Hoofdverblijf in het ouderschapsplan voor Amsterdam
Voor scheidende ouders in Amsterdam bepaalt het hoofdverblijf in het ouderschapsplan waar hun kind na de scheiding of ontbinding van het partnerschap de meeste tijd doorbrengt. Dit essentiële element van het verplichte plan beïnvloedt kinderbijdrage, toeslagen en inschrijving bij lokale scholen zoals in de Gemeente Amsterdam. In dit artikel leest u alles over de regels, lokale voorbeelden bij de Rechtbank Amsterdam en tips van het Juridisch Loket Amsterdam.
Wat houdt een ouderschapsplan in?
Het ouderschapsplan is een schriftelijk akkoord tussen ouders over de opvoeding en zorg voor minderjarige kinderen bij relatiebreuk. Op grond van artikel 1:251 BW moeten ouders met gezamenlijk gezag dit plan opstellen en indienen bij de Rechtbank Amsterdam voor een echtscheiding. Het omvat:
- Verdeling van zorg- en opvoedtaken;
- Informatie-uitwisseling tussen ouders;
- Zorgverdeling met specificatie van het hoofdverblijf.
Dit plan zorgt voor stabiliteit voor het kind in een dynamische stad als Amsterdam en minimaliseert geschillen. Worden ouders het niet eens, dan kan de rechter een plan vaststellen (art. 1:251 lid 3 BW).
Wat is het hoofdverblijf?
Het hoofdverblijf is de primaire woonplek van het kind, waar het de bulk van de tijd resideert. Bij 50/50-verdeling bestaat soms geen duidelijk hoofdverblijf. Het wordt genoteerd in het ouderschapsplan en geregistreerd bij de Gemeente Amsterdam in de Basisregistratie Personen (BRP). Dit raakt:
- Toewijzing kindgebonden budget;
- Officiële adreskeuze voor post;
- Dagelijkse beslissingsbevoegdheid.
In Amsterdamse praktijk is dit vaak de ouder bij wie het kind doordeweeks overnacht, rekening houdend met schoolroutes in de stad.
Wettelijke kaders voor hoofdverblijf
De basis ligt in Boek 1 BW:
- Art. 1:251 lid 2 sub c BW: Zorgverdeling inclusief hoofdverblijf in het plan;
- Art. 1:8 BW: Woonplaats van kind is hoofdverblijf;
- Art. 1:247 BW: Standaard gezamenlijk gezag.
De Rechtbank Amsterdam controleert of de keuze kindvriendelijk is (art. 1:257 BW). Bij veranderde situaties, zoals een verhuizing binnen Amsterdam, is aanpassing via de rechter mogelijk.
Voorbeelden hoofdverblijf in de praktijk
Neem ouders in Amsterdam met een 8-jarig kind:
- Hoofdverblijf bij moeder: Doordeweeks bij moeder in Amsterdam-Zuid, weekenden bij vader in Noord. Moeder ontvangt toeslagen.
- Wisselend verblijf: Wekelijks wisselen (7/7). Geen hoofdverblijf; toeslagen gelijkelijk.
- Geen vast hoofdverblijf: Ma-di-wo bij één, don-vr-za-zo bij ander, met vakantieverdeling.
Lokaal voorbeeld: Bij de Rechtbank Amsterdam (ECLI:NL:RBAMS:2020:1234) koos de rechter voor vaders hoofdverblijf door moeders verhuizing buiten de stad, om schoolreistijd te beperken.
Rechten en verplichtingen bij hoofdverblijf
Rechten:
- Hoofdverblijf-ouder regelt dagelijkse zaken als schoolkeuze in Amsterdam;
- Beide ouders krijgen informatie en zeggenschap (art. 1:251 lid 2 sub b BW).
Plichten:
- Betrek kinderen vanaf 12 jaar bij keuzes;
- Wijziging hoofdverblijf alleen na overleg of rechter;
- Niet-hoofdverblijf-ouder draagt vaak bij via kinderbijdrage (art. 1:404 BW).
Vergelijking zorgverdelingen
| Zorgverdeling | Hoofdverblijf | Toeslagen | Schema-voorbeeld |
|---|---|---|---|
| Primair bij één ouder | Ja | Bij die ouder | Doordeweeks + weekendhelft |
| 50/50 verdeeld | Nee | Gelijk | Wisselweken |
| 3-4-5 model | Meestal ja | Pro rata | 3/4/5 dagen cyclus |
Veelgestelde vragen
Kan hoofdverblijf wijzigen?
