Partneralimentatie

Partneralimentatie is een financiële bijdrage die een ex-partner moet betalen als de ander na de scheiding niet zelf in het levensonderhoud kan voorzien. De regels hiervoor zijn vastgelegd in de wet.

Grondslag partneralimentatie

De alimentatieplicht is gebaseerd op de lotsverbondenheid die door het huwelijk is ontstaan. Ook na scheiding blijft een zekere zorgplicht bestaan voor de partner die niet zelf in het levensonderhoud kan voorzien.

Voorwaarden

Er bestaat recht op partneralimentatie als:

• De alimentatiegerechtigde behoefte heeft (niet zelf kan voorzien)
• De alimentatieplichtige draagkracht heeft (kan betalen)
• Er sprake is geweest van een huwelijk of geregistreerd partnerschap

Berekening alimentatie

Stap	Wat wordt berekend
1. Behoefte	Welk bedrag heeft de alimentatiegerechtigde nodig
2. Behoeftigheid	Kan de ontvanger zelf (deels) voorzien
3. Draagkracht	Wat kan de betaler missen
4. Vergelijking	Laagste van behoefte en draagkracht bepaalt

Hofnorm voor behoefte

De behoefte wordt vaak berekend aan de hand van de 'hofnorm': 60% van het netto gezinsinkomen tijdens het huwelijk, verminderd met de kosten van de kinderen. Dit is een indicatie, geen vaste regel.

Duur van alimentatie

Sinds 2020 (Wet herziening partneralimentatie) geldt:

Situatie	Maximale duur
Standaard	Helft huwelijksduur, max. 5 jaar
Huwelijk > 15 jaar + ontvanger < 10 jaar van AOW	Tot AOW-leeftijd
Kinderen < 12 jaar	Tot jongste kind 12 wordt
Huwelijk > 15 jaar + ontvanger 50+ (geboren vóór 1970)	Max. 10 jaar

Kan ik afzien van partneralimentatie?

Ja, u kunt in het echtscheidingsconvenant afspreken dat geen partneralimentatie wordt betaald. Dit heet een 'nihilbeding'. Dit is echter niet altijd verstandig, omdat u bij gewijzigde omstandigheden geen beroep meer kunt doen op alimentatie.

Wordt partneralimentatie geïndexeerd?

Ja, de alimentatie wordt jaarlijks per 1 januari geïndexeerd met een wettelijk vastgesteld percentage. Dit percentage wordt bepaald door de Minister van Justitie op basis van de loonontwikkeling.

Kan partneralimentatie worden gewijzigd?

Ja, bij wijziging van omstandigheden kan de alimentatie worden aangepast. Denk aan ontslag, arbeidsongeschiktheid, samenwonen met nieuwe partner of sterk gewijzigd inkomen. U moet hiervoor naar de rechter of samen een nieuwe afspraak maken.

