Terug naar Encyclopedie
Strafrecht

Zware mishandeling

Zware mishandeling is het toebrengen van ernstig lichamelijk letsel. Lees over de definitie, maximumstraffen en wanneer letsel als zwaar geldt.

5 min leestijd

Zware mishandeling is het opzettelijk toebrengen van zwaar lichamelijk letsel. Dit is een ernstig geweldsdelict met hoge straffen, vooral als het letsel blijvend is.

Wat is zwaar lichamelijk letsel?

De wet (artikel 82 Sr) noemt als zwaar lichamelijk letsel:

  • Ziekte die geen uitzicht op volkomen genezing overlaat
  • Voortdurende ongeschiktheid voor ambts- of beroepsbezigheden
  • Verlies van gebruik van een zintuig of lid
  • Verminking
  • Verlamming
  • Storing van de verstandelijke vermogens die langer dan 4 weken duurt
  • Afdrijving of dood van de vrucht van een vrouw

Maximumstraffen

  • Zware mishandeling (artikel 302 Sr) - Maximaal 8 jaar gevangenisstraf
  • Met voorbedachten rade - Maximaal 12 jaar gevangenisstraf
  • Met de dood tot gevolg - Maximaal 10 jaar (zonder voorbedachten rade) of 15 jaar (met voorbedachten rade)

Verschil met eenvoudige mishandeling

Bij eenvoudige mishandeling is er pijn of (licht) letsel, maar geen blijvende schade. Denk aan een blauwe plek, schaafwond of lichte hersenschudding. Bij zware mishandeling is het letsel ernstiger en vaak blijvend.

Voorwaardelijk opzet

Ook als je niet de bedoeling had zwaar letsel toe te brengen, maar de kans daarop willens en wetens hebt aanvaard, kan zware mishandeling bewezen worden. Bijvoorbeeld bij herhaaldelijk hard schoppen tegen het hoofd.

Strafverzwarende omstandigheden

  • Tegen een ambtenaar in functie
  • Tegen ouders, partner of kind
  • Met discriminatoir oogmerk
  • In vereniging gepleegd

Veelgestelde vragen

Wat is mijn retourrecht?

Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.

Hoe lang geldt de wettelijke garantie?

Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.

Kan ik rente eisen over schulden?

Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.

Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?

Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.

Wat is een kredietovereenkomst?

Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.

## Veelgestelde vragen **Wanneer is sprake van zware mishandeling en niet van 'gewone' mishandeling?** Zware mishandeling gaat verder dan tijdelijke pijn of licht letsel. Het gaat om blijvend of ernstig lichamelijk letsel, zoals verlamming, verminking of een ziekte zonder uitzicht op genezing. Voorbeelden zijn het verlies van een oog, een blijvende verstandelijke beperking of een miskraam door geweld. Bij twijfel beoordeelt een rechter of het letsel voldoet aan de wettelijke criteria uit artikel 82 Sr. **Kan ik voor zware mishandeling veroordeeld worden als ik het letsel niet expres wilde toebrengen?** Ja, dat kan. Als je willens en wetens een grote kans op zwaar letsel hebt aanvaard (voorwaardelijk opzet), kun je alsnog veroordeeld worden. Bijvoorbeeld bij herhaald hard schoppen tegen iemands hoofd, waarbij je kon weten dat dit ernstig letsel zou veroorzaken. De rechter kijkt naar de omstandigheden en jouw intentie. **Wat zijn de maximale straffen voor zware mishandeling?** De maximale straf hangt af van de omstandigheden. Voor zware mishandeling zonder verzwarende omstandigheden geldt maximaal 8 jaar gevangenisstraf. Met voorbedachten rade is dit 12 jaar. Als het slachtoffer overlijdt, kan de straf oplopen tot 10 jaar (zonder voorbedachte rade) of 15 jaar (met voorbedachte rade). **Wat zijn verzwarende omstandigheden bij zware mishandeling?** De straf kan hoger uitvallen als de mishandeling gepleegd is tegen bepaalde personen of met een bepaald motief. Voorbeelden zijn mishandeling van een ambtenaar in functie, een ouder, partner of kind, of mishandeling met een discriminatoir oogmerk. Ook als het geweld door meerdere personen samen wordt gepleegd, geldt dit als verzwarende omstandigheid. **Wat moet ik doen als ik slachtoffer ben van zware mishandeling?** Bel direct 112 bij acuut gevaar. Doe anders aangifte bij de politie, ook als het letsel pas later blijkt. Verzamel bewijs zoals foto’s van verwondingen, medische rapporten en getuigenverklaringen. Neem contact op met Slachtofferhulp Nederland voor juridische en emotionele ondersteuning. Een advocaat kan je helpen bij een schadeclaim of strafzaak. **Kan ik een schadevergoeding eisen na zware mishandeling?** Ja, als slachtoffer kun je een schadevergoeding eisen voor medische kosten, inkomensverlies, pijn en leed, en andere schade. Dit kan via een civiele procedure of door een vordering in het strafproces (schadevergoedingsmaatregel). Een advocaat kan je helpen bij het indienen van de vordering en het berekenen van de schade. **Hoe verloopt een rechtszaak voor zware mishandeling?** Eerst doet de politie onderzoek en wordt de verdachte mogelijk aangehouden. De officier van justitie beslist of er een rechtszaak komt. Tijdens de zitting horen de rechter, het slachtoffer en de verdachte de aanklacht en getuigen. Na de zitting volgt een vonnis met eventuele straf en/of schadevergoeding. Het slachtoffer kan zich laten bijstaan door een advocaat. ### TL;DR Zware mishandeling is een ernstig delict waarbij blijvend of zwaar lichamelijk letsel wordt toegebracht. De straffen variëren van 8 tot 15 jaar, afhankelijk van de omstandigheden. Ook zonder directe opzet kun je veroordeeld worden als je de kans op letsel bewust hebt aanvaard. Slachtoffers kunnen aangifte doen en schadevergoeding eisen. ### Key Takeaways - Zware mishandeling omvat blijvend of ernstig letsel, zoals verlamming of verminking. - De maximale straf is 8 jaar, maar kan oplopen tot 15 jaar bij overlijden of voorbedachten rade. - Voorwaardelijk opzet (bewust aanvaarden van risico) kan ook tot veroordeling leiden. - Verzwarende omstandigheden, zoals mishandeling van een ambtenaar of kind, verhogen de straf. - Slachtoffers kunnen aangifte doen, schadevergoeding eisen en juridische hulp inschakelen.