Een beschikking is een besluit dat niet van algemene strekking is. Het is een beslissing voor een specifiek geval of een specifieke persoon, zoals een vergunning of uitkering.
Definitie beschikking
Artikel 1:3 lid 2 Awb definieert een beschikking als:
Een besluit dat niet van algemene strekking is, met inbegrip van de afwijzing van een aanvraag daarvan.
Kenmerken beschikking
- Gericht op een individueel geval
- Concreet en specifiek
- Werkt direct (hoeft niet eerst gepubliceerd)
- Kan positief of negatief zijn (toekenning of afwijzing)
Voorbeelden van beschikkingen
| Type | Voorbeelden |
|---|
| Begunstigend | Vergunning, subsidie, uitkering, rijbewijs |
| Belastend | Boete, last onder dwangsom, afwijzing aanvraag |
| Ambtshalve | Belastingaanslag, handhavingsbesluit |
| Op aanvraag | Vergunning, uitkeringsaanvraag |
Beschikking vs. besluit van algemene strekking
| Beschikking | Besluit van algemene strekking |
|---|
| Voor specifieke persoon/situatie | Voor onbepaalde groep of iedereen |
| Concreet | Abstract |
| Bijv. jouw bouwvergunning | Bijv. bestemmingsplan hele wijk |
Bezwaar en beroep
Tegen een beschikking kun je:
- Binnen 6 weken bezwaar maken bij het bestuursorgaan
- Na de beslissing op bezwaar: beroep bij de bestuursrechter
Veelgestelde vragen
Is een factuur van de gemeente een beschikking?
Meestal niet. Een factuur voor gemeentelijke diensten is vaak een privaatrechtelijke handeling, geen publiekrechtelijke beschikking.
Kan een beschikking mondeling worden gegeven?
Nee, een beschikking moet schriftelijk zijn. Een mondelinge toezegging is geen beschikking.
Wat als ik het niet eens ben met een beschikking?
Je kunt binnen 6 weken bezwaar maken. Onderaan de beschikking staat hoe je dit doet.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of een besluit van de overheid een beschikking is?**
Een besluit is een beschikking als het gaat om een specifiek geval of persoon, zoals jouw aanvraag voor een vergunning of uitkering. Check of het besluit concreet aan jou gericht is (bijv. met je naam) en niet algemeen geldt, zoals een bestemmingsplan. Staat er 'beschikking' in de brief? Dan is het vrijwel zeker een beschikking. Twijfel je? Kijk of je bezwaar kunt maken – dat kan meestal alleen tegen beschikkingen.
**Wat moet ik doen als ik een beschikking te laat ontvang?**
Een beschikking geldt pas als je deze hebt ontvangen. Ontvang je hem te laat (bijv. na de beslistermijn), dan kun je hiertegen bezwaar maken. Stuur een brief of e-mail naar het bestuursorgaan met de beschikking, waarin je uitlegt dat je hem te laat kreeg en waarom dit voor jou nadelig is. Vraag om heroverweging of een nieuwe beslissing. Bewaar altijd het enveloppe of bezorgbewijs als bewijs van de late ontvangst.
**Kan ik bezwaar maken tegen een positieve beschikking, bijvoorbeeld als ik meer subsidie wil?**
Nee, bezwaar maken kan alleen tegen een beschikking die jou benadeelt. Bij een positieve beschikking (bijv. een toegekende subsidie) kun je niet in bezwaar, ook niet als je meer had gewild. Wel kun je soms een nieuwe aanvraag indienen of vragen om heroverweging. Let op: als de beschikking voorwaarden bevat waar je het niet mee eens bent, kun je daar wél bezwaar tegen maken.
**Wat is het verschil tussen een beschikking en een besluit?**
Alle beschikkingen zijn besluiten, maar niet alle besluiten zijn beschikkingen. Een besluit is een algemene term voor een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan. Een beschikking is een specifiek type besluit dat gaat over een individueel geval, zoals jouw parkeervergunning. Besluiten van algemene strekking (bijv. een verordening) gelden voor iedereen en zijn géén beschikkingen. Het verschil is belangrijk omdat je alleen tegen beschikkingen bezwaar kunt maken.
**Hoe lang duurt het voordat ik een beslissing op mijn bezwaar krijg?**
Het bestuursorgaan moet binnen 6 weken beslissen op je bezwaar, maar deze termijn kan eenmaal met 6 weken worden verlengd. In complexe zaken kan het langer duren, maar je krijgt hiervan altijd bericht. Wordt er te lang niets gedaan? Dan kun je een dwangsom vragen of de rechter vragen om het bestuursorgaan te veroordelen tot het nemen van een beslissing (art. 6:2 Awb).
**Wat gebeurt er als ik geen bezwaar maak tegen een beschikking?**
Als je geen bezwaar maakt binnen 6 weken, wordt de beschikking definitief. Je kunt dan niet meer in beroep bij de bestuursrechter, tenzij er sprake is van bijzondere omstandigheden (bijv. overmacht). Een definitieve beschikking moet je uitvoeren, zoals het betalen van een boete. In sommige gevallen kun je later nog een herzieningsverzoek indienen, maar dat is alleen mogelijk bij nieuwe feiten of omstandigheden.
**Kan een beschikking worden ingetrokken of gewijzigd?**
Ja, een bestuursorgaan kan een beschikking intrekken of wijzigen, maar alleen onder bepaalde voorwaarden. Bijvoorbeeld als er nieuwe feiten zijn, als de beschikking onrechtmatig was of als er sprake is van gewijzigde omstandigheden. Een begunstigende beschikking (bijv. een vergunning) kan niet zomaar worden ingetrokken – hiervoor gelden strikte regels (art. 4:49 Awb). Je hebt recht op een nieuwe beslissing en eventueel schadevergoeding.
### TL;DR
Een beschikking is een concreet besluit van de overheid voor een specifiek persoon of geval, zoals een vergunning of boete. Je kunt er binnen 6 weken bezwaar tegen maken. Beschikkingen verschillen van algemene besluiten omdat ze direct werken en niet voor iedereen gelden. Check altijd de bezwaarprocedure in de beschikking zelf.
### Key Takeaways
- Een beschikking is een individueel besluit van een bestuursorgaan, zoals een vergunning of uitkering.
- Je kunt binnen 6 weken bezwaar maken tegen een beschikking, daarna wordt deze definitief.
- Beschikkingen zijn schriftelijk en werken direct, in tegenstelling tot algemene besluiten zoals verordeningen.
- Tegen een positieve beschikking (bijv. toegekende subsidie) kun je géén bezwaar maken, tenzij er voorwaarden zijn waar je het niet mee eens bent.
- Een te late of onrechtmatige beschikking kan worden ingetrokken of gewijzigd, maar hiervoor gelden strikte regels.