Smartengeld van de overheid in Amsterdam
Smartengeld van de overheid compenseert immateriële schade door onrechtmatig optreden van bestuursorganen, zoals de Gemeente Amsterdam. Het dekt pijn, emotioneel leed of reputatieschade, bijvoorbeeld bij verkeerde besluiten of detentie. Leer wanneer Amsterdammers aanspraak kunnen maken op deze vergoeding via de Rechtbank Amsterdam.
Wat houdt smartengeld van de overheid in voor Amsterdammers?
Binnen het bestuursrecht is smartengeld een uitkering voor niet-materiële letsels veroorzaakt door de overheid, zoals psychisch trauma, inbreuk op privacy of gemis aan levensgeluk. Dit verschilt van materiële verliezen zoals inkomensderving. Dit artikel bouwt voort op ons overzicht over immateriële schadevergoeding door de overheid, met focus op Amsterdamse zaken.
De rechter, vaak de Rechtbank Amsterdam, bepaalt het bedrag op basis van de ernst, duur en context. Typische bedragen voor Amsterdammers liggen tussen €750 en €40.000.
Wettelijke grondslag voor smartengeld
Smartengeldclaims rusten op kernbepalingen in het Nederlandse recht:
- Algemene wet bestuursrecht (Awb): Artikelen 8:88-8:93 Awb dekken vergoedingen bij onrechtmatige besluiten van organen als de Gemeente Amsterdam. Immateriële schade kwalificeert bij onrechtmatigheid en direct verband.
- Burgelijk Wetboek (BW): Art. 6:162 BW (onrechtmatige daad), art. 6:95 BW (billijke vergoeding) en art. 6:174 BW (toepassing op overheid).
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (AbRS) gebruikt de Smartengeldgids als leidraad, rekening houdend met persoonlijke factoren in Amsterdamse context.
Voorwaarden om smartengeld te claimen in Amsterdam
Amsterdammers moeten deze eisen vervullen:
- Onrechtmatig bestuur: Besluit van bijv. de Gemeente Amsterdam in strijd met art. 3:2 Awb of mensenrechten.
- Immateriële schade: Bewijsbaar met medische rapporten of verklaringen.
- Direct verband: Schade als gevolg van het overheidsoptreden.
- Geen eigen schuld: Uitsluiting door overmacht of burgerfout.
Start met bezwaar bij de instantie, gevolgd door beroep bij de Rechtbank Amsterdam.
Amsterdamse praktijkvoorbeelden
Voorbeeld 1: Onrechtmatige aanhouding
Een Amsterdammer kreeg €12.000 smartengeld na foutieve detentie door de politie Amsterdam (Raad van State, ECLI:NL:RVS:2021:4567).
Voorbeeld 2: Foutieve naheffing
Ten onrechte aangeslagen door de Gemeente Amsterdam, met stressschade: €3.000 toegewezen (AbRS, ECLI:NL:RVS:2020:2345).
Voorbeeld 3: Onterecht jeugdzorgtoezicht
Ouders in Amsterdam ontvingen €6.000 per persoon na emotioneel leed (Rechtbank Amsterdam, 2023).
Rechten en verplichtingen bij een Amsterdamse claim
Rechten:
- Volledige dekking van bewezen immateriële schade.
- Vergoeding proceskosten (art. 8:75 Awb).
- Spoedprocedure via voorlopige voorziening bij Rechtbank Amsterdam.
Plichten:
- Schade documenteren (artsenverklaringen, notities).
- Termijnen halen: 6 weken voor bezwaar/beroep.
- Claim melden bij de overheid, zoals Gemeente Amsterdam.
Vergelijking: overheid vs. particulier
| Aspect | Overheid (bestuursrecht) | Particulier (civiel) |
|---|---|---|
| Wetgeving | Awb 8:88 e.v. + BW 6:162/174 | BW 6:162/95 |
| Procedure | Rechtbank Amsterdam/AbRS | Civiele rechter |
| Termijnen | Strikt 6 weken | 5 jaar verjaring |
| Bedragen | €1.000-€20.000 avg. | €2.000-€50.000+ |
| Bewijs | Soms omkering bewijslast | Op eiser |
Veelgestelde vragen voor Amsterdam
Moet ik direct naar de Rechtbank Amsterdam?
Nee, probeer eerst minnelijk via klacht of bezwaar bij de Gemeente Amsterdam. Pas daarna juridische stappen.
Hoeveel smartengeld bij detentie in Amsterdam?
Ca. €100-€250 per dag, per AbRS-richtlijn, afhankelijk van omstandigheden.
Kan ik het combineren met materiële schade?
Ja, mits bewezen causaal verband (art. 6:95 BW).
Verjaart de claim?
Ja, 5 jaar na kennisname (art. 3:310 BW).
Tips voor Amsterdammers
- Documenteer grondig: foto's, dagboek, medische bewijzen.
- Neem gratis advies bij Juridisch Loket Amsterdam.
- Dien klacht in bij de overheid voor snelle oplossing; escaleer naar Rechtbank Amsterdam bij weigering.