Werkstraf in Amsterdam: onbetaalde arbeid als straf
Een werkstraf is een taakstraf waarbij een veroordeelde onbetaald werk uitvoert voor een organisatie, instelling of particulier in Amsterdam. Dit helpt de dader verantwoordelijkheid te nemen voor zijn daden, zonder celstraf. De Rechtbank Amsterdam legt dit op bij lichtere vergrijpen, met een maximum van 240 uur.
Waarom kiest de Rechtbank Amsterdam voor een werkstraf?
In Amsterdam biedt de werkstraf een alternatief voor gevangenisstraf bij delicten als diefstal in de Kalverstraat, vandalisme in het Centrum of verkeersboetes zonder groot risico. Voordelen: de veroordeelde blijft vrij, werkt aan herintegratie en vergoedt schade aan de stad. In plaats van detentiekosten draagt het bij aan lokale gemeenschap.
Wettelijke basis van de werkstraf
De werkstraf staat in het Wetboek van Strafrecht (artikel 22b tot 22f Sr). De Wet taakstraf (2004) regelt dit. Kernpunten:
- Artikel 22b Sr: Werk- of leerstraf tot 240 uur.
- Artikel 22c Sr: Onbetaald en onvrijwillig werk.
- Artikel 22d Sr: Uitvoering binnen één jaar, uitstel mogelijk.
- Artikel 22e Sr: Niet-nakomen leidt tot vervangende cel (1 dag per uur, max. 1 jaar).
De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) en reclassering beheren de uitvoering. Neem contact op met het Juridisch Loket Amsterdam voor advies. Meer over taakstraffen in ons artikel.
Hoe legt de Rechtbank Amsterdam een werkstraf op?
Na een vonnis van de Rechtbank Amsterdam volgt een pro justitia rapport van de reclassering over haalbaarheid. Voorwaarden:
- Leeftijd boven 18 (jeugd anders via jeugdstrafrecht).
- Laag recidiverisico.
- Instemming veroordeelde (weigering vaak celstraf).
- Geschikt voor fysiek/mentaal werk.
Daarna intake bij reclassering voor werkplek, zoals schoonmaak in een Amsterdams ziekenhuis of parkonderhoud bij de Gemeente Amsterdam.
Uitvoering van werkstraf in Amsterdam
Onder reclasseringstoezicht, in shifts van 4-8 uur, vaak 's avonds/weekend voor baan/studie. Typische klussen in Amsterdam:
- Schoonmaak in OLVG of asielcentra.
- Tuinwerk in Westerpark via Gemeente Amsterdam.
- Hulp in De Pijp-buurthuizen of voedselbanken.
DJI heeft 800 werkgevers, inclusief lokale partners. Ziekteverlof met doktersbrief; verzuim riskeert sancties.
Rechten en plichten bij werkstraf
Rechten:
- Kies uit passende plekken waar mogelijk.
- Uitstel bij ziekte/zwangerschap (art. 22d Sr).
- Reiskostenvergoeding.
- Geen discriminatie.
Plichten:
- Voltooi binnen termijn.
- Wees stipt en volg regels.
- Geen alcohol/drugs.
- Rapporteer aan begeleider.
Wat bij problemen?
Rechter beslist over vervanging. In 2022: 15.000 opgelegd landelijk, 85% succes (DJI). Raadpleeg Juridisch Loket Amsterdam.
Praktijkvoorbeelden uit Amsterdam
Voorbeeld 1: Diefstal bij Albert Heijn (art. 310 Sr). Rechtbank Amsterdam geeft 120 uur: fietsen repareren in Nieuw-West buurthuis. Vrijheid behouden.
Voorbeeld 2: Dronkenrijder op Ring A10 (art. 8 WVW). 200 uur schoonmaak bij Jellinek-kliniek. Afronden voorkomt cel.
Voorbeeld 3: Graffiti op auto's in Jordaan. 80 uur parkopknap bij Gemeente Amsterdam. Geen strafblad bij succes.
Verschil met andere straffen
| Strafvorm | Duur | Kenmerken | Voorbeeld |
|---|---|---|---|
| Werkstraf | Max. 240 uur | Onbetaald werk, vrijheid | Vandalisme Amsterdam |
| Taakstraf (leerstraf) | Max. 240 uur | Cursussen | Verkeersovertreding |
| Voorwaardelijke cel | Max. 2 jaar | Proeftijd | Diefstal |
| Onvoorwaardelijke cel | Variabel | Vrijheidsstraf | Mishandeling |
Lees meer over voorwaardelijke straffen of celstraf.
Veelgestelde vragen
Kan ik werkstraf weigeren?
Nee, leidt tot cel. Maak bezwaar in zitting bij Rechtbank Amsterdam; weeg af met Juridisch Loket Amsterdam.
Wat bij conflict met baan?
Reclassering plant flexibel. Vraag uitstel met verklaring; meld ontslag voor herplanning.
Op strafblad?
Ja, vervalt na 5 jaar goed gedrag (art. 25 Sr). Vraag advies bij Juridisch Loket Amsterdam.