Verevening pensioenrechten bij scheiding in Amsterdam
In Amsterdam, waar veel stellen trouwen en scheiden, zorgt de verevening van pensioenrechten bij scheiding ervoor dat het pensioen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd eerlijk wordt verdeeld tussen ex-partners. Dit betekent dat na een scheiding elke voormalige partner aanspraak kan maken op de helft van het pensioen dat in de huwelijkse periode is opgebouwd. Deze standaardregel geldt voor huwelijken en geregistreerde partnerschappen na 1 januari 2000, tenzij partners in Amsterdamse huwelijkse voorwaarden iets anders hebben vastgelegd via de notaris.
Wat houdt verevening van pensioenrechten in voor Amsterdammers?
Verevening van pensioenrechten is een wettelijke voorziening die ervoor zorgt dat pensioenaanspraken opgebouwd tijdens het huwelijk of partnerschap bij scheiding gelijkmatig worden verdeeld. Het omvat ouderdomspensioen, nabestaandenpensioen en soms arbeidsongeschiktheidspensioen uit de tweede pijler, zoals via werkgevers in de bruisende Amsterdamse arbeidsmarkt. De regeling beschermt vooral de partner die door kinderzorg of huishouden minder heeft kunnen werken, een veelvoorkomend scenario in families in wijken als de Jordaan of Oud-Zuid.
In Amsterdam verschilt dit van de verdeling van andere bezittingen, zoals een appartement in de grachtengordel of spaargeld. Pensioen wordt niet meteen contant uitbetaald, maar 'verevend': de pensioenbeheerder (vaak een fonds als ABP voor ambtenaren in de stad) zorgt ervoor dat bij pensionering de helft van het opgebouwde deel naar de ex-partner gaat. Het blijft dus bij de oorspronkelijke opbouwer tot de uitkeringsleeftijd.
Wettelijke grondslag voor verevening in Amsterdam
De verevening van pensioenrechten is vastgelegd in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wvps), die sinds 1 januari 2000 geldt en voor Amsterdammers wordt toegepast via procedures bij de Rechtbank Amsterdam. Belangrijke artikelen zijn:
- Artikel 1 Wvps: Bepaalt de aanspraak op verevening voor pensioenen tijdens het huwelijk of partnerschap.
- Artikel 7 Wvps: Stelt de 50/50-verdeling als standaard, tenzij anders geregeld in huwelijkse voorwaarden.
- Artikel 10 Wvps: Vereist aanvraag bij de pensioenuitvoerder binnen twee jaar na de scheidingsuitspraak.
Voor oudere huwelijken vóór 2000 was er geen automatische verevening, maar kon dit vrijwillig worden afgesproken. De Wet toekomst pensioenen (Wtp) vanaf 1 januari 2023 verandert het stelsel, maar behoudt de kern van verevening. Amsterdammers met ambtenarenpensioenen (ABP) of bij de gemeente moeten specifieke regels checken. Voor up-to-date advies: bezoek de website van de Rijksoverheid of het Juridisch Loket Amsterdam voor gratis lokale ondersteuning.
Hoe verloopt verevening praktisch in Amsterdam?
Bij een scheiding in Amsterdam moet verevening apart worden aangevraagd. De advocaat of notaris meldt de scheiding aan pensioenfondsen op basis van het vonnis van de Rechtbank Amsterdam. Elke partner krijgt dan een pensioenoverzicht met opbouw tijdens en voor het huwelijk. Het 'huwelijkse deel' (tussen trouwen en scheiden) wordt gelijk verdeeld.
Stap voor stap in de Amsterdamse context:
- Scheidingsprocedure: De Rechtbank Amsterdam spreekt de scheiding uit en vermeldt de verevening in het vonnis.
- Aanvraag verevening: Vraag binnen twee jaar na de scheiding schriftelijk aan bij alle pensioenuitvoerders, vaak met hulp van het Juridisch Loket Amsterdam.
