Terugvordering bijstand

De gemeente kan bijstand terugvorderen als je ten onrechte uitkering hebt ontvangen. Dit kan ook gebeuren zonder dat je iets fout hebt gedaan. Lees wanneer terugvordering mogelijk is en wat je rechten zijn.

Wanneer terugvordering?

De gemeente kan bijstand terugvorderen in verschillende situaties:

• Schending inlichtingenplicht: je hebt niet alle informatie doorgegeven
• Fraude: je hebt bewust onjuiste informatie gegeven
• Achteraf gebleken inkomen: je ontving inkomen dat later bekend werd
• Onverschuldigde betaling: de gemeente heeft een fout gemaakt
• Te hoog voorschot: je kreeg een voorschot dat hoger bleek dan je recht

Hoogte terugvordering

Situatie	Terugvordering	Boete
Administratieve fout gemeente	100% van teveel ontvangen	Geen
Niet doorgeven wijziging	100% van teveel ontvangen	Mogelijk
Opzettelijke fraude	100% van teveel ontvangen	Tot 100% extra

Boete bij fraude

Bij het niet nakomen van de inlichtingenplicht kan de gemeente een boete opleggen:

• Standaardboete: 50% van het benadelingsbedrag
• Bij grove schuld: 75% van het benadelingsbedrag
• Bij opzet: 100% van het benadelingsbedrag
• Minimumboete: € 150

Terugbetaling

De gemeente moet rekening houden met je draagkracht:

• Als je nog bijstand ontvangt: maximaal 5% per maand ingehouden
• Bij fraude: maximaal 10% per maand ingehouden
• Beslagvrije voet moet altijd worden gerespecteerd

Bezwaar maken

Je kunt bezwaar maken tegen een terugvorderingsbesluit binnen 6 weken. Let op:

• Controleer of de berekening klopt
• Ga na of je alle informatie wel hebt doorgegeven
• Vraag om een betalingsregeling als je niet in één keer kunt betalen

Veelgestelde vragen

## Veelgestelde vragen **Wat moet ik doen als ik een terugvorderingsbesluit van de gemeente ontvang?** Controleer eerst of de berekening klopt en of je alle wijzigingen tijdig hebt doorgegeven. Maak binnen 6 weken bezwaar als je het niet eens bent met het besluit. Vraag direct om een betalingsregeling als je het bedrag niet in één keer kunt betalen. Bewaar alle correspondentie en bewijsstukken. Bij twijfel kun je juridisch advies inwinnen bij een sociaal raadsliedenbureau of een advocaat gespecialiseerd in bijstandszaken. **Kan de gemeente mijn hele bijstandsuitkering inhouden om de terugvordering te verrekenen?** Nee, de gemeente mag maximaal 5% van je bijstandsuitkering per maand inhouden (10% bij fraude). Daarnaast moet altijd de beslagvrije voet gerespecteerd worden, zodat je voldoende geld overhoudt voor noodzakelijke levensbehoeften. Je hebt recht op een redelijke betalingsregeling die past bij je financiële situatie. Vraag hier expliciet om als de voorgestelde inhouding te zwaar is. **Hoe kan ik aantonen dat ik geen schuld heb aan de onterecht ontvangen bijstand?** Verzamel alle bewijsstukken die aantonen dat je tijdig en volledig alle wijzigingen hebt doorgegeven, zoals kopieën van e-mails, brieven of schermprints van digitale meldingen. Bewaar ook bewijs van je inspanningen om informatie te verkrijgen (bijv. als je werkgever geen loonstrook wilde geven). Een goede administratie is cruciaal. Bij een bezwaarprocedure kun je deze documenten gebruiken om je goede trouw aan te tonen. **Wat gebeurt er als ik de terugvordering niet kan betalen?** De gemeente is verplicht rekening te houden met je draagkracht. Je kunt altijd een betalingsregeling aanvragen waarbij je maandelijks een bedrag betaalt dat je kunt missen. Als je helemaal geen inkomen hebt, kan de terugvordering soms (tijdelijk) worden opgeschort. In uitzonderlijke gevallen kun je kwijtschelding aanvragen, bijvoorbeeld als je te goeder trouw was en de fout niet had kunnen voorkomen. **Kan ik bezwaar maken tegen een boete die de gemeente oplegt?** Ja, je kunt binnen 6 weken bezwaar maken tegen zowel de terugvordering als de boete. Bij een boete moet je vooral kijken of de hoogte terecht is (50%, 75% of 100% van het benadelingsbedrag). Argumenteer waarom je geen opzet of grove schuld had. Een sociaal raadsman of advocaat kan je helpen met het opstellen van een sterk bezwaarschrift. Bewijs dat je meewerkt kan de boete soms verlagen. **Hoe lang duurt het voordat de gemeente beslist over mijn bezwaar?** De gemeente heeft wettelijk 6 weken de tijd om te beslissen op je bezwaar, met een mogelijke verlenging van 6 weken. In de praktijk duurt het vaak langer, soms enkele maanden. Je ontvangt altijd een ontvangstbevestiging en wordt op de hoogte gehouden van de voortgang. Als de termijn wordt overschreden, kun je een dwangsom eisen of een beroep bij de rechtbank instellen wegens termijnoverschrijding. **Wat zijn mijn rechten als de gemeente dreigt met incassomaatregelen?** De gemeente mag pas overgaan tot incassomaatregelen (zoals beslag) als je niet meewerkt aan een betalingsregeling. Je hebt altijd recht op een redelijke termijn om te betalen en op respectering van de beslagvrije voet. Bij beslag op je bankrekening kun je een beroep doen op de beslagvrije voet. Laat je bij dreigende incasso direct adviseren door een sociaal raadsman of juridisch loket om je rechten te beschermen. ### TL;DR De gemeente kan bijstand terugvorderen bij fouten, onjuiste informatie of fraude, zelfs als je niets verkeerd hebt gedaan. Je moet altijd terugbetalen, maar de hoogte en betalingsvoorwaarden hangen af van de situatie. Tegen een terugvorderingsbesluit kun je binnen 6 weken bezwaar maken en altijd om een betalingsregeling vragen. ### Key Takeaways - De gemeente kan bijstand terugvorderen in verschillende situaties, waaronder administratieve fouten, niet doorgegeven wijzigingen of fraude. - Bij fraude kan de gemeente naast 100% terugvordering ook een boete opleggen tot 100% van het benadelingsbedrag. - Je hebt altijd recht op een betalingsregeling die past bij je draagkracht, met een maximale inhouding van 5% (of 10% bij fraude) van je uitkering. - Binnen 6 weken kun je bezwaar maken tegen een terugvorderingsbesluit; verzamel hiervoor alle relevante bewijsstukken. - De beslagvrije voet moet altijd gerespecteerd worden, zodat je voldoende geld overhoudt voor noodzakelijke levensbehoeften.