Vrijheidsbeperkende maatregel in Amsterdam

Vrijheidsbeperkende maatregel in Amsterdam

In Amsterdam is een vrijheidsbeperkende maatregel een populaire strafvervangende sanctie binnen het Nederlandse strafrecht. Deze beperkt de bewegingsvrijheid van de veroordeelde zonder celstraf, ideaal voor inwoners van de bruisende stad. Denk aan enkelbandtoezicht of verboden op locaties zoals de Jordaan of contact met slachtoffers. De Rechtbank Amsterdam legt ze op bij kleinere overtredingen om herhaling te voorkomen en werk of studie in de stad te ondersteunen, als alternatief voor korte detentie.

Wettelijke basis

Deze vrijheidsbeperkende maatregelen zijn vastgelegd sinds de Wet van 23 december 2004 in Titel IIIA van Boek 1 van het Wetboek van Strafrecht (Sr), artikelen 15c tot 15i. Ze vervangen vrijheidsstraffen tot maximaal twee jaar (art. 15c lid 1 Sr). De Rechtbank Amsterdam beslist op basis van een pro justitia-rapport, rekening houdend met de achtergrond van de verdachte, het delict in de Amsterdamse context en recidive-risico's.

Ze passen in het systeem van voorwaardelijke straffen (art. 1a e.v. Sr) en wijken af van klassieke straffen zoals gevangenisstraf (art. 10 Sr) of hechtenis (art. 11 Sr), omdat ze vervangend werken. Vaak gekoppeld aan een proeftijd (art. 1b Sr), met supervisie door de Reclassering Amsterdam.

Soorten vrijheidsbeperkende maatregelen

In Amsterdam zijn er drie primaire vormen:

• Elektronisch toezicht (ET) (art. 15d Sr): Een enkelband monitort je thuisverblijf in wijken als de Bijlmer of Centrum. Uitzonderingen voor werk bij de haven of studie aan de UvA.
• Locatie- en contactverboden (LCV) (art. 15e Sr): Verboden nabij plekken als het slachtofferadres in Oud-Zuid of contact met betrokkenen – een uitbreiding op het standaard contactverbod.
• Schorsing van de voorwaardelijke invordering van een geldboete (SVVIG) (art. 15f Sr): Boete-uitstel met voorwaarden zoals meldplicht bij de Gemeente Amsterdam of gedragsprogramma's.

Voorwaarden voor oplegging en duur

De Rechtbank Amsterdam legt een maatregel op bij straffen tot twee jaar, mits naleving haalbaar lijkt in de stedelijke omgeving. Duur maximaal gelijk aan de straf, nooit over twee jaar; ET minimaal 14 dagen. De Reclassering Amsterdam voert uit en bewaakt naleving (art. 15g Sr), met aanpassingsvoorstellen bij problemen.

Praktijkvoorbeeld 1: Elektronisch toezight in Amsterdam

Stel, meneer Jansen steelt in een Albert Heijn in De Pijp (art. 310 Sr). Officier eist 4 maanden cel; de rechter kiest 4 maanden ET. Jansen blijft thuis met enkelband, mag alleen naar zijn baan in West. Na twee maanden loopt het soepel, maatregel succesvol afgerond.

Praktijkvoorbeeld 2: Locatieverbod

Ahmed krijgt na huiselijk geweld in Noord (art. 304 Sr) een LCV: geen toegang binnen 500 meter van het ex-adres. Overtreding leidt tot cel, maar het biedt rust aan het slachtoffer en voorkomt escalatie in de wijk.

Rechten en plichten

Rechten van de veroordeelde

• Hoor en wederhoor voor oplegging door de Rechtbank Amsterdam (art. 15c lid 3 Sr).
• Juridische hulp via het Juridisch Loket Amsterdam; advocaat pleit voor mildere opties.
• Verzoek tot aanpassing bij veranderingen (art. 15h Sr).
• Privacybescherming: enkelbanddata blijft beperkt toegankelijk.

Plichten van de veroordeelde

1. Voorwaarden stipt volgen, zoals ET-thuisblijven.
2. Samenwerken met Reclassering Amsterdam.
3. Adres- of werkwijzigingen melden, bv. bij verhuizing binnen Amsterdam.
4. Overtreding: vervanging vervalt, originele straf volgt (art. 15i Sr).

Vergelijking met andere straffen

Veelgestelde vragen

Tips en aanbevelingen voor Amsterdammers

• Zoek lokaal juridisch advies: Ga naar het Juridisch Loket Amsterdam of een strafrechtadvocaat voor pleidooi op deze maatregel. Gratis eerste gesprek mogelijk.
• Volg Reclassering Amsterdam op: Doe therapie of cursussen via de Gemeente Amsterdam voor betere naleving.
• Documenteer alles: Bewaar bewijs van werk, afspraken en contacten voor audits.