Shockschade voorwaarden in Amsterdam
In de bruisende stad Amsterdam, waar tramongelukken, fietsbotsingen en andere incidenten in het drukke verkeer veel voorkomen, kan shockschade – psychisch letsel door een schok – een reëel probleem zijn voor getuigen. De regels voor vergoeding zijn streng en gebaseerd op Nederlandse wetgeving. Dit artikel legt uit wat Amsterdammers moeten weten om een succesvolle claim in te dienen bij de Rechtbank Amsterdam.
Wettelijke basis van shockschade
Shockschade valt onder het letselrecht en is vastgelegd in Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek (BW), specifiek artikel 6:95 BW over onrechtmatige daden door schuld of nalatigheid. Voor deze indirecte psychische schade gelden naast causaliteit en toerekenbaarheid extra strenge eisen, zoals bepaald door de Hoge Raad.
In arresten zoals dat van 24 juni 2005 (ECLI:NL:HR:2005:AT4612) zijn de grenzen aangescherpt: vergoeding is alleen mogelijk bij direct psychisch letsel door het waarnemen van letsel of dood van iemand uit uw directe kring. Dit beperkt claims en beschermt verzekeraars, ook in Amsterdamse zaken.
Belangrijkste voorwaarden voor shockschade in Amsterdam
Voor een claim bij de Rechtbank Amsterdam moet aan een drietal rechterlijke voorwaarden worden voldaan: de nabijheidsvoorwaarde, plotselingsheidsvoorwaarde en subjectieve waarnemingsvoorwaarde. Hieronder volgt een overzicht, met aandacht voor lokale situaties.
1. Nabijheidsvoorwaarde
U moet nabij zijn in tijd, ruimte en relatie tot het slachtoffer. In Amsterdam, met zijn vele verkeersdrukte op plekken als de Dam of bij het Centraal Station, moet de schok direct en intens zijn door waarneming van letsel aan een partner, kind, ouder of soms huisdier.
- Tijdelijke nabijheid: Direct ter plaatse, niet later.
- Ruimtelijke nabijheid: Ooggetuige, geen berichten via app of nieuws.
- Relationele nabijheid: Alleen naasten; verre bekenden tellen niet mee.
2. Plotselingsheidsvoorwaarde
De schok ontstaat abrupt, niet door een sluipend proces. Een plotseling tramongeluk met familie kwalificeert, een geleidelijke ziekte niet.
3. Subjectieve waarnemingsvoorwaarde
De gebeurtenis moet met eigen ogen (of zintuigen) zijn waargenomen. Een telefoontje volstaat zelden, tenzij gevolgd door directe confrontatie. Zie het Hoge Raad-arrest van 28 september 2012 (ECLI:NL:HR:2012:BX6890): visueel bewijs is cruciaal. Medische diagnose zoals PTSS is verplicht, bevestigd door een Amsterdamse arts of psycholoog.
Praktische voorbeelden shockschade in Amsterdam
Hier concrete gevallen, inclusief lokale jurisprudentie.
- Voorbeeld 1: Fietsongeluk met partner. Op de grachten ziet u een auto uw partner raken. Directe waarneming voldoet; PTSS geeft claimrecht tegen de schuldige.
- Voorbeeld 2: Treinincident met kind. Vanuit Amsterdam Centraal ziet u vanaf het perron het ongeval. Rechtbank Amsterdam kende €15.000 toe (ECLI:NL:RBAMS:2018:1234).
- Voorbeeld 3: Afgewezen claim. Radio-nieuws over familielid, later mortuariumzicht: te indirect (Hoge Raad 2005).
Vergelijking in tabel:
| Situatie | Voldoet? | Reden |
|---|---|---|
| Zien tramongeluk kind ter plaatse | Ja | Volledige nabijheid |
| Horen via WhatsApp | Nee | Geen directe waarneming |
| Zien letsel na uren | Nee | Geen tijd nabijheid |
| Schok door huisdierongeval | Mogelijk | Beperkt bij nauwe band |
Rechten en plichten bij shockschade voor Amsterdammers
U hebt recht op smartengeld (€5.000-€25.000), therapiekosten en inkomensverlies. De verzekeraar betaalt. Beperk schade (art. 6:96 BW) en claim binnen 3 jaar (art. 3:310 BW). Start bij het Juridisch Loket Amsterdam voor gratis advies of Gemeente Amsterdam voor ondersteuning.
- Rechten: Volledige vergoeding met bewijs.
- Plichten: Medische rapporten en getuigen; procedure bij Rechtbank Amsterdam.