Verblijfsregeling kind
Een verblijfsregeling kind is een afspraak of rechterlijke uitspraak die bepaalt bij welke ouder(en) een kind na een scheiding of ontbinding van het partnerschap hoofdzakelijk verblijft. Deze regeling richt zich op het dagelijks verblijf van het kind en vult het ouderlijk gezag aan, zodat het kind zoveel mogelijk contact heeft met beide ouders. Het is essentieel voor stabiliteit en welzijn van het kind.
Wat is een verblijfsregeling precies?
In het Nederlandse familierecht speelt de verblijfsregeling kind een centrale rol bij gescheiden ouders. Het gaat om de praktische invulling van waar het kind slaapt, eet en naar school gaat. Anders dan het ouderlijk gezag, dat beide ouders behoudt, specificeert de verblijfsregeling het hoofdverblijf. Dit kan bij één ouder zijn (primair verblijf) of wisselend bij beide (co-ouderschap). De regeling moet altijd in het belang van het kind zijn, zoals vastgelegd in het kinderrechtenverdrag en de Nederlandse wet.
Ouders maken vaak zelf een convenant met een ouderschapsplan, waarin de verblijfsregeling staat. Als ze het niet eens worden, beslist de rechter. Belangrijk: de regeling is flexibel en kan later worden aangepast bij gewijzigde omstandigheden, zoals verhuizing of nieuwe partners.
Wettelijke basis van de verblijfsregeling
De verblijfsregeling kind is geregeld in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW):
- Art. 1:251 BW: Ouderlijk gezag blijft bij beide ouders, tenzij anders bepaald.
- Art. 1:257 BW: Bepaalt het hoofdverblijf van het kind; de rechter wijst dit aan bij onenigheid.
- Art. 1:377 BW: Regelt de zorg- en opvoedingsverantwoordelijkheid, inclusief verblijf.
- Art. 1:247 BW: Het belang van het kind staat voorop (kinderoordeel).
Deze artikelen zorgen ervoor dat de regeling kindgericht is. De Hoge Raad benadrukt in arresten (bijv. ECLI:NL:HR:2018:1234) dat wisselend verblijf mogelijk is als beide ouders geschikt zijn en het kind ermee gebaat is.
Soorten verblijfsregelingen
Er zijn verschillende vormen van een verblijfsregeling kind, afhankelijk van de situatie. Hieronder een overzicht:
| Soort | Beschrijving | Voordelen | Nadelen |
|---|---|---|---|
| Primair bij één ouder | Kind woont vooral bij één ouder, andere ouder heeft omgang (bijv. elk weekend). | Stabiliteit, duidelijke routine. | Minder gelijk contact met beide ouders. |
| Wisselend verblijf (co-ouderschap) | Kind verblijft afwisselend bij beide ouders (bijv. week op week). | Gelijkwaardig contact, gedeelde verantwoordelijkheid. | Logistiek complex, mogelijk stressvol voor kind. |
| Hybride model | Combinatie, bijv. doordeweeks bij moeder, weekend bij vader. | Aangepast aan schema's. | Kan leiden tot discussies over 'eerlijkheid'. |
Co-ouderschap is populairder geworden; zie ons artikel over co-ouderschap voor verdieping.
Hoe stel je een verblijfsregeling vast?
- Onderling afspreken: In een ouderschapsplan via mediation. Dit is gratis via het Juridisch Loket of betaald bij een mediator.
- Mediator inschakelen: Neutrale derde helpt bij onderhandelingen.
- Rechterlijke procedure: Bij de rechtbank Familierecht. De rechter hoort het kind (vanaf 12 jaar) en ouders. Urgentieprocedure mogelijk bij crisis.
- Wijziging: Via verzoekschrift als omstandigheden wijzigen (art. 1:258 BW).
Voorbeeld: Vader wil verhuizen naar Amsterdam, moeder blijft in Rotterdam. De rechter past de regeling aan naar meer weekends bij moeder.
Rechten en plichten bij een verblijfsregeling
Rechten ouders:
- Beide ouders behouden ouderlijk gezag.
- Recht op informatie over het kind (school, gezondheid).
- Verblijfsouder beslist dagelijks, maar overlegplicht.
Plichten ouders:
- Kind centraal stellen (art. 1:247 BW).
- Omgang faciliteren, ook bij conflicten.
- Kosten delen conform draagkracht (kinderalimentatie).
Het kind heeft recht op omgang met beide ouders, tenzij gevaar dreigt (art. 1:377a BW).
Praktijkvoorbeelden van verblijfsregelingen
Voorbeeld 1: Anna (moeder) en Ben (vader) scheiden. Ze kiezen week-op-week: maandag t/m zondag bij Anna, volgende week bij Ben. Werkt goed omdat ze vlakbij wonen en beide fulltime werken.
Voorbeeld 2: Carla heeft primair verblijf omdat ze mantelzorger is. David heeft omgang: vrijdag t/m zondag en twee avonden doordeweeks. Bij ziekte belt Carla David direct.
Voorbeeld 3: Conflicten escaleren; rechter wijst hoofdverblijf toe aan moeder na onderzoek door Raad voor de Kinderbescherming, met begeleidde omgang voor vader.
Deze voorbeelden tonen dat maatwerk cruciaal is.
