De PIJ-maatregel uitgelegd voor jongeren in Amsterdam

De PIJ-maatregel in Amsterdam

De PIJ-maatregel, of Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen, is een vrijheidsontnemende maatregel binnen het jeugdstrafrecht voor Amsterdamse jongeren van 12 tot 23 jaar die zware delicten plegen. In plaats van straf staat hier behandeling en resocialisatie centraal om herhaling te voorkomen. De kinderrechter van de Rechtbank Amsterdam legt deze toe, met grote gevolgen voor de jeugdige en zijn familie in de stad.

Wanneer kiest de Rechtbank Amsterdam voor PIJ?

In Amsterdam richt het jeugdstrafrecht zich op maatschappijbescherming en persoonlijke groei. De rechter bij de Rechtbank Amsterdam past maatregelen aan op de jongere. PIJ is de strengste optie, ingezet als alternatieven zoals HALT, jeugdbescherming of een jeugdstraf tekortschieten. Dit geldt vaak voor jongeren met herhalingsrisico, gekoppeld aan mentale issues of verslaving, veelvoorkomend in stedelijke wijken.

Wettelijke grondslag PIJ in de regio Amsterdam

PIJ valt onder de Jeugdwet (Jw), Titel 5, artikelen 77a-77bb. Artikel 77g Jw stelt eisen: een misdrijf met minimaal drie jaar gevangenisstraf voor volwassenen, zoals geweldsdelicten, zedendelicten of drugs. De persoonlijkheid vraagt intensieve zorg, met gevaar op recidive. De kinderrechter van de Rechtbank Amsterdam gebruikt pro justitia rapporten van de Reclassering en psychologisch advies. Door de 2019-wijziging (Wet aanpassing PIJ-regime) is de duur afhankelijker van gedrag.

Oplegging van PIJ door Rechtbank Amsterdam

PIJ komt aan bod als:

• De jongere 12-18 jaar is (tot 23 bij verlenging);
• Er een zwaar misdrijf is, denk aan moord, doodslag, zware assaulten, verkrachting of grootschalige drugshandel in Amsterdam;
• Lichtere interventies falen;
• Instellingbehandeling essentieel is voor terugkeer in de Amsterdamse samenleving.

PIJ beschermt de samenleving, anders dan ISD voor volwassenen, met een jeugdige, opvoedende focus.

Procedure bij Rechtbank Amsterdam

1. Arrestatie en voorgeleiding: Na een incident in Amsterdam bij de rechter-commissaris.
2. Zitting kinderrechter: Binnen twee weken bij Rechtbank Amsterdam; officier eist PIJ.
3. Onderzoek: Proefplaatsing (max. twee weken) plus rapporten.
4. Beschikking: Beslissing binnen vier weken; beroep bij het Hof mogelijk.

Duur en verlenging PIJ

Standaard 2 jaar, met max. 1 jaar voorwaardelijk in de eindfase. Verlenging:

• 1 jaar (gebruikelijk);
• 2 jaar bij ernstig wangedrag.

Na twee jaar oordeelt de rechter op basis van Servicepunt PIJ-advies. Beëindiging bij geen gevaar meer; gemiddeld 2,5-3 jaar in de praktijk.

Vergelijking duur PIJ met andere maatregelen

Rechten en verplichtingen onder PIJ

Rechten:

• Advocaat via de rechter;
• Familiecontact (bezoek, bellen);
• Onderwijs/werk in instelling;
• Medische zorg met instemming;
• Klachten bij Kinderrechter Rechtbank Amsterdam.

Plichten:

• Behandeling volgen;
• Instellingsregels naleven;
• Geen drugs/wapens;
• Volledige therapiedeelname.

Schendingen riskeren isolatie of verlenging.

Amsterdamse praktijkvoorbeelden

Voorbeeld 1: Een 16-jarige uit Amsterdam-West pleegt gewapende overval in het Centrum. Na recidive ondanks jeugdbescherming: PIJ voor 2 jaar in gesloten setting met therapie. Na 18 maanden voorwaardelijk vrij wegens vooruitgang.

Voorbeeld 2: 17-jarig meisje uit Amsterdam-Noord met PTSS pleegt zware mishandeling. PIJ 2 jaar, verlengd met 1 jaar door agressie. Resocialisatie via lokale pleegzorg succesvol.

Veelgestelde vragen over PIJ in Amsterdam

Tips voor Amsterdammers

• Direct hulp zoeken: Bel Juridisch Loket Amsterdam of een jeugdstrafrechtadvocaat. Raadpleeg ook Gemeente Amsterdam voor jeugdhulp.
• Bereid je voor: Verzamel bewijs van positieve ontwikkeling.
• Hoger beroep: Overweeg bij Rechtbank Amsterdam onterechte oplegging.