Terug naar Encyclopedie
Algemeen Bestuursrecht

Vergunning aanvragen bij de overheid

Voor veel activiteiten heb je een vergunning nodig. Lees welke vergunningen er zijn en hoe je ze aanvraagt.

4 min leestijd

Voor veel activiteiten heb je een vergunning nodig van de overheid. Een vergunning is toestemming om iets te doen wat anders verboden zou zijn.

Wat is een vergunning?

Een vergunning is een beschikking waarmee de overheid toestemming geeft voor een bepaalde activiteit. Zonder vergunning mag je de activiteit niet uitvoeren.

Soorten vergunningen

TypeVoorbeelden
OmgevingsvergunningBouwen, slopen, kappen, milieu
EvenementenvergunningFestivals, markten, optochten
HorecavergunningCafé, restaurant, terras
ExploitatievergunningBedrijfsvoering horeca
ParkeervergunningParkeren in vergunninggebied

Aanvraagprocedure

  1. Check welke vergunning je nodig hebt
  2. Verzamel de benodigde documenten
  3. Dien de aanvraag in (vaak digitaal)
  4. Betaal de leges
  5. Wacht op de beslissing

Beslistermijnen

  • Reguliere procedure: 8 weken (verlengbaar met 6 weken)
  • Uitgebreide procedure: 6 maanden (complexe zaken)

Leges

Voor de behandeling van een vergunningaanvraag betaal je leges. De hoogte verschilt per gemeente en per type vergunning.

Veelgestelde vragen

Waar vraag ik een vergunning aan?

Meestal bij de gemeente, via het Omgevingsloket online (voor omgevingsvergunningen) of via de gemeentelijke website.

Krijg ik de leges terug als mijn aanvraag wordt afgewezen?

Meestal niet. Leges zijn voor de behandeling van de aanvraag, ongeacht de uitkomst.

Kan ik beginnen voordat de vergunning er is?

Nee, zonder vergunning handelen is een overtreding. Wacht op de vergunning of vraag vooroverleg aan.

## Veelgestelde vragen **Hoe weet ik welke vergunning ik precies nodig heb voor mijn activiteit?** Controleer eerst de website van je gemeente of het Omgevingsloket online. Veel gemeenten hebben een vergunningenchecker of een overzicht van veelvoorkomende activiteiten en bijbehorende vergunningen. Twijfel je? Neem dan contact op met de gemeente of een juridisch adviseur. Voor complexe projecten (zoals bouwen of milieu) is vaak een omgevingsvergunning vereist, terwijl voor evenementen een evenementenvergunning nodig kan zijn. **Wat gebeurt er als ik zonder vergunning begin met mijn activiteit?** Handelen zonder vergunning is een overtreding en kan leiden tot een boete, stillegging van de activiteit of zelfs strafrechtelijke vervolging. De overheid kan ook eisen dat je de situatie terugbrengt naar de oorspronkelijke staat (bijv. sloop van illegaal gebouwde constructies). Voorkom problemen door altijd eerst een vergunning aan te vragen of vooroverleg te plegen met de gemeente. **Hoe lang duurt het voordat ik een reactie krijg op mijn vergunningaanvraag?** De reguliere beslistermijn is 8 weken, maar kan met 6 weken verlengd worden. Voor complexe zaken (uitgebreide procedure) geldt een termijn van 6 maanden. De gemeente informeert je tijdig als de termijn wordt verlengd. Check de status van je aanvraag via het Omgevingsloket of de gemeentelijke website. Bij spoed kun je soms een versnelde procedure aanvragen. **Welke documenten heb ik nodig voor een vergunningaanvraag?** Dit verschilt per vergunningstype, maar vaak zijn een beschrijving van de activiteit, technische tekeningen (bij bouwen), een plattegrond, milieu-effectrapportage (bij milieuvergunningen) en een ondernemingsplan (bij horeca) vereist. Raadpleeg de aanvraagchecklist op de website van je gemeente of het Omgevingsloket voor een volledige lijst. Zorg dat alle documenten volledig en correct zijn ingevuld om vertraging te voorkomen. **Kan ik bezwaar maken als mijn vergunningaanvraag wordt afgewezen?** Ja, je kunt bezwaar maken binnen 6 weken na de beslissing. Dien een bezwaarschrift in bij de gemeente met een duidelijke motivering waarom je het niet eens bent met de afwijzing. Soms is een hoorzitting mogelijk. Als het bezwaar wordt afgewezen, kun je in beroep gaan bij de rechtbank. Overweeg juridisch advies in te winnen voor een sterke onderbouwing van je bezwaar. **Zijn er mogelijkheden voor financiële tegemoetkoming bij hoge legeskosten?** Sommige gemeenten bieden kortingen of vrijstellingen voor starters, kleine ondernemers of maatschappelijke initiatieven. Informeer hiernaar bij je gemeente of kijk op de website. Voor specifieke sectoren (zoals duurzame energie) bestaan soms landelijke subsidies. Legeskosten zijn meestal niet aftrekbaar voor de belasting, tenzij het gaat om bedrijfskosten. Bewaar altijd de betaalbewijzen voor je administratie. **Wat is het verschil tussen een omgevingsvergunning en een exploitatievergunning?** Een omgevingsvergunning is nodig voor fysieke ingrepen zoals bouwen, slopen of milieuvervuilende activiteiten. Een exploitatievergunning regelt de bedrijfsvoering, bijvoorbeeld voor horeca of nachtclubs. Voor een horecabedrijf heb je vaak beide nodig: een omgevingsvergunning voor de bouw of verbouwing en een exploitatievergunning voor het mogen uitbaten van het bedrijf. Check altijd bij je gemeente welke vergunningen van toepassing zijn. ### TL;DR Een vergunning is wettelijke toestemming voor activiteiten die anders verboden zijn, zoals bouwen, evenementen organiseren of horeca uitbaten. Vraag deze tijdig aan bij je gemeente, reken op legeskosten en wacht op goedkeuring voordat je begint. Beslistermijnen variëren van 8 weken tot 6 maanden, afhankelijk van de complexiteit. ### Key Takeaways - Controleer altijd welke vergunning je nodig hebt via de gemeente of het Omgevingsloket online. - Handelen zonder vergunning kan leiden tot boetes, stillegging of juridische stappen. - De beslistermijn is meestal 8 weken (regulier) of 6 maanden (uitgebreide procedure). - Legeskosten zijn vaak niet terug te vorderen, ook niet bij afwijzing van de aanvraag. - Bij afwijzing kun je bezwaar maken binnen 6 weken, eventueel gevolgd door beroep bij de rechtbank.