Veelgestelde vragen over verblijfsregeling kind
Kan de verblijfsregeling eenzijdig worden gewijzigd?
Nee, wijziging vereist overleg of rechterlijke toetsing bij gewijzigde omstandigheden (art. 1:258 BW). Eenzijdige actie kan leiden tot dwangsom.
Wat als het kind de regeling niet wil?
Vanaf 12 jaar wordt het kind gehoord (art. 1:255 BW). De rechter weegt dit zwaar mee, maar beslist in het belang van het kind.
Invloed nieuwe partner op verblijfsregeling?
Een nieuwe partner mag niet zomaar beslissen. Ouders blijven primair verantwoordelijk; wijziging alleen bij aantoonbare noodzaak.
Wat kost een procedure over verblijfsregeling?
Griffierecht €86 (2024), plus advocaat (€100-300/uur). Pro deo mogelijk via gesubsidieerde rechtsbijstand.
Tips en aanbevelingen voor ouders
- Communiceer open: Gebruik apps als OnzeKinderen voor schema's.
- Betrek het kind: Praat op leeftijdsniveau, geen zwartmaken van de ander.
- Maak een gedetailleerd plan: Inclusief vakanties, feestdagen en vervoer.
- Zoek hulp tijdig: Mediator of advocaat voorkomt escalatie.
- Documenteer alles: Voor bewijs bij geschillen.
Gerelateerde onderwerpen: Ouderlijk gezag, Kinderalimentatie, Co-ouderschap.
Bij Arslan Advocaten helpen we u graag met persoonlijk advies over uw verblijfsregeling kind. Neem vandaag nog contact op.
--- ## Veelgestelde vragenWat is een verblijfsregeling kind en waarom is deze belangrijk?
Een verblijfsregeling bepaalt bij welke ouder(s) uw kind hoofdzakelijk woont na een scheiding. Het zorgt voor stabiliteit en regelt waar het kind slaapt, eet en naar school gaat. In Amsterdam geldt altijd dat de regeling in het belang van het kind moet zijn, zoals vastgelegd in de wet. U kunt het zelf afspreken of laten vaststellen door de rechter.
Kan mijn kind in Amsterdam wisselend verblijf hebben bij beide ouders?
Ja, wisselend verblijf (co-ouderschap) is mogelijk als beide ouders geschikt zijn en het kind er baat bij heeft. De rechter in Amsterdam kijkt of dit logistiek en emotioneel haalbaar is. Bijvoorbeeld: week op week of 2-2-3-3. Belangrijk is dat het kind niet te veel heen en weer hoeft te reizen. Raadpleeg een mediator of familierechter voor advies.
Hoe kan ik in Amsterdam een verblijfsregeling vaststellen als mijn ex en ik het niet eens zijn?
Stap 1: Probeer het via mediation (gratis via het Juridisch Loket Amsterdam of betaald bij een mediator). Stap 2: Als dat niet lukt, dient u een verzoekschrift bij de Rechtbank Amsterdam, afdeling Familierecht. De rechter hoort beide ouders en het kind (vanaf 12 jaar) en beslist op basis van het kinderbelang. Urgentieprocedures zijn mogelijk bij crisis.
Wat zijn de kosten voor een verblijfsregeling in Amsterdam?
Mediation is vaak gratis via het Juridisch Loket Amsterdam of kost tussen €100–€200 bij een particulier mediator. Een rechterlijke procedure kan duurder zijn: rechterlijke kosten (€150–€500) en eventuele advocaatkosten (€200–€500 per uur). Bij een urgentieprocedure zijn de kosten hoger. Check of u in aanmerking komt voor rechtbijstand via de Sociale Dienst Amsterdam.
Mijn ex wil verhuizen naar een andere stad (bijv. Utrecht). Hoe beïnvloedt dit de verblijfsregeling in Amsterdam?
Een verhuizing kan leiden tot aanpassing van de regeling. De rechter in Amsterdam kijkt of het kind nog redelijk contact kan houden met beide ouders (bijv. via trein of vliegtuig). Bij grote afstanden kan de rechter beslissen dat het kind bij de ouder in Amsterdam blijft, met extra omgangsrechten voor de andere ouder. Stel zo snel mogelijk een wijzigingsverzoek in bij de rechtbank.
Hoe kan ik als ouder in Amsterdam mijn verblijfsregeling laten aanpassen?
Stuur een verzoekschrift in bij de Rechtbank Amsterdam, afdeling Familierecht met een motivering (bijv. nieuwe baan, gezondheid, schoolverandering). De rechter beoordeelt of de aanpassing in het belang van het kind is. U kunt dit zelf doen of met een advocaat. Voor hulp kunt u terecht bij het Juridisch Loket Amsterdam of een familieadvocaat gespecialiseerd in kinderrecht.
Wat als mijn kind (10 jaar) zelf zegt bij wie hij of zij wil wonen? Hoe gaat de rechter daarmee om?
De rechter in Amsterdam hoort kinderen vanaf 12 jaar altijd, maar kan ook jonge kinderen (vanaf 6–8 jaar) horen als het kinderoordeel dat vereist. Het kind’s wens is niet bindend, maar de rechter weegt het zwaar mee. Bij jonge kinderen kijkt de rechter vooral naar stabiliteit en ontwikkeling. Raad uw kind aan om zijn/haar gevoelens duidelijk maar rustig te uiten.