Terug naar Encyclopedie
Strafrecht

Rechtsbijstand in strafzaken

In strafzaken heeft u recht op een advocaat. Bij aanhouding krijgt u een piketadvocaat. Bij laag inkomen is toevoeging mogelijk.

5 min leestijd

In strafzaken heeft u recht op bijstand van een advocaat. Bij aanhouding krijgt u een piketadvocaat, voor de verdere procedure kunt u een eigen advocaat kiezen of toevoeging aanvragen.

Recht op een advocaat

Elke verdachte heeft recht op rechtsbijstand. Dit is vastgelegd in de Grondwet en het EVRM.

Momenten

  • Voor het eerste verhoor (consultatiebijstand)
  • Tijdens het verhoor (verhoorbijstand)
  • Bij inverzekeringstelling en voorlopige hechtenis
  • Tijdens de rechtszitting
  • Bij hoger beroep

Piketadvocaat

Bij aanhouding krijgt u een piketadvocaat toegewezen.

Kenmerken

  • Automatisch toegewezen (piketdienst)
  • Gratis eerste bijstand
  • Komt naar het politiebureau
  • U kunt ook eigen advocaat bellen

Gesubsidieerde rechtsbijstand

Als u de advocaat niet zelf kunt betalen, kunt u een toevoeging aanvragen.

Voorwaarden

Inkomen (2024)Eigen bijdrage
Tot €30.000 (alleenstaand)€87 - €880
Tot €42.400 (gezamenlijk)€87 - €880
DaarbovenGeen toevoeging

Eigen advocaat kiezen

U heeft het recht om zelf een advocaat te kiezen.

Tips bij keuze

  • Kies een strafrechtspecialist
  • Check ervaring met uw type zaak
  • Vraag naar de kosten
  • Kijk naar recensies

Wanneer advocaat verplicht?

Soms is bijstand van een advocaat verplicht.

Verplichte bijstand

  • Voorlopige hechtenis (bewaring/gevangenhouding)
  • Minderjarige verdachten
  • Bij bepaalde ernstige zaken

Veelgestelde vragen

Wie heeft recht op werkloosheidsuitkering?

Je hebt recht op werkloosheidsuitkering als je werkloos bent, je hebt gewerkt en premies hebt betaald, en je bent ingeschreven bij het UWV.

Hoelang krijg ik werkloosheidsuitkering?

De duur hangt af van hoe lang je hebt gewerkt. Dit kan variëren van 3 maanden tot 38 weken.

Wat is bijstand?

Bijstand is financiële steun van de gemeente voor mensen die onvoldoende inkomsten hebben en niet kunnen voorzien in hun levensonderhoud.

Hoe vraag ik bijstand aan?

Je vraagt bijstand aan bij je gemeente. Je moet je gegevens geven en aantonen dat je niet genoeg inkomsten hebt.

Moet ik actief naar werk zoeken als ik uitkering krijg?

Ja, als je werkloosheidsuitkering krijgt, moet je actief naar werk zoeken en dit aantonen aan het UWV.

## Veelgestelde vragen **Wanneer krijg ik een piketadvocaat en wat doet deze precies?** Een piketadvocaat wordt automatisch toegewezen zodra u wordt aangehouden door de politie. Deze advocaat biedt gratis eerste bijstand, zoals aanwezig zijn bij uw verhoor op het politiebureau. De piketadvocaat kan u adviseren over uw rechten, zoals het zwijgrecht, en helpt bij het inschatten van de situatie. U kunt ook zelf een eigen advocaat bellen als u dat verkiest. De piketadvocaat is alleen beschikbaar voor de eerste fase van uw zaak. **Hoe vraag ik gesubsidieerde rechtsbijstand (toevoeging) aan?** Gesubsidieerde rechtsbijstand vraagt u aan via de Raad voor Rechtsbijstand. U moet een aanvraagformulier invullen en uw financiële situatie aantonen, zoals uw inkomen en vermogen. Als uw inkomen onder de gestelde grenzen valt (bijv. €30.000 voor alleenstaanden in 2024), betaalt u een eigen bijdrage van €87 tot €880. De Raad beoordeelt uw aanvraag en wijst u een advocaat toe of keurt uw eigen keuze goed. **Kan ik zelf een advocaat kiezen in een strafzaak?** Ja, u heeft het recht om zelf een advocaat te kiezen. Het is verstandig om een strafrechtspecialist te kiezen met ervaring in zaken zoals de uwe. Vraag altijd naar de kosten en eventuele ervaringen van andere cliënten. Als u in aanmerking komt voor gesubsidieerde rechtsbijstand, kunt u uw eigen advocaat voordragen, mits deze is toegelaten tot de toevoegingsregeling. **Wanneer is een advocaat verplicht in een strafzaak?** Een advocaat is verplicht in bepaalde situaties, zoals bij voorlopige hechtenis (bewaring of gevangenhouding), voor minderjarige verdachten, en bij ernstige strafbare feiten zoals zedenmisdrijven of geweldsdelicten. Ook als u niet in staat bent om uzelf adequaat te verdedigen, kan de rechter een advocaat verplicht stellen. Zonder advocaat kunt u in deze gevallen niet worden berecht. **Wat zijn mijn rechten tijdens een politieverhoor?** Tijdens een politieverhoor heeft u het recht om te zwijgen en het recht op bijstand van een advocaat. U hoeft geen antwoord te geven op vragen die u belasten. Een advocaat kan u adviseren over welke vragen u wel of niet moet beantwoorden. Ook kunt u om een pauze vragen als u dat nodig heeft. Laat u niet onder druk zetten om iets te zeggen zonder advocaat. **Hoeveel kost een eigen advocaat in een strafzaak?** De kosten van een eigen advocaat variëren sterk, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en de ervaring van de advocaat. Gemiddeld liggen de uurtarieven tussen €150 en €300. Voor een eenvoudige zaak kunt u rekenen op enkele duizenden euro’s, terwijl complexe zaken tienduizenden euro’s kunnen kosten. Vraag altijd vooraf naar een kostenraming en eventuele betalingsregelingen. **Wat gebeurt er als ik geen advocaat wil in mijn strafzaak?** Als u geen advocaat wilt, kunt u zichzelf verdedigen, maar dit wordt afgeraden, vooral bij ernstige zaken. In sommige gevallen, zoals bij voorlopige hechtenis of minderjarigheid, is een advocaat verplicht en zal de rechter er een voor u aanwijzen. Zonder advocaat loopt u het risico dat uw belangen niet goed worden behartigd en dat u belangrijke juridische mogelijkheden mist. ### TL;DR In strafzaken heeft u altijd recht op een advocaat, of dit nu een piketadvocaat is bij aanhouding of een eigen gekozen advocaat. Als u de kosten niet kunt betalen, kunt u gesubsidieerde rechtsbijstand aanvragen. Een advocaat is verplicht bij voorlopige hechtenis, voor minderjarigen en in ernstige zaken. Zorg dat u uw rechten kent, zoals het zwijgrecht tijdens een verhoor. ### Key Takeaways - U heeft altijd recht op een advocaat in strafzaken, vanaf het eerste verhoor tot en met hoger beroep. - Bij aanhouding krijgt u automatisch een piketadvocaat toegewezen voor gratis eerste bijstand. - Gesubsidieerde rechtsbijstand (toevoeging) is mogelijk als uw inkomen onder bepaalde grenzen valt. - Een advocaat is verplicht bij voorlopige hechtenis, voor minderjarigen en in ernstige strafzaken. - U kunt zelf een advocaat kiezen, maar kies bij voorkeur een strafrechtspecialist met relevante ervaring.