Oplichting is het bewegen van iemand tot afgifte van geld of goederen door middel van bedrog. Fraude is een verzamelnaam voor allerlei vormen van bedrog met financieel gewin.
Oplichting (art. 326 Sr)
Oplichting is het met een bedrieglijk middel bewegen van iemand tot afgifte van een goed, het verlenen van een dienst of het aangaan van een schuld.
Oplichtingsmiddelen
- Aannemen van een valse naam of hoedanigheid
- Listige kunstgrepen
- Samenweefsel van verdichtsels
Strafmaat
Maximum: 4 jaar gevangenisstraf of geldboete 5e categorie
Vormen van fraude
| Type | Artikel | Maximum |
|---|
| Oplichting | 326 Sr | 4 jaar |
| Flessentrekkerij | 326a Sr | 3 maanden |
| Verzekeringsfraude | 326 Sr | 4 jaar |
| Belastingfraude | AWR | 6 jaar |
| Uitkeringsfraude | Bijzondere wetten | Variabel |
| Valsheid in geschrift | 225 Sr | 6 jaar |
Internetfraude
Online oplichting komt veel voor en wordt stevig aangepakt.
Voorbeelden
- Marktplaatsfraude (niet leveren na betaling)
- Phishing (valse e-mails om gegevens te ontfutselen)
- Identiteitsfraude
- Cryptocurrency-scams
- Romance scams
Witwassen (art. 420bis Sr)
Het verbergen van de criminele herkomst van geld of goederen.
Strafmaat
- Opzettelijk witwassen: max. 6 jaar
- Gewoontewitwassen: max. 8 jaar
- Schuldwitwassen: max. 2 jaar
Veelgestelde vragen
Wat is mijn retourrecht?
Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.
Hoe lang geldt de wettelijke garantie?
Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.
Kan ik rente eisen over schulden?
Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.
Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?
Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.
Wat is een kredietovereenkomst?
Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.
## Veelgestelde vragen
**Hoe herken ik een oplichtingspoging?**
Oplichting herken je vaak aan onrealistische aanbiedingen, druk om snel te beslissen, verzoeken om vooruitbetaling of persoonlijke gegevens, en onbekende afzenders van e-mails of berichten. Controleer altijd de betrouwbaarheid van de verkoper of afzender, bijvoorbeeld via reviews of officiële websites. Bij twijfel: niet betalen en geen gegevens delen. Neem contact op met de Fraudehelpdesk of de politie voor advies.
**Wat moet ik doen als ik slachtoffer ben van oplichting?**
Doe direct aangifte bij de politie, zowel online als fysiek. Verzamel alle bewijsmateriaal, zoals e-mails, facturen, betaalbewijzen en screenshots. Neem contact op met je bank om betalingen te blokkeren of terug te vorderen. Meld de fraude ook bij het Meldpunt Internetoplichting en, indien van toepassing, bij de betreffende platformen (bijv. Marktplaats). Overweeg juridisch advies in te winnen voor schadevergoeding.
**Wat is het verschil tussen oplichting en fraude?**
Oplichting (art. 326 Sr) is een specifieke vorm van bedrog waarbij iemand met valse middelen (zoals een valse naam of listige kunstgrepen) beweegt tot afgifte van geld of goederen. Fraude is een bredere term voor alle vormen van bedrog met financieel gewin, waaronder ook verzekeringsfraude, belastingfraude en valsheid in geschrift vallen. Oplichting is dus een onderdeel van fraude.
**Hoe kan ik mezelf beschermen tegen phishing?**
Wees alert op e-mails of berichten met dringende verzoeken, spelfouten of onbekende afzenders. Klik nooit op links of bijlagen in verdachte berichten. Controleer het e-mailadres van de afzender en de URL van websites voordat je gegevens invoert. Gebruik tweestapsverificatie voor belangrijke accounts en installeer een betrouwbare virusscanner. Meld phishingpogingen bij de Fraudehelpdesk of het betreffende bedrijf.
**Wat zijn de straffen voor witwassen in Nederland?**
Witwassen (art. 420bis Sr) wordt zwaar bestraft. Opzettelijk witwassen kan leiden tot maximaal 6 jaar gevangenisstraf of een geldboete van de 5e categorie (tot €90.000). Bij gewoontewitwassen (herhaaldelijk) kan de straf oplopen tot 8 jaar. Schuldwitwassen (niet opzettelijk) kan maximaal 2 jaar gevangenisstraf of een geldboete van de 4e categorie (tot €22.500) opleveren.
**Kan ik mijn geld terugkrijgen na een scam?**
Dit hangt af van de situatie. Als je via een bank of creditcard hebt betaald, kun je vaak een chargeback aanvragen. Neem direct contact op met je bank en doe aangifte bij de politie. Bij online aankopen kun je soms gebruikmaken van het platform waar de scam plaatsvond (bijv. Marktplaats). Juridische stappen zijn mogelijk, maar vaak kostbaar en tijdrovend. Snel handelen vergroot je kansen.
**Wat is identiteitsfraude en hoe voorkom ik het?**
Identiteitsfraude is het misbruiken van iemands persoonlijke gegevens (bijv. BSN, paspoort of bankgegevens) voor criminele doeleinden, zoals het openen van leningen of het plegen van oplichting. Bescherm jezelf door gevoelige documenten veilig op te bergen, sterke wachtwoorden te gebruiken en geen persoonlijke gegevens te delen via onbeveiligde kanalen. Controleer regelmatig je bankafschriften en meld verdachte activiteiten direct.
### TL;DR
Oplichting en fraude omvatten bedrog met financieel gewin, zoals valse verkoop, phishing en witwassen. De straffen variëren van boetes tot jarenlange gevangenisstraf. Bescherm jezelf door alert te zijn, bewijsmateriaal te verzamelen en snel aangifte te doen bij slachtofferschap. Online voorzichtigheid en juridische stappen kunnen helpen schade te beperken.
### Key Takeaways
- Oplichting (art. 326 Sr) wordt bestraft met maximaal 4 jaar gevangenisstraf of een hoge geldboete.
- Fraude omvat meerdere vormen van bedrog, zoals verzekeringsfraude, belastingfraude en valsheid in geschrift, met uiteenlopende straffen.
- Internetfraude (bijv. phishing, romance scams) komt veel voor; wees altijd kritisch op online aanbiedingen en verzoeken.
- Witwassen (art. 420bis Sr) kan leiden tot 6 tot 8 jaar gevangenisstraf bij opzettelijk of gewoontegedrag.
- Bij slachtofferschap: doe direct aangifte, verzamel bewijs en neem contact op met je bank voor mogelijke terugvordering.