Amsterdam Mahkemesi'nde Aleyhte Yargı Yenileme
Aleyhte yargı yenileme, Hollanda'da nadir rastlanan bir ceza hukuku prosedürüdür; Amsterdam'da daha önce verilen beraat, takipsizlik kararı veya daha hafif ceza kararını daha ağır bir karara dönüştürmeyi sağlar. Bu işlem, ne bis in idem ilkesini geçici olarak askıya alır, ancak yalnızca yeni ve ikna edici deliller durumunda. Amsterdamlılar için, Amsterdam Mahkemesi'nde görülen davalarda geçerlidir.
Amsterdam'da Neden Aleyhte Yargı Yenileme?
Amsterdam'daki ceza davaları nihai bir çözüme kavuşmayı hedefler, ancak Amsterdam Mahkemesi'nin bir kararından sonra ortaya çıkan yeni bulgular adaletsizliği gün yüzüne çıkarabilir. Bu prosedür, suçluların cezasız kalmamasını sağlar; örneğin geç ortaya çıkan delillerle. Ne bis in idem ilkesi (Anayasa md. 68, Sv md. 310), ağır suçlarda kamu yararı ağır bastığında sınırlanır.
Yasal Dayanak
Kurallar, Ceza Muhakemesi Usul Kanunu'nda (Sv), 457-461. maddelerde yer alır. Temel noktalar:
- Sv md. 457: Suç ortağının mahkûmiyeti (md. 1a), yeni delil (md. 1b) veya yalan tanıklık (md. 1c) gibi gerekçeler.
- Sv md. 458: Yalnızca Amsterdam Savcılığı (OM) talep edebilir; savunma hakkı yoktur.
- Sv md. 459: Yargıtay, kabul edilebilirliği denetler.
- Sv md. 460: Onaylanırsa, Amsterdam Mahkemesi'nde yeni duruşma yapılır.
- Sv md. 461: Yeni ceza orijinalden daha ağır olabilir, ancak sınırlar vardır.
Bu denge, nihai kararları korurken düzeltme hakkını da güvence altına alır.
Amsterdam'da Yenileme Şartları
Katı şartlar uygulanır: Yeni olgular
- Yeni olmalı ve Amsterdam Mahkemesi'nde daha önce bilinmemeli.
- Belirleyici nitelikte olup daha ağır cezayı haklı çıkarmalı.
- Sv md. 457 kapsamına girmeli; örneğin suç ortağının mahkûmiyeti, geç itiraf veya sahte delil.
Zaman sınırı yok, ancak nadir: Yılda birkaç dava Amsterdam'da.
Prosedür Adım Adım
- Savcılık talebi: Amsterdam Savcılığı (OM), Yargıtay'a başvurur.
- Yargıtay denetimi: 14 gün içinde ilan edilip karar verilir (Sv md. 459).
- Yeni duruşma: Amsterdam Mahkemesi'ne geri gönderilir ve yeniden görülür.
- Kararlar: Mahkeme yenileme yapabilir ve daha ağır ceza verebilir.
Sanık, yeni delillerle savunma hakkı elde eder.
Amsterdam'dan Pratik Örnekler
Örnek: Jan, P.C. Hooftstraat'taki hırsızlıkta delil yetersizliğinden beraat eder. Daha sonra DNA'sı ortaya çıkar, dava sırasında bilinmiyordu. OM, yenileme talep eder (Sv md. 457/1b); Yargıtay onaylar, Amsterdam Mahkemesi 2 yıl hapis cezası verir.
Cinayet davası: Maria, Amsterdam-West'teki suçtan beraat eder. Kardeşi daha sonra suç ortağı olarak mahkûm olur; Sv md. 457/1a ile yenileme yapılır ve 8 yıl hapis cezası verilir.
Amsterdam Davalarında Haklar ve Yükümlülükler
Sanığın Hakları
- Tam savunma hakkı, avukat ücretsiz olarak atanır.
- Amsterdam Mahkemesi'nde dosya incelemesi.
- Temyiz hakkı.
Yükümlülükler
- Prosedüre katılmak.
- Savcılık tüm olguları paylaşır.
Ücretsiz yardım için Amsterdam Hukuk Danışma Bürosu'na başvurun.
Karşılaştırma: Aleyhte Yenileme vs. Lehine Yenileme
| Özellik | Aleyhte Yenileme | Lehte Yenileme |
|---|---|---|
| Girişimi | Sadece OM | Sanık veya OM |
| Gerekçeler | Sv md. 457 | Sv md. 444-456 |
| Yetkili Merciler | Yargıtay, sonra Amsterdam Mahkemesi | Yargıtay |
| Sonuç | Daha ağır ceza mümkün | Beraat/ceza indirimi |
| Sıklık | Çok nadir | Daha sık |
Sıkça Sorulan Sorular
Aleyhte yenileme birden fazla yapılabilir mi?
Hayır, yenilemeden sonra ne bis in idem ilkesi katı şekilde uygulanır (Sv md. 461).
TBS uygulananlarda ne olur?
Yenileme mümkün, Yargıtay orantılılığı değerlendirir.
Ne kadar sürer?
Genellikle Amsterdam Mahkemesi'nde 6-18 ay.
Avukat masrafı?
Hayır, Adli Yardım Kurulu veya Amsterdam Hukuk Danışma Bürosu aracılığıyla ücretsiz.