Amsterdam'da Şüphelilerin Ekstradisyonu
Şüphelinin ekstradisyonu, Hollanda'nın bir kişiyi kovuşturma veya ceza infazı amacıyla başka bir ülkeye teslim etmesi anlamına gelir. Bu işlem, Hollanda mevzuatı ve uluslararası anlaşmalardaki katı kurallara tabidir ve temel haklara saygı gösterilir. Amsterdam sakinleri için bu konu, uluslararası Schiphol Havalimanı ve liman nedeniyle önemlidir; burada çok sayıda sınır ötesi olay yaşanır. Tavsiye için Juridisch Loket Amsterdam'a başvurun.
Ekstradisyon ne anlama gelir?
Ekstradisyon (veya iade), bir talep edilen ülkeden (Hollanda) bir şüpheli veya mahkûmun talepte bulunan ülkeye resmi olarak devredilmesidir. Bu, bir kişinin suç işledikten sonra sınırı geçerek cezasız kalmasını önler. Hollanda'da ikili suçluluk, özel yetki ve ne bis in idem gibi ilkeler uygulanır. Bu tür davaların çoğu Rechtbank Amsterdam'da görülür.
İki önemli tür:
- Geleneksel ekstradisyon: AB dışındaki ülkelere.
- Avrupa Tutuklama Emri (ATE): Hızlı AB iadesi için.
Yasal Dayanaklar
Kurallar, Ceza Muhakemesi Usul Kanunu (Sv) Kitap 2, Başlık I (md. 2-55)'de yer alır. AB dışı ülkeler için Ekstradisyon Kanunu (1912, değiştirilmiş) geçerlidir. AB işleri, 2002/584/JBZ Çerçeve Kararı'na dayanan Teslim Kanunu (2005) kapsamındadır.
Önemli anlaşmalar:
- Avrupa Ekstradisyon Sözleşmesi (1957).
- Bilateral anlaşmalar, örneğin ABD ile.
- AİHS md. 6 ve AB Temel Haklar Şartı md. 19.
Hollanda, kendi vatandaşlarını genellikle AB dışı ülkelere iade etmez (Sv md. 2), ancak AB içinde güvencelerle yapar.
Amsterdam'da Ekstradisyon Prosedürü
Adımlar:
- Talep: Diplomasi, Eurojust veya Europol aracılığıyla.
- Geçici Tutuklama: ATE veya ulusal emre dayalı (Teslim Kanunu md. 12), genellikle Schiphol'de.
- Duruşma: Soruşturma hâkimi önünde 24 saat içinde (Teslim Kanunu md. 14), Rechtbank Amsterdam'da.
- Danışma Odası: 5 gün içinde karar (md. 16).
- Temyiz: İstinaf Mahkemesi ve Yargıtay.
- Bakan: Adalet ve Güvenlik Bakanı nihai kararı verir.
ATE prosedürü: En fazla 60 gün.
Şartlar ve Red Nedenleri
Mümkün olduğunda:
- İkili suçluluk (Sv md. 2).
- Siyasi, mali veya askeri suçlar hariç (Sv md. 3).
- En az 1 yıl hapis cezası (Sv md. 2).
- Ne bis in idem yok.
- Özel yetki ilkesi.
İnsan hakları ihlali riskinde reddedilir (Teslim Kanunu md. 25).
ATE ve Geleneksel Karşılaştırması
| Kriter | ATE (AB) | Geleneksel (AB dışı) |
|---|---|---|
| Süre | En fazla 60 gün | Aylar/yıllar |
| Suçluluk | Her zaman değil (32 suç) | Her zaman |
| Hollandalılar | Evet, koruma ile | Genellikle hayır |
| Karar Verici | Hâkim | Hâkim sonrası Bakan |
Amsterdam'daki Şüphelilerin Hakları
Haklarınız:
- Avukat (Teslim Kanunu md. 13); Juridisch Loket Amsterdam aracılığıyla ücretsiz.
- Dinlenme ve karşı delil.
- Yargıtay'a temyiz.
- İşkenceye karşı koruma (AİHS md. 3).
İşbirliği zorunlu; yoksa daha uzun gözaltı.
Uygulamadan Örnekler
Örnek 1: Schiphol'de Belçika ATE'si ile hırsızlık için yakalanan Amsterdamlı. Rechtbank Amsterdam duruşma sonrası iadeyi onaylar.
Örnek 2: Siber dolandırıcılık için ABD talebi; Yargıtay dava riskleri nedeniyle reddeder.
Örnek 3: Cinayet için ATE, Amsterdam kökenlerine rağmen Almanya'ya iade onaylanır.
Sıkça Sorulan Sorular
Amsterdamlı iade edilebilir mi?
Evet, AB içinde ATE ile red nedeni yoksa. AB dışı genellikle hayır, milliyetten feragat yoksa. Juridisch Loket Amsterdam'ı arayın.
Ne kadar sürer?
AB: 60 güne kadar. AB dışı: Temyizlerle haftalar/yıllar.
Haksız iade mi?
Hemen avukat alın; adil olmayan dava veya suçluluk yokluğunu gösterin. Gemeente Amsterdam veya Rechtbank Amsterdam'dan başlayın.
AB dışı ülkeye iade edilebilir miyim?
Hollandalı olarak prensipte hayır, rıza yoksa (Sv md. 2). Uzmana danışın.