Scheiding van tafel en bed is een alternatief voor echtscheiding waarbij het huwelijk formeel blijft bestaan, maar de verplichting om samen te wonen vervalt. Dit kan om religieuze of praktische redenen worden gekozen.
Wat is scheiding van tafel en bed?
Bij scheiding van tafel en bed blijft u juridisch getrouwd, maar vervallen de plicht tot samenwoning en de gemeenschap van goederen. U kunt niet opnieuw trouwen zolang de scheiding van tafel en bed voortduurt.
Verschil met echtscheiding
| Aspect | Scheiding tafel en bed | Echtscheiding |
|---|
| Huwelijk | Blijft bestaan | Ontbonden |
| Opnieuw trouwen | Niet mogelijk | Wel mogelijk |
| Erfrecht | Blijft bestaan | Vervalt |
| Gemeenschap goederen | Ontbonden | Ontbonden |
| Alimentatieplicht | Kan bestaan | Kan bestaan |
Redenen voor scheiding van tafel en bed
- Religieuze bezwaren: Sommige geloofsovertuigingen verbieden echtscheiding
- Behoud erfrecht: U blijft elkaars wettelijke erfgenaam
- Ziektekostenverzekering: Soms voordelig om als gezin verzekerd te blijven
- Pensioenrechten: Nabestaandenpensioen blijft behouden
- Bedenktijd: Mogelijkheid om later alsnog te verzoenen
Procedure
De procedure is vergelijkbaar met echtscheiding:
- Verzoekschrift via advocaat indienen bij rechtbank
- Gemeenschappelijk of eenzijdig verzoek mogelijk
- Uitspraak door rechter
- Inschrijving in register burgerlijke stand
Omzetting naar echtscheiding
Na minimaal 3 jaar scheiding van tafel en bed kan elk van de echtgenoten verzoeken om dit om te zetten in echtscheiding. Hiervoor is geen toestemming van de andere partner nodig.
Wat gebeurt er met kinderen bij scheiding van tafel en bed?
Net als bij echtscheiding moeten afspraken worden gemaakt over gezag, verblijf en kinderalimentatie. Een ouderschapsplan is verplicht als er minderjarige kinderen zijn.
Kan ik na scheiding van tafel en bed weer bij elkaar komen?
Ja, u kunt het samenleven hervatten zonder formaliteiten. De gemeenschap van goederen herleeft echter niet automatisch. Daarvoor moet u naar de notaris om opnieuw huwelijkse voorwaarden op te stellen.
Hoe zit het met erfrecht na scheiding van tafel en bed?
U blijft elkaars wettelijke erfgenaam. Wilt u dit niet, dan moet u een testament laten opstellen waarin u uw partner onterft. Anders erft uw partner volgens de wet.
## Veelgestelde vragen
**Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen scheiding van tafel en bed en een echtscheiding?**
Bij scheiding van tafel en bed blijft het huwelijk juridisch bestaan, waardoor u niet opnieuw kunt trouwen en elkaars erfgenaam blijft. Bij echtscheiding wordt het huwelijk ontbonden, waardoor u wel opnieuw kunt trouwen en het erfrecht vervalt. Beide scheidingen beëindigen de gemeenschap van goederen en kunnen alimentatieplicht met zich meebrengen. Scheiding van tafel en bed biedt meer flexibiliteit voor verzoening of behoud van bepaalde rechten, zoals pensioen.
**Hoe lang duurt de procedure voor scheiding van tafel en bed?**
De procedure duurt gemiddeld 3 tot 6 maanden, vergelijkbaar met een echtscheiding. Dit hangt af van de rechtbank en of het een gezamenlijk of eenzijdig verzoek is. Na indienen van het verzoekschrift via een advocaat volgt een zitting, waarna de rechter een uitspraak doet. Na de uitspraak moet de scheiding worden ingeschreven in het register van de burgerlijke stand.
**Kan ik alimentatie krijgen bij scheiding van tafel en bed?**
Ja, alimentatie (partner- en/of kinderalimentatie) kan worden vastgesteld bij scheiding van tafel en bed, net als bij echtscheiding. De hoogte en duur worden bepaald door de rechter op basis van inkomen, behoefte en draagkracht. Voor minderjarige kinderen is een ouderschapsplan verplicht waarin afspraken over alimentatie worden vastgelegd.
**Wat gebeurt er met mijn pensioen als ik kies voor scheiding van tafel en bed?**
Bij scheiding van tafel en bed blijft het nabestaandenpensioen behouden, omdat het huwelijk formeel blijft bestaan. Dit is een belangrijk voordeel ten opzichte van echtscheiding, waarbij dit recht vervalt. Voor het ouderdomspensioen kan er wel een verevening plaatsvinden, afhankelijk van de huwelijkse voorwaarden. Raadpleeg een advocaat of pensioenuitvoerder voor specifieke details.
**Hoe zet ik een scheiding van tafel en bed om in een echtscheiding?**
Na minimaal 3 jaar scheiding van tafel en bed kunt u eenzijdig verzoeken om omzetting naar echtscheiding. Hiervoor is geen toestemming van uw partner nodig. U dient een verzoek in via een advocaat, waarna de rechter de omzetting uitspreekt. Na inschrijving in het register is het huwelijk officieel ontbonden en kunt u opnieuw trouwen.
**Kan ik na scheiding van tafel en bed mijn partner onterven?**
Ja, maar dit vereist een testament. Zolang u geen testament opstelt, blijft uw partner uw wettelijke erfgenaam. Door een testament te laten opstellen bij de notaris kunt u uw partner onterven. Houd er rekening mee dat kinderen of andere wettelijke erfgenamen dan mogelijk meer erven. Bespreek uw wensen met een notaris voor een passende regeling.
**Wat zijn de kosten van een scheiding van tafel en bed?**
De kosten variëren, maar liggen gemiddeld tussen €1.500 en €3.000, afhankelijk van de complexiteit en of het een gezamenlijk of eenzijdig verzoek is. Dit omvat advocaatkosten, griffierechten (circa €300) en eventuele notariskosten voor het opstellen van nieuwe huwelijkse voorwaarden. Bij een laag inkomen kunt u mogelijk toeslag of gesubsidieerde rechtsbijstand aanvragen.
### TL;DR
Scheiding van tafel en bed is een alternatief voor echtscheiding waarbij het huwelijk formeel blijft bestaan, maar de plicht tot samenwoning vervalt. U kunt niet hertrouwen, maar behoudt rechten zoals erfrecht en nabestaandenpensioen. Na 3 jaar is omzetting naar echtscheiding mogelijk zonder toestemming van de partner.
### Key Takeaways
- Scheiding van tafel en bed beëindigt de samenwoning en gemeenschap van goederen, maar het huwelijk blijft juridisch bestaan.
- U blijft elkaars wettelijke erfgenaam en behoudt rechten zoals nabestaandenpensioen, tenzij u een testament opstelt.
- De procedure is vergelijkbaar met echtscheiding, met een gemiddelde duur van 3 tot 6 maanden.
- Na minimaal 3 jaar kan de scheiding eenzijdig worden omgezet in een echtscheiding.
- Voor minderjarige kinderen is een ouderschapsplan verplicht, waarin afspraken over gezag, verblijf en alimentatie worden vastgelegd.