Wet verevening pensioenrechten
De Wet verevening pensioenrechten (Wvp) bepaalt hoe pensioenrechten bij een scheiding of het ontbinden van een geregistreerd partnerschap worden verdeeld tussen ex-partners in Amsterdam. Deze regelgeving zorgt voor een billijke verdeling van het pensioen dat tijdens het huwelijk of partnerschap is opgebouwd, zodat geen enkele partner alles behoudt. Het richt zich op een evenwichtige splitsing van het ouderdomspensioen uit de relatietijd, en Amsterdammers kunnen bij vragen terecht bij het Juridisch Loket Amsterdam voor gratis advies.
Wettelijke basis van de Wet verevening pensioenrechten
De Wet verevening pensioenrechten trad in werking op 1 januari 2000 en vormt een essentieel onderdeel van het Nederlandse familierecht. Ze is opgenomen in Titel 1, Hoofdstuk 9 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW), met name in artikel 1:119 BW over de verdeling van pensioen bij scheiding. De wet is van toepassing op huwelijken, geregistreerde partnerschappen en samenlevingscontracten die een pensioenclausule bevatten. Voor scheidingen in Amsterdam behandelt de Rechtbank Amsterdam deze zaken, en lokale notarissen kunnen helpen bij het opstellen van relevante documenten.
De Wvp is gebaseerd op het gemeenschapsvermogensprincipe, maar werkt ook bij huwelijkse voorwaarden. Pensioenfondsen, verzekeraars en werkgevers moeten de verdeling uitvoeren. De wet is aangepast, onder meer via de Wet Werk en Zekerheid in 2015, die de procedure efficiënter maakte. Sinds scheidingen na 2008 wordt enkel het tijdens het huwelijk opgebouwde pensioen verdeeld, tenzij partijen anders hebben bepaald in hun overeenkomst.
Hoe werkt de verevening van pensioenrechten in Amsterdam?
Bij een scheiding in Amsterdam wordt het ouderdomspensioen uit de huwelijksjaren doorgaans gelijkelijk gesplitst, bekend als pensioenverevening. De ex-partner met het grootste pensioen stort een bedrag om de pensioenen gelijk te trekken. De waardering volgt de 'vereenvoudigde methode', waarbij het pensioenkapitaal op de pensioenleeftijd wordt berekend. Voor Amsterdammers met banen in de creatieve sector of bij de gemeente, waar pensioenen vaak via ABP lopen, is dit proces standaard.
Het proces verloopt als volgt:
- Melding van scheiding: Binnen twee maanden na de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam moet het scheidingsconvenant of vonnis naar het pensioenfonds worden gezonden.
- Informatieverstrekking: Het fonds levert binnen zes maanden een pakket met details over de opgebouwde rechten.
- Berekening: De te verevenen last is (pensioen ex-partner A min pensioen ex-partner B) gedeeld door 2.
- Uitvoering: Op de pensioenleeftijd vindt de overdracht van het deel plaats.
Niet elk pensioen valt onder de Wvp; diplomatenpensioenen of kleine bedragen onder € 586,62 bruto per jaar (2023) zijn uitgesloten. Nabestaandenpensioen volgt een aparte regeling via de Wet aanpassing pensioencommunicatie. Bij complexe gevallen in Amsterdam raadt het Juridisch Loket aan om een specialist in te schakelen.
Rechten en plichten onder de Wet in Amsterdam
Ex-partners in Amsterdam hebben recht op een rechtvaardige splitsing van het relatiepensioen. De partner met opbouw moet dit melden en meewerken. Pensioeninstellingen zijn verplicht informatie te geven en de verdeling kosteloos uit te voeren. Voor hulp bij het controleren van uw rechten kunt u de Gemeente Amsterdam of het Juridisch Loket raadplegen.
Belangrijke rechten zijn:
- Insight in de volledige pensioenadministratie.
- Optie om via huwelijkse voorwaarden af te wijken, zoals verevening uitsluiten.
- Recht op herziening bij foutieve berekeningen.
Plichten omvatten het op tijd melden van de scheiding en documenten aanleveren. Bij overtreding kan de Rechtbank Amsterdam ingrijpen, conform artikel 1:119 lid 3 BW.
Praktische voorbeelden van pensioenverevening in Amsterdam
Neem Anna en Bert, die na 10 jaar scheiden in Amsterdam. Anna, werkend bij een ziekenhuis in de stad, bouwt €50.000 pensioen per jaar op; Bert, leraar op een Amsterdamse school, €30.000. De last bedraagt (€50.000 - €30.000) / 2 = €10.000, zodat Anna €10.000 aan Bert betaalt en beiden €40.000 overhouden.
In een ander scenario met ZZP'ers in de Amsterdamse horeca met lijfrentes, wordt de poliswaarde bepaald. Bij een scheiding in 2020 en pensioen in 2040 volgt een actuariële berekening met actuele rentes. Discussies over waardering? De Rechtbank Amsterdam beveelt vaak een neutrale expert aan. Voor expats in Amsterdam met internationale pensioenen geldt de Wvp alleen voor Nederlandse delen, maar EU-regels (Verordening 2019/1111) kunnen meespelen.
Vergelijking: Standaard verevening versus afwijkingen
| Aspect | Standaard Wvp | Afwijking via voorwaarden |
|---|---|---|
| Toepassing | Gelijke verdeling opgebouwd pensioen | Geen verevening of andere verdeling (bijv. compensatie) |
| Kosten | Geen directe kosten voor partners | Mogelijk juridische kosten voor notaris |
| Flexibiliteit | Vastgelegd in wet | Aanpasbaar, maar moet vóór huwelijk |
| Risico | Eerlijk, maar afhankelijk van toekomstige rendementen | Risico op ongelijkheid bij lange huwelijken |
Veelgestelde vragen
Wat als ik geen pensioen heb opgebouwd tijdens mijn huwelijk in Amsterdam?
Zonder eigen opbouw tijdens het huwelijk heb je geen aanspraak op dat van de ander. De wet beperkt zich tot de relatietijd. Overweeg huwelijkse voorwaarden voor compensatie, en bespreek dit bij het Juridisch Loket Amsterdam.
Geldt de Wet verevening pensioenrechten ook voor samenlevers in Amsterdam?
Nee, niet automatisch voor ongehuwde stellen. Voeg een pensioenbeding toe aan het samenlevingscontract voor vergelijkbare verdeling, net als bij de wet.
Hoe lang duurt de afwikkeling van pensioenverevening?
Melding binnen twee maanden na scheiding bij de Rechtbank Amsterdam, informatie binnen zes maanden, en uitvoering op de pensioenleeftijd.