Pro-rata dertiende maand voor Amsterdammers
De pro-rata dertiende maand is een evenredig uitbetaald extra maandloon, gebruikelijk bij kortere dienstverbanden of deeltijdwerk in Amsterdam. Inwoners krijgen niet het volle bedrag als ze niet een heel jaar in dienst zijn. Deze regeling duikt vaak op in cao's van lokale sectoren zoals horeca langs de grachten of bouwprojecten in de stad, maar het is geen wettelijke verplichting.
Waarom pro-rata in Amsterdam?
In de bruisende arbeidsmarkt van Amsterdam is de dertiende maand een geliefde extra, maar niet altijd volledig. Bij instroom halverwege het jaar, uitstroom of flexibele uren past de werkgever een pro-rata berekening toe – Latijn voor 'naar verhouding'. Dit garandeert billijkheid voor werkgevers in de Zuidas en werknemers in de Jordaan.
Voorbeeld: U start op 1 juli bij een Amsterdams café. Na zes maanden dienst hebt u aanspraak op een halve dertiende maand. Zonder pro-rata zou dit onevenwichtig zijn voor beide partijen.
Wettelijke basis in Nederland
Er is geen wettelijk recht op een dertiende maand. Het betreft een optionele voorziening in:
- CAO: Prevalent in Amsterdamse branches als horeca, metaal en retail.
- Individuele arbeidsovereenkomst: Persoonlijke afspraak met uw werkgever.
- Bedrijfsreglement.
Loonregels vallen onder artikel 7:623 BW, waarbij een dertiende maand doorgaans als gratificatie telt. Pro-rata bepalingen staan expliciet in cao's of contracten. Bij twistpunt kunt u naar de Rechtbank Amsterdam stappen (artikel 7:655 BW).
Nb: Ontslag of ziekte kan uitzonderingen meebrengen. Check uw cao via vakbond of werkgever.
Berekening pro-rata dertiende maand
Simpel: gewerkte maanden (of uren) delen door 12, maal maandsalaris.
Stappenplan
- Neem bruto maandsalaris (bijv. €3.200, typisch voor Amsterdam).
- Tel volle dienstmaanden (bijv. 8 van januari tot augustus).
- 8/12 = 66,67%.
- €3.200 x 0,6667 = €2.133 pro-rata.
Deeltijd? Reken met uren vs. fulltime (bijv. 20 uur/week = circa 40%).
| Situatie | Gewerkte periode | Pro-rata factor | Voorbeeld (€3.200 maandsalaris) |
|---|---|---|---|
| Vol jaar | 12 maanden | 100% | €3.200 |
| Halve jaar start | 6 maanden | 50% | €1.600 |
| Deeltijd 50% | 12 maanden | 50% | €1.600 |
| Start + deeltijd | 6 mnd 50% | 25% | €800 |
Vakantiegeld (8%) en eindejaarsuitkeringen lopen parallel, soms overlappend.
Praktijk in Amsterdam
Voorbeeld 1: Start in de horeca
Jan begint 1 april bij een grachtencafé met horeca-cao. Na 9 maanden (april-dec): 75% pro-rata. Bij €2.800 salaris: €2.100 in december.
Voorbeeld 2: Ontslag in retail
Marie stopt 1 oktober na 9 maanden bij een Kalverstraat-winkel. Contract regelt pro-rata: 9/12 van €3.500 = €2.625.
Voorbeeld 3: Ziekte en flexwerk
Piet is 4 maanden ziek, werkt 8 maanden 75% in een Amsterdams bureau. Cao baseert pro-rata op uren, exclusief ziekte (Ziektewet).
Rechten en verplichtingen
- Rechten:
- Controleer cao/contract op pro-rata.
- Vorder via loonstrook of UWV bij meningsverschil.
- Vorderingstermijn 5 jaar (art. 3:306 BW).
- Plichten:
- Lees loonstroken; pro-rata vaak zichtbaar.
- Signaleer wijzigingen stipt.
- Geen claim zonder contractuele basis.
Lees meer over de dertiende maand in Amsterdamse contracten.
Veelgestelde vragen
Moet werkgever in Amsterdam altijd pro-rata betalen?
Nee, enkel bij cao of contract. Geen afspraak, geen recht. Bekijk uw papieren.
Stop op 31 december?
Vaak pro-rata tot dan, mits gewerkt. Cao's starten soms 1 januari. Vraag specificatie.
Tijdelijk contract in Amsterdam?
Ja, pro-rata over looptijd. Keten telt vaak mee.
Vakantiegeld en pro-rata?
Vakantiegeld (art. 7:634 BW) altijd pro-rata over uren, onafhankelijk.
Tips voor Amsterdammers
Voorkom gedoe:
- Check cao bij FNV/CNV of werkgever.
- Bewaar loonstroken 7 jaar.
- Vraag bij start schriftelijke pro-rata-bevestiging.
- Bij conflict: Juridisch Loket Amsterdam (gratis) of Rechtbank Amsterdam.
- Word vakbondslid voor cao-ondersteuning.
Pro-rata zorgt voor rechtvaardigheid in de dynamische Amsterdamse werkwereld.