Strafbare poging in Amsterdam

Strafbare poging in Amsterdam

Een strafbare poging betreft een onvoltooid misdrijf waarbij concrete stappen zijn gezet om een strafbaar feit te plegen. In het Nederlandse strafrecht, dat ook geldt voor Amsterdam, kun je al strafbaar zijn voordat het delict is afgerond. Dit artikel richt zich op Amsterdammers en legt uit wat dit inhoudt, hoe het werkt bij de Rechtbank Amsterdam en welke consequenties eraan vastzitten.

Wat is een strafbare poging?

Het strafrecht onderscheidt voltooide delicten, pogingen en voorbereidende handelingen. Een strafbare poging ontstaat wanneer de dader start met de uitvoering, maar het misdrijf niet afrondt. Dit beschermt de openbare orde in steden als Amsterdam tegen gevaarlijke intenties.

De Hoge Raad stelt drie eisen voor strafbaarheid:

• Wederrechtelijke intentie: De dader moet bewust het misdrijf willen plegen.
• Start van uitvoering: Een directe, concrete actie richting het delict.
• Dadelijkheid: Voltooiing moet imminent zijn, zonder louter planning.

Dit scheidt poging van niet-strafbare voorbereiding. Meer details in ons artikel over Poging en voorbereiding.

Wettelijke grondslag

Artikel 45 Wetboek van Strafrecht (Sr) regelt dit: "Poging tot misdrijf wordt gestraft, indien het misdrijf door den dader niet is voltooid, met gevangenisstraf van ten hoogste de helft van de maximumstraf voor het misdrijf." Bij de Rechtbank Amsterdam wordt dit vaak toegepast in stedelijke zaken.

Voor overtredingen geldt art. 46 Sr, maar poging daartoe is zeldzaam strafbaar. Bepaalde delicten, zoals moord (art. 287 Sr) of diefstal (art. 310 Sr), hebben specifieke regels. Dit dient preventie in drukke gebieden als Amsterdam.

Eisen voor strafbaarheid

Alle drie voorwaarden moeten kloppen:

1. Wederrechtelijke intentie: Bewijsbaar via bewijs, zoals camerabeelden uit Amsterdamse straten.
2. Begin uitvoering: Het cruciale moment, bv. bij fietsdiefstal het lostrekken van het slot op een Amsterdamse gracht.
3. Dadelijkheid: Afronding moet dichtbij zijn. Bij vrijwillig afzien (art. 46b Sr) kan strafvermindering volgen.

Vrijwillig afzien

Art. 46b Sr laat rechters bij Rechtbank Amsterdam straffen matigen als de dader uit eigen beweging stopt, bv. door gewetenswroeging.

Voorbeelden uit de praktijk

Voorbeeld: Iemand probeert een scooter te stelen in de Jordaan door het slot te forceren, maar wordt gestopt door voorbijgangers. Dit is poging tot diefstal.

Of: Een vuurwapen richten op iemand in de Pijp met een slaapkogel – poging tot moord (HR 12 april 2005, ECLI:NL:HR:2005:AT3689).

Tegenvoorbeeld: Een breekijzer kopen voor een inbraak in de Kinkerbuurt is slechts voorbereiding.

Straffen voor poging

Maximaal helft van de straf voor het voltooid delict (art. 45 Sr), met ruimte voor matiging door de rechter.

In Amsterdam komen ook taakstraffen of voorwaarden voor, plus schadeclaims.

Rechten en verplichtingen

Als verdachte bij Rechtbank Amsterdam:

• Zwijgrecht en advocaat vanaf eerste verhoor (art. 40 Sv).
• Inzage dossier via politie of rechtbank.
• Medewerking, maar geen zelfbeschuldiging.

Als slachtoffer: Aangifte bij Amsterdamse politie en claim via strafprocedure (art. 51a Sv). Neem contact op met Juridisch Loket Amsterdam voor gratis advies.

Toepassing van het wapeningsbeginsel: straf niet hoger dan geëist.

Veelgestelde vragen

Tips voor Amsterdammers

• Zoek meteen hulp bij Juridisch Loket Amsterdam of een lokale advocaat bij verdenking.
• Documenteer vrijwillig afzien met getuigen of beelden.
• Slachtoffers: Doe aangifte bij de politie Amsterdam en vraag een deskundige.
• Preventie: Meld verdachte situaties aan de Gemeente Amsterdam of politie via 0900-8844.