- Berekening: Het fonds rekent het huwelijkse deel uit. Bijvoorbeeld: als partner A in een Amsterdamse bank €10.000 per jaar opbouwde en partner B €5.000 door deeltijdwerk, ontvangt B bij pensionering €2.500 extra uit A's pensioen (helft van het verschil).
- Uitvoering: Bij bereiken van de pensioendatum keert het fonds de vereveningsaanspraak uit aan de ex-partner.
Essentiële details: Nabestaandenpensioen wordt niet altijd verevend, tenzij apart verzekerd. AOW (eerste pijler) valt erbuiten, omdat het gebaseerd is op woonjaren in Nederland, inclusief in Amsterdam.
Rechten en verplichtingen bij verevening voor Amsterdammers
Elke ex-partner in Amsterdam heeft recht op helft van de huwelijkse pensioenopbouw, inclusief toeslagen en aanpassingen voor inflatie. Dit recht is onvervreemdbaar tot pensionering. Verplichtingen zijn:
- Pensioenfondsen tijdig informeren over de scheiding via de Gemeente Amsterdam of Rechtbank.
- Meewerken aan berekeningen en gegevens verstrekken.
- Bij gemiste aanvraag binnen twee jaar vervalt het recht, behalve bij overmacht; schakel dan een Amsterdamse jurist in.
Als een partner pensioenrechten negeert (bijv. door baan op te zeggen), kan de ander via de Rechtbank Amsterdam afgifte eisen. Bij internationale scheidingen in de multiculturele stad gelden EU-regels (Verordening 2019/1111) voor erkenning.
Praktijkvoorbeelden van verevening in Amsterdam
Neem Anna en Ben, die scheiden na 10 jaar in Amsterdam. Anna, fulltime in de techsector, bouwde €20.000 per jaar op; Ben, deeltijd door zorg voor kids in de Pijp, €8.000. Huwelijkse opbouw: €280.000 voor Anna, €112.000 voor Ben. Na verevening ontvangt Ben €14.000 per jaar uit Anna's fonds (helft verschil), zodat beiden €14.000 netto krijgen.
Bij een kort huwelijk van 2 jaar met inkomensverschillen in de horecawereld is de impact klein. Maar na lange huwelijken (20+ jaar) in Amsterdam kan het duizenden euro's per jaar uitmaken. Zonder verevening zou de zorgende partner, vaak in een veeleisende stad als deze, met een veel lager pensioen blijven zitten.
| Situatie | Met verevening | Zonder verevening |
|---|---|---|
| Hoogverdiener / Zorgende partner | Beiden 50% huwelijksdeel | Zorgende partner krijgt niets |
| Korte huwelijk | Kleine aanpassing | Geen impact |
| Lange huwelijk | Grote gelijkmaking | Grote ongelijkheid |
Veelgestelde vragen
Wat zijn de gevolgen van scheiding?
Bij scheiding worden huwelijkse goederen verdeeld, wordt alimentatie bepaald als nodig, en wordt bepaald wie voor de kinderen zorg draagt.
Hoe wordt het gezag over kinderen bepaald?
Ouders kunnen gezamenlijk gezag hebben of het gezag kan naar één ouder gaan. De rechter beslist in het belang van het kind.
Wat is alimentatie?
Alimentatie is een maandelijkse uitkering van één ouder aan de ander of voor kinderen, bedoeld om in het levensonderhoud te voorzien.
Kan ik mijn kind meenemen als ik ga scheiden?
Dit hangt af van wie het gezag heeft. Met gezag mag je je kind meenemen. Zonder gezag kan dit alleen met toestemming of rechterlijke machtiging.
Hoe lang duurt een scheidingsprocedure?
Met wederzijds goedvinden kan een scheiding in minder dan 3 maanden afgehandeld zijn. Bij geschil kan het 1-2 jaar duren.