Een ouderschapsplan is verplicht bij scheiding als u minderjarige kinderen heeft. Hierin legt u samen met uw ex-partner alle afspraken over de kinderen vast.
Wettelijke verplichting
Sinds 2009 is een ouderschapsplan wettelijk verplicht bij echtscheiding of beëindiging van geregistreerd partnerschap als er minderjarige kinderen zijn. Zonder ouderschapsplan neemt de rechtbank het echtscheidingsverzoek niet in behandeling.
Verplichte onderwerpen
De wet schrijft voor dat het ouderschapsplan minimaal afspraken bevat over:
| Onderwerp | Toelichting |
|---|
| Verdeling zorg- en opvoedingstaken | Waar woont het kind, wanneer bij welke ouder |
| Informatie en consultatie | Hoe houden ouders elkaar op de hoogte |
| Kosten van de kinderen | Kinderalimentatie en verdeling kosten |
Aanvullende afspraken
Vaak worden ook afspraken gemaakt over:
- Schoolkeuze en opleiding
- Medische beslissingen
- Religie en opvoedingsstijl
- Vakanties en feestdagen
- Nieuwe partners en samengestelde gezinnen
- Verhuizing
- Communicatie tussen ouders
Vormen van zorgverdeling
| Regeling | Verdeling | Kenmerken |
|---|
| Co-ouderschap | 50/50 | Gelijke tijd bij beide ouders |
| Hoofdverblijf + ruime omgang | 60/40 of 70/30 | Kind woont bij één ouder |
| Klassieke weekendregeling | 85/15 | Om het weekend bij andere ouder |
Het kind betrekken
Kinderen van 12 jaar en ouder worden door de rechter uitgenodigd om hun mening te geven. Ook jongere kinderen kunnen worden gehoord. Hun wensen worden meegewogen, maar zijn niet doorslaggevend.
Wat als we het niet eens worden over het ouderschapsplan?
Als u er samen niet uitkomt, kunt u een mediator inschakelen. Lukt dat ook niet, dan kan de rechter beslissen. De rechter stelt dan een zorgregeling vast die in het belang van het kind is.
Kan het ouderschapsplan worden gewijzigd?
Ja, het ouderschapsplan kan worden aangepast als de omstandigheden veranderen. Bij overeenstemming kunt u samen een nieuw plan maken. Bij onenigheid kan de rechter worden gevraagd om te beslissen.
Geldt het ouderschapsplan ook bij samenwoners?
Ouders die niet getrouwd zijn of geen geregistreerd partnerschap hebben, zijn niet wettelijk verplicht een ouderschapsplan op te stellen. Het is echter wel sterk aan te raden om afspraken schriftelijk vast te leggen.
## Veelgestelde vragen
**Moet ik een ouderschapsplan maken als ik ga scheiden en kinderen heb?**
Ja, een ouderschapsplan is wettelijk verplicht als u gaat scheiden of uw geregistreerd partnerschap beëindigt en er minderjarige kinderen zijn. Zonder dit plan behandelt de rechtbank uw echtscheidingsverzoek niet. Het plan moet minimaal afspraken bevatten over de zorgverdeling, informatie-uitwisseling en kosten van de kinderen. U maakt dit samen met uw ex-partner, eventueel met hulp van een mediator.
**Wat gebeurt er als mijn ex-partner en ik het niet eens worden over het ouderschapsplan?**
Als u er samen niet uitkomt, kunt u een mediator inschakelen om te bemiddelen. Lukt dat niet, dan beslist de rechter over de inhoud van het plan. De rechter houdt altijd het belang van het kind voor ogen en kan bijvoorbeeld een zorgregeling opleggen. Kinderen vanaf 12 jaar worden vaak gevraagd hun mening te geven, maar hun wens is niet altijd doorslaggevend.
**Kan ik het ouderschapsplan later nog aanpassen?**
Ja, het ouderschapsplan kan worden gewijzigd als de omstandigheden veranderen, bijvoorbeeld bij verhuizing, nieuwe school of verandering in werk. Als u het samen eens bent, kunt u een nieuw plan opstellen. Bij onenigheid kunt u de rechter vragen om een wijziging te beoordelen. Zorg dat belangrijke wijzigingen altijd schriftelijk worden vastgelegd.
**Hoe verdeel ik de kosten van de kinderen in het ouderschapsplan?**
In het ouderschapsplan spreekt u af hoe de kosten van de kinderen worden verdeeld, waaronder kinderalimentatie. Dit kan via een vaste maandelijkse bijdrage of door kosten rechtstreeks te delen. Gebruikelijk is dat de ouder met het hoogste inkomen een groter deel betaalt. U kunt ook afspraken maken over extra kosten, zoals schoolspullen of hobby’s. Een alimentatieberekening kan helpen bij een eerlijke verdeling.
**Wat is het verschil tussen co-ouderschap en een klassieke weekendregeling?**
Bij co-ouderschap woont het kind ongeveer evenveel bij beide ouders (bijv. 50/50). Dit vereist goede communicatie en nabijheid van scholen/activiteiten. Bij een klassieke weekendregeling woont het kind voornamelijk bij één ouder (bijv. 85/15) en verblijft het om het weekend bij de andere ouder. De keuze hangt af van de situatie en het belang van het kind. De rechter kan hierover beslissen als ouders het niet eens worden.
**Moeten samenwonende ouders ook een ouderschapsplan maken?**
Nee, samenwonende ouders zijn niet wettelijk verplicht een ouderschapsplan op te stellen. Het is echter sterk aan te raden om afspraken over de kinderen schriftelijk vast te leggen, bijvoorbeeld in een samenlevingscontract of ouderschapsovereenkomst. Dit voorkomt conflicten en geeft duidelijkheid over zorgverdeling, kosten en andere belangrijke zaken. Bij een scheiding zonder plan kan de rechter alsnog een regeling opleggen.
**Hoe betrek ik mijn kind bij het opstellen van het ouderschapsplan?**
Kinderen vanaf 12 jaar worden standaard door de rechter uitgenodigd om hun mening te geven. Jongere kinderen kunnen ook worden gehoord, bijvoorbeeld via een kinderrechter of vertrouwenspersoon. Bespreek met uw kind wat het belangrijk vindt, maar leg geen druk op. Hun wensen worden meegewogen, maar ouders en rechter beslissen uiteindelijk wat het beste is voor het kind.
### TL;DR
Een ouderschapsplan is verplicht bij scheiding met minderjarige kinderen en moet afspraken bevatten over zorgverdeling, informatie-uitwisseling en kosten. Het plan kan later worden aangepast en bij onenigheid beslist de rechter. Kinderen vanaf 12 jaar mogen hun mening geven, maar hun wens is niet altijd doorslaggevend.
### Key Takeaways
- Een ouderschapsplan is wettelijk verplicht bij scheiding of beëindiging van geregistreerd partnerschap met minderjarige kinderen.
- Het plan moet minimaal afspraken bevatten over zorgverdeling, informatie-uitwisseling en kosten van de kinderen.
- Bij onenigheid kan een mediator of rechter helpen het plan vast te stellen of aan te passen.
- Kinderen vanaf 12 jaar worden door de rechter gehoord, maar hun wensen zijn niet altijd doorslaggevend.
- Het ouderschapsplan kan later worden gewijzigd als de omstandigheden veranderen.