Partnerpensioen
Partnerpensioen is een uitkering die de partner van een overledene ontvangt uit diens pensioen, en biedt essentiële financiële bijstand na een verlies. Voor inwoners van Amsterdam is dit een cruciaal element van de Nederlandse sociale zekerheid, vooral in een stad met hoge levenskosten. Dit artikel, afgestemd op Amsterdammers, bespreekt wat partnerpensioen inhoudt, hoe het functioneert en welke rechten en verplichtingen erbij komen kijken. Bij vragen kunt u terecht bij het Juridisch Loket Amsterdam voor gratis advies.
Wat is partnerpensioen?
Partnerpensioen, vaak aangeduid als nabestaandenpensioen, fungeert als een regelmatige betaling om de inkomensdaling te compenseren voor de achterblijvende partner na het overlijden van de gepensioneerde. Het onderscheidt zich van de Algemene nabestaandenwet (Anw), die een minimale uitkering garandeert, doordat het doorgaans voortvloeit uit de opgebouwde pensioenrechten van de overledene, bijvoorbeeld via een werkgever of pensioenfonds in de regio Amsterdam.
In de Amsterdamse context omvat partnerpensioen twee primaire varianten: het ouderdomspensioen voor de partner (bij overlijden ná pensionering) en het weduwen- en wezenpensioen (bij overlijden tijdens het arbeidsleven). Het beschermt de levensstandaard van nabestaanden in een dure stad als Amsterdam. Automatische opbouw is niet gegarandeerd; het hangt af van de specifieke pensioenregeling en uw huishoudelijke situatie.
Wettelijke basis van partnerpensioen
De juridische kaders voor partnerpensioen zijn neergelegd in diverse wetten. Centraal staat de Pensioenwet (2007), die verplichte deelname aan pensioenregelingen voorschrijft voor werknemers. Artikel 68 eist dat werkgevers in Amsterdam en omstreken partnerpensioen opnemen in de arbeidsovereenkomst.
De Algemene nabestaandenwet (Anw) (2004) vult dit aan met een basisuitkering voor partners, terwijl partnerpensioen uit bedrijfs- of privéregelingen dit aanvult. Voor zzp'ers in Amsterdam geldt de Algemene Ouderdomswet (AOW), met mogelijke partnertoeslag maar geen uitgebreid partnerpensioen. Cao's en de Wet Werk en Zekerheid (2012) kunnen extra voorwaarden stellen. Sinds 1 januari 2018 regelt de Wet verevening pensioen bij scheiding van tafel en bed de verdeling van pensioenrechten, wat relevant is bij echtscheidingen voor de Rechtbank Amsterdam.
Rechten en plichten rondom partnerpensioen
Als nabestaande in Amsterdam hebt u aanspraak op partnerpensioen indien de overledene dit heeft opgebouwd. De uitkering ligt meestal tussen 60-70% van het pensioen van de overledene, variërend per regeling. Vraag het aan bij het pensioenfonds of de SVB voor AOW-gerelateerde bedragen; het Juridisch Loket Amsterdam kan helpen met de procedure.
Onder plichten valt het doorgeven van veranderingen in uw leven, zoals hertrouwen of samenwonen, wat de uitkering kan aantasten. Onder de Anw eindigt de uitkering bij een nieuw partnerschap, behalve als u kiest voor een gereduceerd bedrag. Werkgevers moeten premies inhouden en afdragen voor partnerpensioen.
- Recht op informatie: Jaarlijkse pensioenoverzichten moeten partnerpensioen vermelden, ook voor Amsterdammers.
- Herziening: Bij aanpassingen in de regeling, zoals verschuiving van partnerpensioen, dient u geïnformeerd te worden.
- Aanspraak: Zelfs bij niet-geregistreerde partnerschappen kan recht bestaan, mits bewezen via documenten bij de Gemeente Amsterdam.
Praktische voorbeelden van partnerpensioen
Neem Jan (65), een Amsterdammer die overlijdt met een ouderdomspensioen van €2.000 bruto per maand bij zijn fonds. Zijn partner Marieke krijgt €1.200 (60%) als partnerpensioen, plus haar AOW en mogelijke Anw, wat helpt bij de hoge Amsterdamse huur- of hypotheekkosten.
Of Lisa (40) uit Amsterdam, wiens partner Tom overlijdt tijdens zijn baan. Via Tom's werk ontvangt Lisa 70% van zijn pensioenaanspraak, circa €1.500 maandelijks tot haar AOW-leeftijd. Zonder dit zou ze het moeten doen met de Anw van rond €1.000, ontoereikend voor de stedelijke uitgaven.
Bij scheiding: Pensioen opgebouwd tijdens het huwelijk wordt verdeeld. Na afloop bouwt ieder zelfstandig op, maar ex-partners kunnen nog recht hebben op partnerpensioen bij overlijden, tenzij anders vastgelegd bij de Rechtbank Amsterdam.
Vergelijking: Partnerpensioen versus Anw-uitkering
| Aspect | Partnerpensioen | Anw-uitkering |
|---|---|---|
| Basis | Opgebouwd via werkgever/pensioenfonds | Volkverzekering (basisvoorziening) |
| Hoogte | Variabel, vaak 60-70% van pensioen | Vast: €1.000-€1.300 bruto (afhankelijk inkomen) |
| Duur | Tot overlijden nabestaande of hertrouwen | Tot AOW-leeftijd of nieuw partnerschap |
| Aanvraag | Bij pensioenfonds | Bij UWV/SVB |
Partnerpensioen dient als aanvulling op de Anw, ideaal voor Amsterdammers met hogere kosten.
Veelgestelde vragen over partnerpensioen
Kom ik in aanmerking voor partnerpensioen als ongehuwd partner?
Ja, indien uw partnerschap is geregistreerd bij de Gemeente Amsterdam of u een duurzame relatie kunt aantonen (bijv. via gezamenlijke financiën of adres). De Pensioenwet accepteert partners op basis van feitelijke cohabitatie.
Wat gebeurt er met partnerpensioen bij hertrouwen?
Doorgaans stopt het bij hertrouwen of nieuw geregistreerd partnerschap. Soms kunt u kiezen voor een levenslange, lagere uitkering. Bekijk de voorwaarden van uw polis of raadpleeg het Juridisch Loket Amsterdam.
Hoe vraag ik partnerpensioen aan na overlijden?
Neem binnen een maand contact op met het pensioenfonds of UWV. Dien overlijdensakte, bewijs van relatie en ID in bij de Gemeente Amsterdam indien nodig. De uitkering start retroactief vanaf de overlijdensdatum.