Ziektewetuitkering: Wat is het en wanneer heb je er recht op in Amsterdam?
Een ziektewetuitkering dient als vangnet voor Amsterdamse werknemers die ziek uitvallen en geen loon meer krijgen van hun werkgever, bijvoorbeeld na ontslag of als flexwerker in de bruisende horeca- of retailsector van de stad. Deze uitkering komt van het UWV en dekt een deel van je inkomen tijdens ziekte. Het biedt financiële stabiliteit als je niet kwalificeert voor doorbetaling door je baas. In dit artikel belichten we de voorwaarden, aanvraagstappen en tips op maat voor Amsterdammers, als vervolg op ons stuk 'Ziek uit dienst - Wat nu?'. Voor persoonlijk advies kun je terecht bij het Juridisch Loket Amsterdam.
Wat is een ziektewetuitkering precies?
De ziektewetuitkering maakt deel uit van de werknemersverzekeringen en is vastgelegd in de Ziektewet (ZW). Het betreft een tijdelijke steun voor wie door ziekte niet kan werken, maar geen werkgever meer heeft die loon doorbetaalt. Dit komt vaak voor bij Amsterdammers met tijdelijke banen, zoals uitzendkrachten in de haven of oproepkrachten in de binnenstad, of na ontslag tijdens ziekte.
In Amsterdam, waar flexwerk populair is, neemt het UWV het over als je werkgever niet langer betaalt – anders dan bij de eerste twee jaar loondoorbetaling. De uitkering is meestal 70% van je dagloon, met een plafond op basis van het maximumdagloon. Zo voorkom je financiële problemen in een dure stad als Amsterdam. Neem bijvoorbeeld een barista met een aflopend contract tijdens griep: geen loon van de werkgever, maar wel recht op ziektewet via het UWV.
Wettelijke basis van de ziektewetuitkering
De ziektewetuitkering is geregeld in de Ziektewet (ZW), onderdeel van het Nederlandse sociale stelsel. Relevante artikelen zijn:
- Artikel 19 ZW: Geeft aanspraak aan verzekerden zonder loon op de eerste ziektedag.
- Artikel 22 ZW: Stelt de duur op maximaal 104 weken, behalve bij overgang naar WIA.
- Artikel 29 ZW: Berekent het dagloon aan de hand van het vorige jaarloon.
Als de ziekte aanhoudt, komt de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) in beeld, maar ZW richt zich op de startfase. Deze regels vallen onder de WW en structuurwet voor verzekering. Het UWV past ze toe, en bij geschillen kun je in Amsterdam aankloppen bij de Rechtbank Amsterdam. Lokale instanties zoals de Gemeente Amsterdam bieden aanvullende info via hun werk- en inkomensteams.
Wie heeft recht op een ziektewetuitkering?
Niet elke Amsterdammer kwalificeert voor een ziektewetuitkering. Belangrijke eisen:
- Verzekerd zijn: Woon en werk je in Amsterdam? Dan ben je verzekerd via premies van eerdere jobs, inclusief voor uitzendkrachten, zwangeren met tijdelijke contracten of na ontslag.
- Arbeidsongeschikt door ziekte: Minimaal 70% ongeschiktheid, beoordeeld door een UWV-arts. Van burn-out door de snelle stadstempo tot fysieke klachten of zwangerschap: het telt.
- Geen loon doorbetaling: Geen actieve werkgever die betaalt, typisch bij einde contract in Amsterdamse flexsectoren.
- Melding binnen 2 dagen: Meld ziekte direct bij het UWV.
Voorbeeld: Ahmed, oproepkracht bij een Amsterdams museum, wordt ziek en zijn shiftcontract eindigt. Door betaalde premies kan hij ziektewetuitkering claimen. Anders dan bij vaste banen vult UWV het aan. Let op: Bij een WW-uitkering wordt het verrekend, maar niet onder minimumloon. Het Juridisch Loket Amsterdam helpt met eligibility-checks.
Hoe hoog is de ziektewetuitkering?
De ziektewetuitkering bedraagt 70% van je dagloon, gebaseerd op het vorige jaarloon. Voor 2023 is het maximumdagloon € 256,48, dus max uitkering € 179,54 per dag (jaarlijks aangepast).
Voor een Amsterdamse fulltimer met € 3.000 bruto per maand is het dagloon circa € 107 (op 260 dagen), dus € 75 per dag of ongeveer € 1.950 netto maandelijks – cruciaal in een stad met hoge huur.
| Situatie | Dagloon voorbeeld | Uitkering (70%) |
|---|---|---|
| Laag inkomen (€ 2.000/maand, bijv. deeltijd in retail) | € 71 | € 50 per dag |
| Gemiddeld inkomen (€ 3.500/maand, horeca-manager) | € 125 | € 87,50 per dag |
| Hoog inkomen (max € 256,48/dag) | € 256,48 | € 179,54 per dag |
Maandelijks uitbetaald en belastbaar, inclusief pro rata vakantiegeld. In Amsterdam kun je via de Gemeente extra bijstand aanvragen als het krap wordt.
Rechten en plichten bij een ziektewetuitkering
Je rechten in Amsterdam omvatten:
- Steun tot 104 weken.
- Re-integratiehulp van UWV, met plannen afgestemd op lokale banenmarkten zoals in de creatieve sector.
- Ontslagbescherming tijdens uitkering, behalve bij andere gronden; bij issues naar Rechtbank Amsterdam.
Plichten:
- Actieve re-integratie: Werk mee aan herstel en zoek werk waar mogelijk, met UWV-begeleiding.
- Melding wijzigingen: Houd het UWV op de hoogte van inkomen, herstel of verhuizing binnen Amsterdam. Het Juridisch Loket Amsterdam adviseert over compliance.
Veelgestelde vragen
Wie heeft recht op werkloosheidsuitkering?
Je hebt recht op werkloosheidsuitkering als je werkloos bent, je hebt gewerkt en premies hebt betaald, en je bent ingeschreven bij het UWV.
Hoelang krijg ik werkloosheidsuitkering?
De duur hangt af van hoe lang je hebt gewerkt. Dit kan variëren van 3 maanden tot 38 weken.
Wat is bijstand?
Bijstand is financiële steun van de gemeente voor mensen die onvoldoende inkomsten hebben en niet kunnen voorzien in hun levensonderhoud.
Hoe vraag ik bijstand aan?
Je vraagt bijstand aan bij je gemeente. Je moet je gegevens geven en aantonen dat je niet genoeg inkomsten hebt.
Moet ik actief naar werk zoeken als ik uitkering krijg?
Ja, als je werkloosheidsuitkering krijgt, moet je actief naar werk zoeken en dit aantonen aan het UWV.