Verschoningsrecht getuige in Amsterdam
Als inwoner van Amsterdam kunt u als getuige het verschoningsrecht aanroepen bij verhoren bij de Rechtbank Amsterdam. Dit beschermt u tegen het beantwoorden van vragen die uzelf, familieleden of huisgenoten in een strafzaak kunnen belasten, vooral relevant in de bruisende stad met veel complexe zaken zoals drugsdelicten in de Jordaan of huiselijk geweld in Oost.
Wettelijke grondslag verschoningsrecht
De basis ligt in artikel 171 Wetboek van Strafvordering (Sv): "De getuige hoeft niet te antwoorden als dat hemzelf, zijn partner, bloed- of aanverwanten in rechte lijn of tweede graad zijlijn, of huisgenoten in een strafbaar feit kan betrekken." Dit is een uitzondering op de algemene getuigenplicht uit artikel 170 Sv. Rechters van de Rechtbank Amsterdam of officieren van justitie toetsen dit; een redelijk vermoeden van gevaar is genoeg, geen hard bewijs nodig.
Dit geldt uitsluitend in strafprocedures. Voor civiele of bestuurszaken bij de Gemeente Amsterdam gelden andere regels.
Wanneer verschoningsrecht toepassen in Amsterdam?
U roept dit in bij concreet risico op strafbaarheid voor:
- Uzelf: Persoonlijke blootstelling.
- Partner (echtgenoot of geregistreerd).
- Directe familie: Ouders, kinderen, grootouders.
- Zijtak tweede graad: Broers, zussen, schoonouders.
- Huisgenoten: Medebewoners in uw Amsterdamse woning.
Alleen strafbare feiten tellen; overtredingen niet. De rechter checkt of het risico reëel is.
Amsterdamse praktijkvoorbeelden
Voorbeeld: U getuigt in een xtc-zaak rond de coffeeshops in de Pijp. Politie vraagt: "Heb je joints gerookt bij je zus?" Uw eigen gebruik belast u – verschoningsrecht!
Of in een geweldszaak in Nieuw-West: Als partner van een verdachte vreest u uw rol in het verbergen van gestolen goederen te onthullen. U zwijgt terecht.
Vaak ingeroepen bij familiezaken, zoals burenruzies of geweld in Amsterdamse flats.
Vergelijking met andere rechten
Overzicht:
| Recht | Wet | Voor wie | Bescherming |
|---|---|---|---|
| Verschoningsrecht getuige | Art. 171 Sv | Getuigen | Zelf, naasten, huisgenoten vs. straf |
| Beroepsgeheim | Art. 169 Sv | Advocaten, dokters, pers | beroepsgeheim |
| Zwijgrecht verdachte | Art. 29 Sv & EVRM | Verdachten | Totaal zwijgen |
Meer over meineed en zwijgrecht.
Uw rechten en verplichtingen als getuige
Rechten:
- Weigeren belasten antwoorden.
- Advies via Juridisch Loket Amsterdam tijdens verhoor.
- Geen straf bij terecht gebruik.
Plichten:
- Wel antwoorden op neutrale vragen (risico meineed, art. 207 Sr).
- Tijdig melden bij rechter-commissaris Rechtbank Amsterdam.
- Reden aangeven zonder details.
Geen recht? Dan dwang of boete (art. 287 Sr).
Veelgestelde vragen Amsterdam
Kan ik het inroepen zonder familieband met verdachte?
Ja, bij uzelf of huisgenoot, los van verdachte-relatie.
Per ongeluk geantwoord?
Kan niet ongedaan; raadpleeg Juridisch Loket Amsterdam voor vervolg.
Geldt bij politie in Amsterdam?
Ja, alle verhoren; politie informeert.
Bewijs nodig voor gevaar?
Nee, redelijk vermoeden; rechter beslist.
Tips voor Amsterdamse getuigen
Voorbereid zijn:
- Ga naar Juridisch Loket Amsterdam voor gratis advies.
- Lijst beschermden op (familie in uw buurt).
- Oefen veilige antwoorden.
- Vraag pauze voor juridisch overleg bij Rechtbank Amsterdam.