Terug naar Encyclopedie
Strafrecht

Transactie en strafbeschikking

Het OM kan zaken afdoen via transactie of strafbeschikking. Lees over de verschillen en wanneer verzet mogelijk is.

5 min leestijd

Het Openbaar Ministerie kan een zaak zelf afdoen zonder rechter via een transactie of strafbeschikking. De verdachte betaalt een boete of doet een taakstraf en wordt dan niet verder vervolgd.

Transactie (schikking)

Bij een transactie (artikel 74 Sr) biedt het OM aan om de zaak niet te vervolgen als de verdachte een geldbedrag betaalt. Na betaling vervalt het recht tot vervolging.

Kenmerken transactie

  • Vrijwillig - verdachte hoeft niet te accepteren
  • Betaling aan de Staat
  • Geen strafblad (na 5 jaar niet meer zichtbaar)
  • Geen schulderkenning

Strafbeschikking

De strafbeschikking (artikel 257a Sv) is een beslissing van het OM waarbij een straf wordt opgelegd zonder tussenkomst van de rechter.

Mogelijke straffen

  • Geldboete
  • Taakstraf (maximaal 180 uur)
  • Ontzegging rijbevoegdheid (maximaal 6 maanden)
  • Gedragsaanwijzing

Verschil met transactie

Anders dan bij transactie:

  • De strafbeschikking is een schuldvaststelling
  • Komt op het strafblad
  • Kan worden afgedwongen

Verzet

Tegen een strafbeschikking kan verzet worden ingesteld. De zaak gaat dan alsnog naar de rechter die opnieuw oordeelt. De rechter is niet gebonden aan de strafbeschikking.

Wanneer?

Transactie en strafbeschikking worden gebruikt bij:

  • Veelvoorkomende criminaliteit (winkeldiefstal, vernieling)
  • Verkeersmisdrijven
  • Lichte geweldsdelicten
  • Fraude met lagere bedragen

Veelgestelde vragen

Wat gebeurt er als ik verdacht ben van een misdrijf?

Je hebt recht op juridische hulp, je kunt zwijgen, en de politie moet je rechten uitleggen. Verdacht zijn is niet hetzelfde als schuldig.

Hoe lang kan ik in voorarrest worden gehouden?

Maximaal 10 dagen zonder proces, daarna moet rechter voorarrest goedkeuren. Voorarrest mag niet onbeperkt duren.

Wat is het verschil tussen een misdrijf en overtreding?

Een misdrijf is ernstiger en kan met gevangenisstraf worden bestraft. Een overtreding kan met geldboete worden afgehandeld.

Heb ik recht op een advocaat?

Ja, je hebt altijd recht op juridische bijstand. Dit kan gratis zijn als je dit niet kunt betalen.

Kan ik in hoger beroep gaan?

Ja, je kunt tegen de uitspraak in beroep gaan bij het gerechtshof.

## Veelgestelde vragen **Wat is het verschil tussen een transactie en een strafbeschikking?** Een transactie is een vrijwillig aanbod van het OM waarbij je een geldboete betaalt om vervolging te voorkomen. Het komt niet op je strafblad (na 5 jaar). Een strafbeschikking is een opgelegde straf door het OM zonder rechter, waarbij je schuld wordt vastgesteld. Deze komt wel op je strafblad en kan worden afgedwongen. Bij een strafbeschikking kun je verzet aantekenen, bij een transactie niet. **Kan ik weigeren een transactie of strafbeschikking te accepteren?** Bij een transactie kun je weigeren, omdat deze vrijwillig is. Als je niet betaalt, kan het OM alsnog besluiten je te vervolgen. Bij een strafbeschikking heb je geen keuze: deze wordt opgelegd. Je kunt wel verzet aantekenen, waarna de rechter de zaak opnieuw beoordeelt. Het is verstandig juridisch advies in te winnen voordat je besluit. **Hoe lang blijft een strafbeschikking op mijn strafblad staan?** Een strafbeschikking komt op je strafblad te staan en blijft daar in principe levenslang zichtbaar. Voor bepaalde doeleinden, zoals een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), kan dit gevolgen hebben. Na verloop van tijd (bijvoorbeeld na 4 jaar voor lichte vergrijpen) kan het minder zwaar meewegen. Raadpleeg een advocaat voor specifieke situaties. **Wat gebeurt er als ik de boete van een strafbeschikking niet betaal?** Als je de boete niet betaalt, kan het OM de inning afdwingen via het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB). Dit kan leiden tot loonbeslag of beslag op bezittingen. Daarnaast kan het OM besluiten de zaak alsnog aan de rechter voor te leggen, wat kan resulteren in een zwaardere straf. Het is belangrijk om tijdig verzet aan te tekenen als je het niet eens bent met de strafbeschikking. **Kan ik een taakstraf krijgen in plaats van een geldboete?** Ja, bij een strafbeschikking kan het OM een taakstraf opleggen van maximaal 180 uur. Dit is afhankelijk van de aard van het delict en je persoonlijke omstandigheden. Een taakstraf is een alternatief voor een geldboete, maar je kunt niet zelf kiezen. Als je liever een taakstraf hebt, kun je dit bespreken met je advocaat of het OM. **Hoe dien ik verzet in tegen een strafbeschikking?** Verzet tegen een strafbeschikking moet schriftelijk worden ingediend bij het OM binnen 14 dagen na ontvangst. Je kunt hiervoor een standaardformulier gebruiken dat bij de strafbeschikking wordt meegezonden. Het is verstandig om juridische hulp in te schakelen, omdat de rechter de zaak volledig opnieuw beoordeelt. Na verzet wordt de zaak doorgestuurd naar de rechter. **Wat zijn de gevolgen van een transactie voor mijn rijbewijs?** Een transactie heeft geen directe gevolgen voor je rijbewijs, omdat het geen schuldvaststelling is. Echter, als het delict verband houdt met verkeersovertredingen (bijv. rijden onder invloed), kan het CBR alsnog maatregelen nemen, zoals een rijverbod of verplichte cursus. Bij een strafbeschikking kan het OM wel direct een ontzegging van de rijbevoegdheid opleggen. ### TL;DR Het OM kan een zaak afdoen via een transactie (vrijwillige boete, geen strafblad) of een strafbeschikking (opgelegde straf, wel strafblad). Tegen een strafbeschikking kun je verzet aantekenen, waarna de rechter de zaak opnieuw bekijkt. Beide opties worden gebruikt voor lichtere delicten en verkeersovertredingen. ### Key Takeaways - Een transactie is vrijwillig en komt niet op je strafblad (na 5 jaar), terwijl een strafbeschikking een opgelegde straf is die wel op je strafblad staat. - Tegen een strafbeschikking kun je binnen 14 dagen verzet aantekenen, waarna de rechter de zaak opnieuw behandelt. - Weigeren van een transactie kan leiden tot vervolging, terwijl een strafbeschikking afgedwongen kan worden. - Zowel transacties als strafbeschikkingen worden gebruikt voor lichtere delicten zoals winkeldiefstal, verkeersovertredingen en kleine fraudezaken. - Bij een strafbeschikking kunnen straffen zoals een geldboete, taakstraf (max. 180 uur) of rijontzegging (max. 6 maanden) worden opgelegd.