Ontkenning van het vaderschap is een juridische procedure om de familierechtelijke band tussen een vader en kind te verbreken. Dit kan als de juridische vader niet de biologische vader is.
Wanneer ontkenning mogelijk?
Ontkenning van vaderschap is mogelijk als de juridische vader niet de biologische vader is. De juridische vader kan zijn ontstaan door:
- Huwelijk met de moeder bij geboorte
- Geregistreerd partnerschap met de moeder
- Erkenning
Wie kan ontkenning verzoeken?
| Verzoeker | Termijn |
|---|
| De vader | Binnen 1 jaar nadat hij wist dat hij niet de biologische vader is |
| De moeder | Binnen 1 jaar na geboorte |
| Het kind | Binnen 3 jaar nadat het wist dat de vader niet de biologische vader is (of vanaf 18 jaar) |
Procedure
- Verzoekschrift indienen bij de rechtbank via advocaat
- Aantonen dat de juridische vader niet de biologische vader is (DNA-test)
- Rechter beoordeelt het verzoek
- Bij toewijzing: vaderschap wordt doorgehaald in registers
Verwekker vs. erkenner
Bij ontkenning van erkenning geldt een extra eis: aangetoond moet worden dat de erkenner ten tijde van de erkenning wist dat hij niet de biologische vader was, óf dat de erkenning onder invloed van dwaling, bedrog of dwang tot stand kwam.
Gevolgen ontkenning
- Familierechtelijke band wordt verbroken met terugwerkende kracht
- Kind is geen erfgenaam meer van de vader
- Onderhoudsplicht vervalt
- Gezag vervalt
- Eventueel verkregen nationaliteit kan vervallen
Kan de biologische vader ook het vaderschap aanvechten?
De biologische vader die het kind niet heeft erkend, kan geen ontkenningsprocedure starten. Hij kan wel het vaderschap van de juridische vader aanvechten via een procedure tot vernietiging van de erkenning of via gerechtelijke vaststelling van zijn eigen vaderschap.
Wat als het kind al volwassen is?
Ook een volwassen kind kan het vaderschap ontkennen. De termijn van 3 jaar gaat lopen vanaf het moment dat het kind weet dat de juridische vader niet de biologische vader is.
Heeft ontkenning invloed op betaalde alimentatie?
In principe niet. Reeds betaalde alimentatie wordt niet teruggevorderd. Wel vervalt de toekomstige onderhoudsplicht als het vaderschap wordt ontkend.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of ik het vaderschap kan ontkennen?**
U kunt het vaderschap ontkennen als u de juridische vader bent (via huwelijk, geregistreerd partnerschap of erkenning) maar niet de biologische vader. Dit moet aangetoond worden, bijvoorbeeld met een DNA-test. Let op: er gelden strikte termijnen (1 jaar voor de vader/moeder, 3 jaar voor het kind). Raadpleeg een advocaat om te checken of u binnen de termijn valt en of uw situatie voldoet aan de wettelijke eisen.
**Wat kost een ontkenningsprocedure en hoe lang duurt het?**
De kosten variëren, maar reken op €1.500–€3.500 voor advocaatkosten, griffierechten (ca. €300) en een DNA-test (€300–€600). De procedure duurt gemiddeld 3–6 maanden, afhankelijk van de rechtbank en eventuele bezwaarprocedures. Een advocaat kan een nauwkeuriger kostenraming geven. Snelheid is belangrijk: overschrijdt u de termijn, dan is ontkenning niet meer mogelijk.
**Kan mijn ex-partner het vaderschap ontkennen zonder mijn toestemming?**
Ja, zowel de moeder als het kind kan het vaderschap ontkennen zonder uw toestemming. De moeder heeft hiervoor 1 jaar na de geboorte de tijd, het kind tot 3 jaar na het ontdekken van de waarheid (of vanaf 18 jaar). U wordt wel op de hoogte gesteld en kunt verweer voeren in de rechtszaak. Een DNA-test is vaak doorslaggevend.
**Wat gebeurt er met de achternaam van mijn kind na ontkenning?**
Als het vaderschap wordt ontkend, kan de achternaam van het kind wijzigen. Standaard krijgt het kind de achternaam van de moeder, tenzij er een andere regeling is getroffen (bijv. via de burgerlijke stand). Bij kinderen ouder dan 12 jaar is hun toestemming vereist voor een naamswijziging. Bespreek dit tijdig met een advocaat of de gemeente.
**Kan ik alimentatie terugvorderen als het vaderschap wordt ontkend?**
Nee, reeds betaalde alimentatie wordt niet teruggevorderd. Wel vervalt uw toekomstige onderhoudsplicht zodra het vaderschap is ontkend. Dit geldt ook voor eventuele schenkingen of erfenissen. Let op: als u bewust valse informatie heeft verstrekt (bijv. bij erkenning), kan de rechter anders beslissen. Raadpleeg een advocaat voor uw specifieke situatie.
**Wat als de biologische vader het kind wil erkennen na ontkenning?**
Na een succesvolle ontkenning kan de biologische vader het kind alsnog erkennen, mits de moeder en het kind (vanaf 12 jaar) hiermee instemmen. Zonder hun toestemming kan hij via de rechter het vaderschap laten vaststellen. Dit is een aparte procedure. Het kind krijgt dan opnieuw een juridische vader, met alle rechten en plichten (zoals alimentatie en erfrecht).
**Hoe verloopt een DNA-test in een ontkenningsprocedure?**
Een DNA-test is vaak verplicht om te bewijzen dat u niet de biologische vader bent. De rechter bepaalt wie de test moet ondergaan (meestal vader, kind en moeder). U kunt zelf een erkend laboratorium kiezen (bijv. via de rechtbank). Weigering kan leiden tot aanname dat u wel de vader bent. De kosten zijn voor uw rekening, tenzij de rechter anders beslist.
### TL;DR
Ontkenning van vaderschap verbreekt de juridische band tussen vader en kind als de biologische verwantschap ontbreekt. Dit kan binnen strikte termijnen door de vader, moeder of het kind, via een gerechtelijke procedure met DNA-bewijs. Gevolgen zijn verregaand: erfrecht, alimentatie en gezag vervallen, en de achternaam kan wijzigen.
### Key Takeaways
- Ontkenning is alleen mogelijk als de juridische vader niet de biologische vader is, met bewijs via een DNA-test.
- Strikte termijnen gelden: 1 jaar voor vader/moeder, 3 jaar voor het kind (vanaf kennisname of 18 jaar).
- De procedure verloopt via de rechtbank en vereist een advocaat; kosten variëren tussen €1.500 en €3.500.
- Gevolgen zijn ingrijpend: erfrecht, onderhoudsplicht, gezag en eventueel nationaliteit vervallen met terugwerkende kracht.
- De biologische vader kan na ontkenning alsnog het vaderschap erkennen of via de rechter laten vaststellen.