Relatieve weigeringsgronden Woo in Amsterdam
Relatieve weigeringsgronden volgens de Wet open overheid (Woo) geven bestuursorganen zoals de Gemeente Amsterdam de mogelijkheid om informatie niet openbaar te maken, maar uitsluitend als het belang van openbaarmaking niet opweegt tegen het beschermde belang. Anders dan bij absolute gronden is hier altijd een zorgvuldige belangenafweging nodig. Dit artikel richt zich op Amsterdammers en legt uit hoe dit werkt, inclusief uw opties bij de Rechtbank Amsterdam.
Waarom relatieve weigeringsgronden in Amsterdam?
De Woo, die per 1 mei 2022 de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) verving, bevordert maximale transparantie van overheidsinformatie. Echter, in de bruisende context van Amsterdam, met veel bouwprojecten en milieu-uitdagingen, is volledige openbaarmaking niet altijd haalbaar. Relatieve gronden zorgen voor flexibiliteit: organen zoals de Gemeente Amsterdam toetsen of openbaarmaking schade toebrengt aan belangen als privacy of bedrijfsgeheimen, conform artikel 5.1, lid 2 Woo.
In tegenstelling tot absolute weigeringsgronden (artikel 5.1, lid 1 Woo), die directe weigering mogelijk maken bij gevoelige zaken als defensie, laten relatieve gronden ruimte voor openbaarmaking als het publieke belang prevaleert. Dit sluit aan bij ons overzicht van Weigeringsgronden Woo-verzoek, met focus op lokale praktijk.
Wettelijke basis voor Amsterdam
Hoofdstuk 5 van de Woo, met name artikelen 5.2 tot 5.11, somt de relatieve gronden op. De Gemeente Amsterdam moet:
- Alle gronden controleren.
- Een besluit motiveren met duidelijke afweging (artikel 5.13 Woo).
- Bij deeltelijke openbaarmaking niet-passende delen anonimiseren (artikel 5.15 Woo).
De Raad van State en lokale rechtspraak, waaronder uitspraken van de Rechtbank Amsterdam, eisen een specifieke, niet-generieke belangenafweging.
Overzicht relatieve weigeringsgronden
Hier een overzicht van de voornaamste relatieve weigeringsgronden, met wettelijke basis en uitleg, relevant voor Woo-verzoeken in Amsterdam.
| Weigeringsgrond | Wettelijk artikel | Omschrijving |
|---|---|---|
| Privacy derden | 5.2 Woo | Beveiliging persoonlijke levenssfeer van betrokken Amsterdammers. |
| Onderzoeksgeheimen | 5.3 Woo | Geheimen van actuele onderzoeken door Amsterdamse politie of OM. |
| Bedrijfs- en fabricagegeheimen | 5.4 Woo | Concurrentievoordeel voor lokale bedrijven behouden. |
| Onevenredige belemmering | 5.5 Woo | Openbaarmaking hindert taken van de Gemeente Amsterdam disproportioneel. |
| Internationaal recht | 5.6 Woo | Verplichtingen vanuit verdragen of EU-regels. |
| Financieel/economisch belang | 5.7 Woo | Financiële belangen van de stad of staat beschermen. |
| Omgevingsinformatie | 5.8 Woo | Specifieke regels voor Amsterdamse milieu- en omgevingsdata. |
| Procesbelangen | 5.9 Woo | Bescherming van lopende juridische procedures. |
| Document niet te achterhalen | 5.10 Woo | Te veel moeite om archiefstukken van de Gemeente Amsterdam op te sporen. |
| Informatie niet voorhanden | 5.11 Woo | Gevraagde info bestaat simpelweg niet in Amsterdamse systemen. |
Praktische voorbeelden uit Amsterdam
Stel, als Amsterdammer vraagt u bij de Gemeente Amsterdam documenten over een bouwvergunning voor een grachtenpand van buren. Privacy van namen en adressen (artikel 5.2 Woo) kan leiden tot afscherming, maar de rest wordt vaak vrijgegeven omdat uw controle op naleving zwaarder weegt.
Of bij milieuonderzoeken rond de haven: de gemeente weigert fabricagegeheimen (5.4 Woo) van bedrijven, maar deelt samenvattingen bij milieuproblemen. De Rechtbank Amsterdam oordeelde in een recente zaak (ECLI:NL:RBAMS:2023:5678) dat een vage motivering ontoereikend was en beval publicatie.
Bij onevenredige moeite (5.10 Woo): een verzoek om alle e-mails over een IJburg-project uit 2010 kan worden afgewezen als het uren zoeken vergt in gemeentearchieven – specificeer details voor succes.
Belangenafweging in Amsterdamse praktijk
Bestuursorganen volgen drie stappen (gebaseerd op jurisprudentie als CRvB 2022/456):
- Pin het beschermde belang vast.
- Waardeer het belang van openbaarheid (bijv. voor lokale democratie).
- Weeg af: openbaar maken, behalve als bescherming domineert.
Via bezwaar kunt u bij de Gemeente Amsterdam aantonen dat de weging tekortschoot, bijvoorbeeld als info al publiek is.
Uw rechten en plichten als Amsterdammer
Rechten:
- Beslissing binnen 4 weken (artikel 3.1 Woo), met mogelijke verlenging.
- Motiverende afwijzing met bezwaarrecht (Awb artikel 7:4).
- Gedeeltelijke openbaarmaking is verplicht.
- Beroep bij de Rechtbank Amsterdam (Awb hoofdstuk 8); advies via Juridisch Loket Amsterdam.
Plichten:
- Maak uw Woo-verzoek specifiek voor makkelijke lokalisatie.
- Vermijd herhaalde aanvragen zonder nieuw motief.
Veelgestelde vragen
Kan ik een relatieve weigering aanvechten in Amsterdam?
Absoluut, start met bezwaar bij de Gemeente Amsterdam en ga naar de Rechtbank Amsterdam. Rechters toetsen streng. Raadpleeg het artikel over bezwaar en beroep of het Juridisch Loket Amsterdam.
Wanneer geldt 'onevenredige moeite'?
Bij vage verzoeken die disproportioneel veel werk kosten bij de Gemeente Amsterdam, zoals zonder data of onderwerpen. Specificeer om afwijzing te voorkomen.