Misdaad mag niet lonen. Met een ontnemingsmaatregel kan de rechter criminele winsten afpakken. Dit staat los van de straf en is gericht op het herstellen van de rechtmatige situatie.
Wat is ontneming?
Ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel (art. 36e Sr) is een maatregel waarmee de rechter kan bepalen dat een veroordeelde een geldbedrag moet betalen gelijk aan het voordeel dat hij uit misdrijven heeft verkregen.
Doel
- Misdaad mag niet lonen
- Afpakken van criminele winst
- Preventie (ontmoediging)
- Herstel van de rechtmatige situatie
Wanneer ontneming?
Ontneming kan worden opgelegd in bepaalde gevallen.
Voorwaarden
- Veroordeling voor een strafbaar feit
- Er is voordeel verkregen uit dat feit of soortgelijke feiten
- Of: voordeel uit feiten waarvoor voldoende aanwijzingen bestaan
Berekening voordeel
Het wederrechtelijk verkregen voordeel wordt geschat.
Methoden
| Methode | Toepassing |
|---|
| Transactieberekening | Per strafbaar feit |
| Kasopstelling | Vergelijk inkomsten en uitgaven |
| Vermogensvergelijking | Vergelijk vermogen over periode |
Procedure
De ontnemingsprocedure loopt apart van de strafzaak.
Verloop
- Strafrechtelijk financieel onderzoek (SFO)
- Ontnemingsvordering door OM
- Behandeling door de rechter
- Ontnemingsvonnis
- Eventueel hoger beroep
Conservatoir beslag
Om te voorkomen dat vermogen verdwijnt, kan conservatoir beslag worden gelegd.
Beslagobjecten
- Bankrekeningen
- Onroerend goed
- Voertuigen
- Luxe goederen
- Cryptovaluta
Executie
Na het ontnemingsvonnis moet het bedrag worden betaald.
Bij niet-betaling
- Dwangsom of lijfsdwang (gijzeling)
- Executoriaal beslag
- Betalingsregeling mogelijk
Matiging
De rechter kan het ontnemingsbedrag matigen.
Matigingsgronden
- Draagkracht veroordeelde
- Ouderdom van de feiten
- Andere omstandigheden
Ontneming vs. [verbeurdverklaring](https://rechtshulpamsterdam.nl/encyclopedie/kroongetuigenregeling)
| Aspect | Ontneming | Verbeurdverklaring |
|---|
| Wat | Geldbedrag | Voorwerpen |
| Basis | Geschat voordeel | Concrete objecten |
| Procedure | Apart van strafzaak | In de strafzaak |
Veelgestelde vragen
Wat is mijn retourrecht?
Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.
Hoe lang geldt de wettelijke garantie?
Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.
Kan ik rente eisen over schulden?
Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.
Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?
Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.
Wat is een kredietovereenkomst?
Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.
## Veelgestelde vragen
**Hoe wordt bepaald hoeveel ik moet betalen bij ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel?**
Het bedrag wordt geschat op basis van het voordeel dat u uit misdrijven heeft verkregen. De rechter gebruikt hiervoor verschillende methoden, zoals transactieberekening (per strafbaar feit), kasopstelling (inkomsten vs. uitgaven) of vermogensvergelijking (vermogen over een bepaalde periode). Het Openbaar Ministerie (OM) doet een voorstel, maar de rechter beslist uiteindelijk. U kunt bezwaar maken tegen de berekening tijdens de zitting.
**Kan ik ontneming voorkomen als ik het geld al heb uitgegeven?**
Nee, ontneming richt zich op het voordeel dat u heeft verkregen, ongeacht of u het nog bezit. Als u het geld al heeft uitgegeven, kan de rechter alsnog het bedrag opleggen. Wel kan de rechter het bedrag matigen als u aantoont dat u het niet meer kunt betalen (bijv. door gebrek aan draagkracht). Conservatoir beslag kan worden gelegd om te voorkomen dat u vermogen wegmaakt.
**Wat gebeurt er als ik het ontnemingsbedrag niet betaal?**
Als u niet betaalt, kan de overheid overgaan tot executie. Dit betekent dat er beslag kan worden gelegd op uw bezittingen (bijv. bankrekeningen, huis, auto). Ook kan een dwangsom of lijfsdwang (gijzeling) worden opgelegd. In sommige gevallen is een betalingsregeling mogelijk, maar dit moet u tijdig aanvragen bij de deurwaarder of het OM.
**Is ontneming hetzelfde als een boete of verbeurdverklaring?**
Nee, ontneming is een aparte maatregel die losstaat van een boete of verbeurdverklaring. Een boete is een straf, terwijl ontneming gericht is op het afpakken van criminele winst. Verbeurdverklaring betreft specifieke voorwerpen (bijv. drugs of wapens), terwijl ontneming gaat om een geldbedrag dat gelijkstaat aan het verkregen voordeel.
**Kan ik in hoger beroep tegen een ontnemingsvonnis?**
Ja, u kunt in hoger beroep gaan tegen het ontnemingsvonnis. Dit moet u binnen een bepaalde termijn doen (meestal binnen 14 dagen na de uitspraak). Het hoger beroep wordt behandeld door het gerechtshof. Tijdens deze procedure kunt u nogmaals uw standpunt toelichten, bijvoorbeeld over de hoogte van het bedrag of uw draagkracht.
**Hoe lang duurt een ontnemingsprocedure?**
De duur van een ontnemingsprocedure varieert. Het begint met een strafrechtelijk financieel onderzoek (SFO), gevolgd door de vordering van het OM en de behandeling door de rechter. Dit kan enkele maanden tot meer dan een jaar duren, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en eventueel hoger beroep. Conservatoir beslag kan al eerder worden gelegd.
**Wat kan ik doen als ik het niet eens ben met de hoogte van het ontnemingsbedrag?**
U kunt tijdens de zitting uw bezwaren kenbaar maken, bijvoorbeeld door aan te tonen dat het bedrag te hoog is geschat of dat u het niet kunt betalen. De rechter kan het bedrag matigen op basis van uw draagkracht, de ouderdom van de feiten of andere omstandigheden. Een advocaat kan u helpen bij het indienen van een gemotiveerd verweer.
### TL;DR
Ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel is een maatregel om criminele winsten af te pakken, los van een straf. De rechter bepaalt het bedrag op basis van geschat voordeel, en bij niet-betaling kan beslag of gijzeling volgen. U kunt in beroep gaan en eventueel matiging aanvragen als het bedrag te hoog is of u het niet kunt betalen.
### Key Takeaways
- Ontneming richt zich op het afpakken van criminele winsten, ongeacht of het geld nog aanwezig is.
- Het bedrag wordt geschat via methoden zoals transactieberekening, kasopstelling of vermogensvergelijking.
- Bij niet-betaling kan beslag, dwangsom of gijzeling volgen, maar een betalingsregeling is soms mogelijk.
- U kunt in hoger beroep gaan en matiging aanvragen als u het bedrag te hoog vindt of niet kunt betalen.
- Ontneming is geen straf, maar een aparte maatregel naast eventuele boetes of verbeurdverklaringen.