Terug naar Encyclopedie
Algemeen Bestuursrecht

Spoedeisende bestuursdwang

Spoedeisende bestuursdwang is direct ingrijpen zonder waarschuwing. Lees wanneer dit mag en wat je rechten zijn.

4 min leestijd

Bij spoedeisende bestuursdwang grijpt de overheid direct in zonder [voorafgaand besluit](https://rechtshulpamsterdam.nl/encyclopedie/bestuursdwang-zonder-voorafgaand-besluit). Dit mag alleen bij acute gevaar of ernstige overlast.

Wat is spoedeisende bestuursdwang?

Spoedeisende bestuursdwang is onmiddellijk ingrijpen door de overheid, zonder:

  • Voorafgaande waarschuwing
  • Last onder bestuursdwang
  • Begunstigingstermijn

Wanneer toegestaan?

Spoedeisende bestuursdwang mag alleen bij:

  • Acuut gevaar voor personen of zaken
  • Ernstige dreiging voor de openbare orde
  • Milieurampen of dreigend gevaar
  • Brandgevaar
  • Situaties waarin uitstel onverantwoord is

Procedure achteraf

Na toepassing van spoedeisende bestuursdwang:

  1. Zo snel mogelijk (binnen 48 uur) schriftelijk besluit opstellen
  2. Besluit bekendmaken aan de overtreder
  3. Kosten kunnen worden verhaald
  4. Bezwaar en beroep zijn mogelijk tegen dit besluit

Kostenverhaal

Ook bij spoedeisende bestuursdwang kunnen de kosten op de overtreder worden verhaald. Je kunt bezwaar maken tegen de hoogte of de [rechtmatigheid van het kostenverhaal](https://rechtshulpamsterdam.nl/encyclopedie/rechtmatig-overheidshandelen).

Veelgestelde vragen

Kan de gemeente mijn auto zomaar wegslepen?

Ja, bij foutparkeren dat gevaar oplevert kan de auto direct worden weggesleept. De kosten zijn voor jou.

Krijg ik geen waarschuwing vooraf?

Nee, dat is juist het kenmerk van spoedeisende bestuursdwang: de situatie vereist direct ingrijpen.

Kan ik achteraf nog bezwaar maken?

Ja, je kunt bezwaar maken tegen het besluit dat achteraf wordt opgesteld en tegen het kostenverhaal.

## Veelgestelde vragen **Wanneer mag de overheid spoedeisende bestuursdwang toepassen?** De overheid mag alleen ingrijpen met spoedeisende bestuursdwang bij acute situaties, zoals direct gevaar voor personen of eigendommen, ernstige verstoring van de openbare orde, milieurampen, brandgevaar of andere noodsituaties waarin uitstel onverantwoord is. Het moet gaan om een onmiddellijke dreiging die geen tijd laat voor een voorafgaand besluit of waarschuwing. **Wat zijn voorbeelden van spoedeisende bestuursdwang?** Voorbeelden zijn het wegslepen van een gevaarlijk geparkeerde auto, het sluiten van een onveilig pand bij brandgevaar, het opruimen van gevaarlijke stoffen na een ongeluk of het stilleggen van een bedrijf dat acute milieuvervuiling veroorzaakt. Ook het afbreken van een instortingsgevaarlijke constructie valt hieronder. **Hoe snel moet de overheid een besluit nemen na spoedeisende bestuursdwang?** De overheid moet binnen 48 uur na het ingrijpen een schriftelijk besluit opstellen en dit aan de betrokkene bekendmaken. Dit besluit legt uit waarom de maatregel nodig was en wat de gevolgen zijn, zoals eventuele kostenverhaling. Dit geeft je de mogelijkheid om bezwaar te maken. **Kan ik bezwaar maken tegen spoedeisende bestuursdwang?** Ja, je kunt zowel bezwaar maken tegen het achteraf opgestelde besluit als tegen het kostenverhaal. Dit doe je bij de instantie die de maatregel heeft genomen. Het is verstandig om juridisch advies in te winnen, vooral als je twijfelt over de rechtmatigheid van het ingrijpen of de hoogte van de kosten. **Wie betaalt de kosten van spoedeisende bestuursdwang?** De kosten van de maatregel, zoals sleepposten of opruimkosten, kunnen op jou als overtreder worden verhaald. Je ontvangt hiervoor een rekening. Je kunt bezwaar maken tegen de hoogte van de kosten of de toerekening ervan, bijvoorbeeld als je van mening bent dat de overheid onterecht heeft ingegrepen. **Wat kan ik doen als mijn eigendom is beschadigd tijdens spoedeisende bestuursdwang?** Als jouw eigendom onnodig of onzorgvuldig is beschadigd tijdens het ingrijpen, kun je een schadevergoeding claimen. Dit doe je door een bezwaarschrift in te dienen bij de betreffende overheidsinstantie. Verzamel bewijs, zoals foto’s of getuigenverklaringen, om je claim te ondersteunen. **Hoe weet ik of de overheid rechtmatig heeft gehandeld?** De overheid moet kunnen aantonen dat er sprake was van een acute noodsituatie en dat het ingrijpen proportioneel was. Je kunt dit laten toetsen door een jurist of het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) of de bestuursrechter. Het achteraf opgestelde besluit moet duidelijk maken waarom de maatregel noodzakelijk was. ### TL;DR Spoedeisende bestuursdwang is een uitzonderlijke maatregel waarbij de overheid direct ingrijpt bij acute gevaarlijke situaties, zonder voorafgaande waarschuwing. Binnen 48 uur moet een besluit volgen, waarna bezwaar mogelijk is. De kosten kunnen op de overtreder worden verhaald, maar hiertegen kun je ook bezwaar maken. ### Key Takeaways - Spoedeisende bestuursdwang mag alleen worden toegepast bij acute gevaarlijke situaties of ernstige overlast. - De overheid moet binnen 48 uur een schriftelijk besluit opstellen en bekendmaken aan de betrokkene. - Je kunt bezwaar maken tegen zowel het besluit als het kostenverhaal. - De kosten van de maatregel kunnen op de overtreder worden verhaald, maar dit is aanvechtbaar. - Bij onrechtmatig of onzorgvuldig handelen kun je schadevergoeding claimen.