Stiefouderadoptie is de adoptie van een kind door de partner van een ouder. De stiefouder wordt dan de juridische ouder van het kind, naast de biologische ouder.
Wanneer stiefouderadoptie?
Stiefouderadoptie kan worden overwogen als:
- De andere biologische ouder is overleden
- De andere biologische ouder is onbekend
- De andere biologische ouder is uit de ouderlijke macht gezet
- De andere biologische ouder stemt in met adoptie
Voorwaarden
| Voorwaarde | Toelichting |
|---|
| Relatie met ouder | Getrouwd, geregistreerd partnerschap of 3+ jaar samenwonend |
| Verzorging | Minimaal 1 jaar het kind verzorgd |
| Leeftijdsverschil | Stiefouder minimaal 18 jaar ouder dan kind |
| Belang kind | Adoptie moet in belang van het kind zijn |
Toestemming
Voor stiefouderadoptie is toestemming nodig van:
- De partner (de biologische ouder)
- De andere biologische ouder (als deze gezag heeft of contact)
- Het kind vanaf 12 jaar
Vervangende toestemming
Als de andere biologische ouder geen toestemming geeft, kan de rechter vervangende toestemming geven als:
- Het kind niets meer van die ouder te verwachten heeft, of
- De weigering misbruik van het toestemmingsrecht is
Gevolgen
- Stiefouder wordt juridisch ouder
- Band met andere biologische ouder wordt verbroken
- Kind kan naam van stiefouder krijgen
- Kind wordt erfgenaam van stiefouder
- Onderhoudsplicht andere biologische ouder vervalt
Procedure
- Verzoekschrift bij rechtbank via advocaat
- Raad voor de Kinderbescherming doet onderzoek
- Zitting bij de rechter
- Rechter spreekt adoptie uit
Verliest mijn kind contact met de andere ouder na stiefouderadoptie?
Na stiefouderadoptie is er juridisch geen band meer met de andere ouder. Of er nog contact is, hangt af van afspraken. De rechter kan bij de adoptie een omgangsregeling vaststellen.
Kan de biologische ouder de adoptie tegenhouden?
Als de biologische ouder geen toestemming geeft, kan de rechter toch vervangende toestemming verlenen als dit in het belang van het kind is en de ouder het kind verwaarloost of geen contact heeft.
Verandert de naam van mijn kind automatisch?
Nee, bij de adoptie-uitspraak kan worden verzocht om naamswijziging. Het kind kan de naam van de stiefouder krijgen of een dubbele naam. De rechter beslist hierover.
## Veelgestelde vragen
**Hoe lang duurt de procedure voor stiefouderadoptie?**
De procedure duurt gemiddeld 6 tot 12 maanden, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en de werklast van de rechtbank. Het begint met het indienen van een verzoekschrift via een advocaat, gevolgd door een onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming. Daarna volgt een zitting bij de rechter, die uiteindelijk de adoptie al dan niet uitspreekt. Vertraging kan optreden als de andere biologische ouder bezwaar maakt.
**Wat kost een stiefouderadoptie en wie betaalt dit?**
De kosten variëren, maar reken op €1.500 tot €3.500. Dit omvat griffierechten (ca. €300-€500), advocaatkosten (€1.000-€2.500) en eventuele kosten voor het onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming. De verzoeker(s) betalen deze kosten. In sommige gevallen kan gesubsidieerde rechtsbijstand (toevoeging) worden aangevraagd als het inkomen laag is.
**Kan mijn kind later nog contact hebben met de andere biologische ouder na adoptie?**
Juridisch gezien eindigt de ouder-kindrelatie na adoptie, maar praktisch contact is mogelijk als beide partijen dit willen. De rechter kan bij de adoptie een omgangsregeling vaststellen als dit in het belang van het kind is. Bespreek dit van tevoren met je advocaat, zodat eventuele afspraken in het adoptieverzoek worden opgenomen.
**Moet mijn kind ook toestemming geven voor de adoptie?**
Ja, kinderen vanaf 12 jaar moeten schriftelijk toestemming geven. Jongere kinderen worden door de rechter gehoord als zij in staat zijn hun mening te uiten (meestal vanaf 6-8 jaar). De rechter weegt hun mening mee, maar beslist uiteindelijk wat in het belang van het kind is. Het kind heeft recht op een eigen advocaat tijdens de procedure.
**Wat gebeurt er met de onderhoudsplicht van de andere ouder na adoptie?**
Na stiefouderadoptie vervalt de wettelijke onderhoudsplicht van de andere biologische ouder. De stiefouder neemt deze verplichting over. Dit betekent dat de stiefouder financieel verantwoordelijk wordt voor het kind, net als bij een biologisch kind. De andere ouder hoeft dan geen alimentatie meer te betalen, tenzij hier andere afspraken over zijn gemaakt.
**Kunnen we de adoptie ongedaan maken als het later niet goed gaat?**
Stiefouderadoptie is in principe onherroepelijk. Alleen in zeer uitzonderlijke gevallen kan een adoptie worden vernietigd, bijvoorbeeld bij dwaling of bedrog. Dit is een complexe procedure met strenge voorwaarden. Overweeg daarom goed of adoptie de juiste stap is en bespreek alternatieven (zoals gezamenlijk gezag) met een familierechtadvocaat.
**Hoe werkt het met erfrecht na stiefouderadoptie?**
Na adoptie erft het kind automatisch van de stiefouder, net zoals van een biologisch kind. Tegelijkertijd verliest het kind het erfrecht van de andere biologische ouder en diens familie. Dit geldt ook andersom: de stiefouder en diens familie erven van het kind. Het is verstandig om een testament op te stellen om de erfrechtelijke positie verder te regelen.
### TL;DR
Stiefouderadoptie maakt een stiefouder juridisch ouder van het kind, met alle rechten en plichten van een biologische ouder. Het proces duurt 6-12 maanden, vereist toestemming van betrokkenen en is alleen mogelijk als het in het belang van het kind is. Na adoptie vervalt de juridische band met de andere biologische ouder, inclusief onderhoudsplicht en erfrecht.
### Key Takeaways
- Stiefouderadoptie is alleen mogelijk als de andere biologische ouder is overleden, onbekend is, uit de ouderlijke macht is gezet of toestemming geeft
- De stiefouder moet minimaal 1 jaar voor het kind hebben gezorgd en minimaal 18 jaar ouder zijn dan het kind
- Na adoptie verbreekt het kind de juridische band met de andere biologische ouder, inclusief onderhoudsplicht en erfrecht
- Kinderen vanaf 12 jaar moeten toestemming geven, jongere kinderen worden gehoord door de rechter
- De procedure verloopt via de rechtbank met tussenkomst van een advocaat en de Raad voor de Kinderbescherming