## Veelgestelde vragen **Hoe wordt de hoogte van partneralimentatie precies berekend?** De hoogte wordt bepaald door eerst de behoefte van de ontvanger (vaak 60% van het netto gezinsinkomen tijdens het huwelijk, minus kinderkosten) en de draagkracht van de betaler te berekenen. Het uiteindelijke bedrag is het laagste van deze twee. Er is geen vaste formule, maar rechters gebruiken richtlijnen zoals de hofnorm. Factoren zoals eigen inkomen, vermogen en levensstandaard spelen ook een rol. Een advocaat of mediator kan helpen bij een nauwkeurige berekening. **Wat gebeurt er met partneralimentatie als ik ga samenwonen met een nieuwe partner?** Als de alimentatiegerechtigde gaat samenwonen met een nieuwe partner, kan dit leiden tot een verlaging of stopzetting van de alimentatie. De rechter gaat ervan uit dat de nieuwe partner bijdraagt aan de kosten van levensonderhoud. U moet dit wel zelf bij de rechter aanvragen via een wijzigingsverzoek. Bewijs van samenwonen (bijv. gezamenlijke huurovereenkomst) is hierbij belangrijk. **Kan ik partneralimentatie stopzetten als mijn ex-partner een nieuwe baan krijgt?** Ja, als de financiële situatie van uw ex-partner verbetert, kunt u een wijziging van de alimentatie aanvragen bij de rechter. Dit geldt ook als uw eigen inkomen daalt (bijv. door ontslag). De rechter beoordeelt of de wijziging redelijk is. Het is verstandig om eerst juridisch advies in te winnen, omdat niet elke inkomensverandering automatisch tot aanpassing leidt. **Hoe lang duurt partneralimentatie als we 10 jaar getrouwd waren en geen kinderen hebben?** Bij een huwelijk van 10 jaar zonder kinderen geldt de standaardregel: de alimentatie duurt maximaal de helft van de huwelijksduur, dus 5 jaar. Dit is een maximum; de rechter kan een kortere termijn vaststellen als de ontvanger eerder financieel zelfstandig kan zijn. Na deze periode stopt de alimentatie automatisch, tenzij er bijzondere omstandigheden zijn. **Wat is een nihilbeding en wanneer is het verstandig om dit op te nemen?** Een nihilbeding is een afspraak in het echtscheidingsconvenant waarin beide partners afzien van partneralimentatie. Dit is alleen verstandig als beide partijen financieel onafhankelijk zijn en verwachten dat dit zo blijft. Het risico is dat u later geen beroep meer kunt doen op alimentatie, zelfs niet bij onvoorziene omstandigheden (bijv. arbeidsongeschiktheid). Overleg altijd met een advocaat voordat u dit ondertekent. **Hoe werkt de jaarlijkse indexering van partneralimentatie?** Partneralimentatie wordt elk jaar per 1 januari automatisch verhoogd met een wettelijk vastgesteld percentage. Dit percentage wordt jaarlijks door de Minister van Justitie bepaald op basis van de loonontwikkeling. De verhoging geldt alleen als dit in het echtscheidingsconvenant is opgenomen. U hoeft hiervoor geen actie te ondernemen; de betaler moet het nieuwe bedrag zelf doorberekenen. **Kan ik partneralimentatie aftrekken van de belasting?** Nee, sinds 2015 is partneralimentatie niet meer fiscaal aftrekbaar voor de betaler en hoeft de ontvanger het niet op te geven als inkomen. Dit geldt voor alle alimentatieovereenkomsten die na 2014 zijn vastgesteld. Voor oudere afspraken gelden overgangsregels. Controleer altijd uw specifieke situatie bij de Belastingdienst of een belastingadviseur. ### TL;DR Partneralimentatie is een financiële bijdrage na scheiding voor de ex-partner die niet zelf in het levensonderhoud kan voorzien. De hoogte en duur hangen af van de huwelijksduur, behoefte en draagkracht. Sinds 2020 gelden striktere regels, zoals een maximale duur van 5 jaar (tenzij uitzonderingen van toepassing zijn). Afspraken kunnen altijd worden gewijzigd bij veranderde omstandigheden. ### Key Takeaways - Partneralimentatie is gebaseerd op behoefte (ontvanger) en draagkracht (betaler), met de hofnorm (60% van het netto gezinsinkomen) als richtlijn. - De maximale duur is standaard de helft van de huwelijksduur (max. 5 jaar), maar langer bij huwelijken van >15 jaar of als de ontvanger dicht bij de AOW-leeftijd is. - Alimentatie kan worden gewijzigd of stopgezet bij veranderde omstandigheden (bijv. nieuw inkomen, samenwonen of ontslag). - Een nihilbeding (afzien van alimentatie) is bindend en kan later niet meer worden herzien, tenzij er sprake is van dwaling of bedrog. - Partneralimentatie wordt jaarlijks geïndexeerd, maar is niet meer fiscaal aftrekbaar sinds 2015.