt af van de omstandigheden. Je moet kunnen aantonen dat de overheid een ernstige norm heeft overtreden en dat dit jou persoonlijk heeft geraakt, bijvoorbeeld door stress of aantasting van je goede naam. **Wat is het verschil tussen de bestuursrechter en de civiele rechter bij een schadeclaim?** De bestuursrechter behandelt schadeclaims die verband houden met een vernietigd bestuursbesluit, zoals een geweigerde vergunning. De civiele rechter behandelt alle andere gevallen, zoals schade door feitelijk handelen of nalatigheid. Bij de bestuursrechter kun je vaak direct schadevergoeding vragen na vernietiging, terwijl je bij de civiele rechter een aparte procedure moet starten. **Wat gebeurt er als de overheid mijn schadeclaim afwijst?** Als de overheid je claim afwijst, kun je binnen zes weken bezwaar maken. Als het bezwaar wordt afgewezen, kun je in beroep gaan bij de bestuursrechter of civiele rechter, afhankelijk van het type zaak. Het is verstandig om juridische hulp in te schakelen, omdat de procedure complex kan zijn en je moet voldoen aan strikte termijnen en bewijslast. ### TL;DR Een onrechtmatige overheidsdaad ontstaat als de overheid een wettelijke plicht schendt, een recht aantast of onzorgvuldig handelt, waardoor je schade lijdt. Je kunt schadevergoeding vorderen via de bestuursrechter (bij vernietigde besluiten) of civiele rechter (overige gevallen), mits je de vereisten zoals onrechtmatigheid, schade en causaal verband aantoont. ### Key Takeaways - Een onrechtmatige overheidsdaad kan bestaan uit een onjuist besluit, nalatigheid, feitelijk handelen of verkeerde informatie. - Voor schadevergoeding moet je aantonen: onrechtmatigheid, toerekenbaarheid, schade, causaal verband en relativiteit. - Een onrechtmatig besluit moet vaak eerst door de bestuursrechter worden vernietigd voordat je schade kunt claimen. - De verjaringstermijn voor een schadeclaim is vijf jaar na bekendwording van de schade en de aansprakelijke partij. - Bij afwijzing van je claim kun je bezwaar maken en vervolgens naar de rechter stappen.