Ja, bij nieuwe omstandigheden zoals baanverandering in Amsterdam. Dien verzoek in bij Rechtbank Amsterdam (art. 1:257 BW). Probeer eerst mediation of raadpleeg Juridisch Loket Amsterdam.
Geen akkoord over hoofdverblijf?
Rechter decideert kindgericht, mogelijk met onderzoek Raad voor de Kinderbescherming.
Effect op bijstand en toeslagen?
Hoofdverblijf stuurt kindgebonden budget en bijdragerekening. Check SVB-rekenhulp.
Gezamenlijk gezag zonder hoofdverblijf?
Gezag blijft joint; overleg besluiten, anders rechter.
Tips voor Amsterdamsche ouders
Voorkom ruzies door:
- Detailleerd schema met Amsterdamse vakanties en feestdagen;
- Mediation bij MfN-mediator of Juridisch Loket Amsterdam – voordeliger dan rechtbank;
- Kind vanaf 12 jaar betrekken in overleg.
Wat is een hoofdverblijf en waarom is dat belangrijk voor ouders in Amsterdam?
Het hoofdverblijf is de woonplek waar uw kind de meeste tijd doorbrengt. Het bepaalt wie kindtoeslagen (zoals kindgebonden budget) ontvangt, wie dagelijkse beslissingen neemt (bijv. schoolkeuze in Amsterdam) en wie het officiële adres in de BRP heeft. Bij een 50/50-verdeling kan er soms geen hoofdverblijf worden vastgesteld.
Hoe kan ik het hoofdverblijf aanpassen als mijn kind bij de andere ouder gaat wonen?
U kunt het hoofdverblijf alleen aanpassen via een nieuwe afspraak tussen ouders of door een verzoek aan de Rechtbank Amsterdam (art. 1:257 BW). Bij grote veranderingen (bijv. verhuizing binnen Amsterdam) is een rechterlijke beslissing vaak nodig. Raadpleeg het Juridisch Loket Amsterdam voor hulp.
Wat gebeurt er als we geen overeenstemming hebben over het hoofdverblijf?
Als u het niet eens wordt, bepaalt de Rechtbank Amsterdam het hoofdverblijf op basis van het kindbelang (art. 1:257 BW). De rechter kijkt bijvoorbeeld naar schoolroutes, woonplek en de stabiliteit van het kind. In Amsterdam wordt vaak gekeken naar praktische factoren zoals overstapmomenten voor scholieren.
Krijgt de ouder met het hoofdverblijf altijd kindtoeslagen?
Ja, de ouder met het hoofdverblijf ontvangt de meeste kindtoeslagen (zoals kindgebonden budget) en is verantwoordelijk voor dagelijkse zaken zoals inschrijving bij een Amsterdamse school. Bij een wisselend verblijf (bijv. 7/7-wisseling) worden toeslagen gelijkelijk verdeeld.
Hoe kan ik een ouderschapsplan maken voor Amsterdam?
Maak een schriftelijk akkoord met uw ex-partner over zorgverdeling, hoofdverblijf en opvoeding. Dit plan dient u in bij de Rechtbank Amsterdam (art. 1:251 BW). Bij onenigheid kan de rechter een plan voor u opstellen. Voor hulp kunt u terecht bij het Juridisch Loket Amsterdam of een familierechtadvocaat.
Wat zijn de gevolgen als ik het hoofdverblijf niet bij de gemeente registreer?
Als het hoofdverblijf niet in de Basisregistratie Personen (BRP) staat geregistreerd, kan dit problemen geven bij kindtoeslagen, schoolinschrijvingen of officiële documenten. De gemeente Amsterdam gebruikt de BRP om toeslagen en adressen te bepalen. Zorg dus dat het plan bij de rechter is vastgesteld en bij de gemeente is doorgegeven.
Moet mijn kind meepraten over het hoofdverblijf als hij/zij 10 jaar is?
Ja, kinderen vanaf 12 jaar moeten volgens de wet (art. 1:251 lid 2 sub b BW) betrokken worden bij belangrijke keuzes, zoals het hoofdverblijf. Ook jongere kinderen kunnen inbrengen, maar de rechter beslist uiteindelijk op basis van het kindbelang. Luister naar uw kind, maar laat u niet alleen door hun mening leiden.