Schadevergoeding van de overheid in Amsterdam

Schadevergoeding van de overheid in Amsterdam

In Amsterdam kunnen inwoners en ondernemers financiële compensatie eisen als ze schade ondervinden door acties of nalatigheden van overheidsinstanties, zoals de Gemeente Amsterdam. Dit omvat onrechtmatige besluiten, verwaarlozing of onteigening van eigendom. Het Nederlandse bestuursrecht biedt hierin bescherming tegen overheidsmacht, zodat Amsterdammers niet onvergoed worden geraakt door lokaal of nationaal overheidsoptreden, bijvoorbeeld bij stedelijke projecten langs de grachten of in de haven.

Wat is schadevergoeding van de overheid?

Binnen het bestuursrecht gaat schadevergoeding van de overheid over de compensatie van materiële of immateriële schade veroorzaakt door een onrechtmatige handeling van een bestuursorgaan, zoals de Gemeente Amsterdam. Dit varieert van economische verliezen door een foutief besluit tot letselschade door gebrekkig onderhoud van wegen of fietspaden in de stad. In tegenstelling tot claims tegen private partijen via civiel recht, vallen deze gevallen onder specifieke bestuursrechtelijke regels om de overheid verantwoordelijk te houden.

Centraal staat de zorgplicht van de overheid tegenover burgers. Wordt deze geschonden, dan is een claim mogelijk. Dit artikel belicht de procedure, die aansluit bij de civiele procedure tegen de overheid, met focus op bestuursrechtelijke elementen relevant voor Amsterdam.

Wettelijke basis

De regels voor schadevergoeding door de overheid zijn opgenomen in diverse wetten, met het Burgelijke Wetboek (BW) en de Algemene wet bestuursrecht (Awb) als kern.

• Artikel 6:162 BW: De basis voor onrechtmatige daad. Compensatie is haalbaar als de overheid onrechtmatig optreedt en dit direct leidt tot schade voor Amsterdammers.
• Artikel 3:106 BW: Gericht op bestuursorganen zoals de Gemeente Amsterdam. Aansprakelijkheid ontstaat bij schending van zorgvuldigheidsnormen, tenzij het algemeen belang prevaleert.
• Artikel 3:112 Awb: Behandelt de procedure in het bestuursrecht. Een claim begint met een administratief verzoek aan het bestuursorgaan, gevolgd door mogelijke toetsing bij de Rechtbank Amsterdam.
• Onteigeningswet (Ow): Bij onteigening, zoals voor stedelijke herontwikkeling in Amsterdam, geldt een aparte regeling (art. 40 e.v. Ow) met vergoeding voor planschade of onteigening.

Deze wetten balanceren burgersbescherming met overheidsbelangen, zodat instanties als de Gemeente Amsterdam accountable blijven voor hun keuzes in de bruisende hoofdstad.

Soorten schadevergoeding

De vormen van schadevergoeding hangen af van de schadeoorzaak. Hier een overzicht met Amsterdamse voorbeelden:

Praktische voorbeelden

Stel, u bent een ondernemer in de Jordaan en de Gemeente Amsterdam keurt een groot bouwproject goed dat schaduw werpt op uw terras, leidend tot minder klanten. U kunt planschade claimen via art. 3:106 BW. Begin met een verzoek aan de gemeente; bij afwijzing volgt de Rechtbank Amsterdam.

Een ander geval: nalatig onderhoud aan een grachtenbrug veroorzaakt overstroming in uw kelder. Dit valt onder onrechtmatige daad (art. 6:162 BW). Verzamel bewijs zoals foto's en facturen, en start een procedure. In 2022 ontving een Amsterdamse inwoner €50.000 schadevergoeding van de gemeente na een ongeval door slecht wegbeheer in de Pijp.

Rechten en plichten van Amsterdammers

Als inwoner van Amsterdam hebt u recht op een eerlijke behandeling van uw claim. Belangrijke rechten:

1. Recht op hoor en wederhoor: De overheid, zoals de Gemeente Amsterdam, moet uw verzoek onderzoeken en motiveren (art. 3:2 Awb).
2. Recht op beroep: Bij afwijzing kunt u binnen zes weken bezwaar aantekenen (art. 6:3 Awb) en naar de Rechtbank Amsterdam stappen.
3. Recht op volledige vergoeding: Inclusief rente en proceskosten, indien bewezen.

Plichten zijn:

• Schade tijdig melden, binnen twee jaar verjaring (art. 3:310 BW).
• Bewijs aanleveren: facturen, medische rapporten en getuigenissen.
• Meewerken aan onderzoek, bijvoorbeeld via het Juridisch Loket Amsterdam voor gratis advies.

In civiele zaken tegen de overheid gelden soortgelijke regels, maar bestuursclaims gaan vaak efficiënt via de bestuursrechter in Amsterdam (zie gerelateerd artikel).

De procedure stap voor stap

De claimprocedure voor schadevergoeding is gestructureerd:

1. Administratief verzoek: Leg een gemotiveerd verzoek voor bij het bestuursorgaan, zoals de Gemeente Amsterdam (art. 3:112 Awb). Beschrijf feiten, schadebedrag en bewijs.