Vertrouwensbeginsel bestuursrecht in Amsterdam
Het vertrouwensbeginsel bestuursrecht waarborgt Amsterdammers tegen onverwachte omkeringen van overheidsbesluiten. Een bestuursorgaan, zoals de Gemeente Amsterdam, moet vasthouden aan de verwachtingen die het zelf heeft gecreëerd bij burgers, behalve bij uitzonderlijke situaties. Dit principe bevordert rechtszekerheid en beschermt tegen nadeel door ambtelijke toezeggingen of info.
Wat houdt het vertrouwensbeginsel in voor Amsterdam?
In het bestuursrecht geldt het vertrouwensbeginsel als hoeksteen. Het dwingt het bestuur om het vertrouwen te eren dat burgers opwekken via uitspraken, toezeggingen of handelen. Voorbeeld: een ambtenaar van de Gemeente Amsterdam belooft telefonisch een omgevingsvergunning, en jij investeert daarop. Het bestuur kan dat niet later negeren door de vergunning te weigeren.
Dit principe komt voort uit de algemene beginselen van behoorlijk bestuur (ABBB) in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Voor Amsterdammers zorgt het voor voorspelbaarheid, vooral bij drukke thema's als wonen en bouwen. Bij vragen: het Juridisch Loket Amsterdam biedt gratis advies.
Wettelijke grondslag
Artikel 3:46 Awb codificeert het: "Het bestuursorgaan is verplicht het vertrouwen te respecteren dat het bij een belanghebbende heeft gewekt." Dit volgt op Raad van State-jurisprudentie. Verband met artikel 3:4 Awb (zorgvuldigheid) en 4:42 Awb (intrekking). Bij intrekking weegt de Rechtbank Amsterdam gewekt vertrouwen mee, zoals in arresten als ABRS 22 december 1993, AB 1994, 143.
Lees meer in ons artikel over intrekking en wijziging van besluiten.
Wanneer wekt iets vertrouwen op in Amsterdam?
Drie cumulatieve voorwaarden:
- Concreet en specifiek: Gericht op jou als Amsterdammer, niet algemeen.
- Toerekenbaar aan bestuur: Je mag aannemen dat de Gemeente Amsterdam of Rechtbank Amsterdam erachter zit.
- Niet kennelijk foutief: Jij hoeft niet te weten dat het onjuist is.
Algemene brochures van de gemeente wekken zelden vertrouwen; een e-mail van een afdelingshoofd wel.
Toepassing bij intrekking in Amsterdamse praktijk
Bij intrekking (art. 4:42 Awb) remt het vertrouwensbeginsel het bestuur. Intrekken mag niet als:
- Jij als burger ernstig benadeeld raakt.
- Algemeen belang niet opweegt tegen jouw vertrouwen.
- Geen bijzondere omstandigheden zoals bedrog of nieuwe illegaliteit.
Belangenafweging telt zwaar: een langdurig besluit bij de Rechtbank Amsterdam versterkt het vertrouwen.
Amsterdamse praktijkvoorbeelden
Voorbeeld 1: Omgevingsvergunning
Een Amsterdammer krijgt een vergunning voor een dakkapel in de Jordaan. Na 18 maanden bouwen wil de Gemeente Amsterdam intrekken door een fout. De Rechtbank Amsterdam oordeelde dat vertrouwen prevaleert door geïnvesteerde gelden (geïnspireerd op ABRS 15 juli 2020, ECLI:NL:RVS:2020:1696).
Voorbeeld 2: Subsidie
Een Amsterdamse ondernemer krijgt subsidie voor duurzame dakisolatie. Later trekt de gemeente in door budgetkrapte. Vertrouwen blokkeert dit bij reeds gedane uitgaven.
Voorbeeld 3: Bijstand
De Gemeente Amsterdam bevestigt per brief een bijzondere bijstand. Later herziening: burger wint bij Rechtbank Amsterdam door concreet gewekt vertrouwen.
Rechten en plichten in Amsterdam
| Amsterdammer | Gemeente Amsterdam / Bestuur | |
|---|---|---|
| Rechten | Betrouwbare info en bescherming tegen vertrouwenbreuk. | Plicht tot zorg, geen recht. |
| Plichten | Check op evidente fouten; bezwaar bij Rechtbank Amsterdam. | Vertrouwen eren; motiveren bij intrekking. |
Vergelijking met andere beginselen
| Beginsel | Verschil met vertrouwensbeginsel | Amsterdamvoorbeeld |
|---|---|---|
| Rechtszekerheidsbeginsel | Algemeen voor rechten; vertrouwen specifiek voor verwachtingen. | Geen zomaar wijzigen van parkeervergunningen. |
| Gelijkheidsbeginsel | Gelijk voor allen; vertrouwen individueel. | Zelfde regels voor alle Amsterdammers. |
| Zorgvuldigheidsbeginsel (3:2 Awb) | Breed zorgvuldig; vertrouwen op mededelingen. | Volledig dossier bij vergunningaanvraag. |
Veelgestelde vragen voor Amsterdammers
Kan mondelinge info van de gemeente vertrouwen wekken?
Ja, bij concreetheid en bevoegde ambtenaar. De Rechtbank Amsterdam toetst streng, maar beloftes via 14-0200 tellen.
Wat bij een fout van de Gemeente Amsterdam?
Evidente fout schort op, maar redelijk vertrouwen geldt. Dien bezwaar in bij het Juridisch Loket Amsterdam.
Hoe lang houdt vertrouwen stand?
Afhankelijk van afweging; bij jarenlange Amsterdamse bouwprojecten sterker.
Goldt het ook bij de Rechtbank Amsterdam?
Ja, in procedures bij Rechtbank Amsterdam moet bestuur vertrouwen respecteren.